 |
| די "פֿאָרווערטס"־רעדאַקציע באַגריסט האַרציק דעם דיכטער לעוו בערינסקי צו זײַן ווערן אַ בן־שיבֿעים. מיר ווינטשן אים געזונט און שאַפֿערישקייט אויף לאַנגע יאָרן. |
קאָלומב
דאָ פֿלעג איך זיך אָפּשטעלן אין די זאַמדן —
אויף דער בלוטיקער סטעזשקע קיין בבֿל.
דאָ האָב איך זיך אָפּגעשטעלט אין אָקעאַן —
אויפֿן שיף-בריקל פֿון "סאַנטאַ מאַריִאַ".
דאָ אין הימל שטעל איך זיך אָפּ מיטן אַעראָפּלאַן
פֿאַר מײַן בלאָוון וויראַזש אויף צוריק —
דאָ, נאָך אַלץ אויף דער ערד, אין פֿאַרבײַגיין...
פֿאַר אַ נויט
גרין בײַ שאַגאַלן, בלאָוו צי רויט —
מיך נעמט דער טויט ניט. פֿאַר אַ נויט
קאָן איך אַ ראָב אַ שוואַרצער ווערן,
אַ ווײַסער בער, אַ געלער שטערן
אין גרויען אַש, אין ווילדן גראָז
אַ מויז, אַ פֿרײַער אַלבאַטראָס
אין ים. און שיסט מיך עמעץ אונטער —
פֿאַל איך צו דר’ערד ניט ווי אַ שטיין,
איך ווער אַ גײַסט און פֿלי זיך מונטער
הויך איבער דער נאַטור אַליין ...
ליבע
— נו, און איצטער וווּהין?
— צו דעם בלויען ים.
— ס'איז פֿאַראַן דען אַ ים אין דער געגנט?
— מסתּם...
— עפּעס שײַנט אינדערווײַטנס...
— מיר דאַכט זיך, אַ וואַלד.
— אַ מין וועלדל פֿון שטראַלן?
— באַלד קומען מיר, באַלד...
— און דו זעסט, דאָרט אין הימל?..
— אַ צײַטיקע רויז.
— וואָס זי וואַקסט פֿון די קאָסמישע זאַמדן אַרויס?
— און באַשיט אונדז, און רייטלט מײַן האַרץ ווי אַ וווּנד,
וואָס אָן איר וואָלט געגאַן אונדזער ליבע צוגרונט.
אַ סאָד
בײַ נאַכט און בײַ טאָג,
אויף דער גאַס און אין סאָד
הערט זיך אַ פֿריילעך געלעכטער אין שטאָט.
אויף שריט און אויף טריט,
און בײַם פֿאָרן און גיין
הערט זיך אין שטאָט אַ פֿאַרשטיקטער געוויין.
אין פּאַרק, אויף ירידן,
בײַם טײַך און אַרום
הערט זיך אַ שווײַגן אין שטאָט, אינעם זשום.
די איינזאַמע אײַנוווינער אַלע אין שטאָט,
ווייסן,
נאָר גיבן ניט אויס זייער סוד.
דאָס פּלאָגן מיט זוניקן ליכט
איך באַטראַכט דעם מוזיי, דעם געווער-אַרסענאַל אָט דעם פֿײַנינקן:
עך, מיט וואָס וואָלט איר נאָך דאָ געקענט מיך שאָקירן און פּײַניקן?
כ’גיי אַרויס אויף דער גאַס: אין דער וועלט, פֿול מיט זוניקן ליכט,
וואַרט און שטאַרט אויף מיר אַלץ וואָס סע פֿליט און סע שפּאַנט, און סע קריכט.
ס'איז מײַן וועלט... און ס'האָט אפֿשר קיין מענטש נאָך אַזוי ניט געליטן
אויף דער ערד, איבער וועלכער עס הענגט, ווי אַ לאַזער, די זון אינדערמיטן.
קאָנסום
זיץ! זע, פֿונוואַן דו כליעפּטשעסט, מענטש!
ניין, שטייסט און קוקסט אין גרויע צײַטן:
ס’טיילט אָפּ די נאָענט פֿון די ווײַטן
דער האָריזאָנט ווי אַ פּאַרענטש.
שטייסט אויבן אָן, ווי אויף אַ בריק.
סע טרעט אַרויס שוין פֿונעם נעפּל
אַן עפּל-סאָד מיט צוויי-דרײַ עפּל
און מיט אַ רער — ווי אַ פֿאַבריק.
אַ פֿרוכט- און ציבל-גיסערײַ
פֿון די, וואָס קאָנקורירן אַפֿן
שטאָף-מאַרק מיט גאָט אַליין, און שאַפֿן
אַ וועלט סינטעטישע אויף ס'נײַ.
קיין מלאך קומט צו דיר אַראָפּ.
קיין טײַבל זעצט זיך אויפֿן אַקסל.
וואָס דאַרפֿן נאָך די פֿליגל וואַקסן
בײַם פֿייגל — בײַ אַ הון אין טאָפּ?
דעם אינקובאַטאָר-נפֿש עס!
אַ סעודה מאַך אויפֿן באַלקאָנטשיק,
און אויב עס פֿליט נאָך אַ פֿאַרבלאָנדזשעט
גאָטס קיֽעלע — איז אויך אַ נס.
שפּעטער סעזאָן
ס'פֿאַלט אַראָפּ פֿון די צווײַגן אַן עפּל: ס'גיט אַ הוידע
— איר הערט? —
און אַ ציטער די לופֿט — דער פֿאַרהאַלטענער העלבלויער אָטעם.
אַזאַ יאָר אויף דער וועלט! אַז אין וואַלד, וווּ סע שטייען
דרײַ שטיבער,
רײַסן זיך פֿון די יאָדלעס ניט שישקעס אַראָפּ אויף דער ערד
אין דער בלאָטע —
נאָר די בלוט-רויטע עפּל וואָס דעם באָדן באַדעקן מיט גריבער
* * *
הײַנטיקס יאָר איז קיין האַרבסט ניט געווען:
אינמיטן דעם ראָזעוון בליִען
איז אָנגעפֿלויגן אַ פֿראָסט, דער וואַלד האָט מיט גלאָז זיך באַדעקט.
דער פּיקהאָלץ האָט נאָך אַ פֿאָכע געטאָן מיט די פֿאַרבן,
און אַ ווינט — אַ וויטראַזש האָט זיך אים אויף די פֿליגל געלייגט.
די עפּל האָבן אַ קלונג געטאָן אויף די ביימער,
ווי אין אַ קריסטלעכן חלום אויף ווײַנאַכט: דין-דאָן.
אַ ווערעמל שטעקט ביז די אַקסל אַרויס פֿון אַ ווײַנשל
און קוקט זיך פֿאַרגליווערט אַרום: וואָס קומט פֿאָר אויף דער וועלט?
גאָרניט... נאָר אויפֿן באַרג, אין די שניי-פּוסטע הייכן
שטייט מיט אַ ווײַסן טרומייט אין דער האַנט אַ גרויסער גאָרניסט.
געבורט
די נשמה איז בלינד, ווי נאָך ניט אַ געבוירן קינד.
ערגעץ גלאַנצן די שטערן, און ס’רוישט אין די ביימער אַ ווינט.
נאָר זי פֿילט שוין אַלצדינגס, וואָס מײַן פּנים ס'דערשראָקענע זעט —
אַ שטיק וועלט, וואָס צו איר האָט דאָס פֿאָריקע לעבן זי שוין צוגעגרייט.
צו דעם לאַכן און לײַדן, צום דערווײַליקן לײַב, וואָס טוט וויי, —
וווּ זשע איז ער, דײַן אָטעם, נשמה, דײַן באַגריסונג-געשריי?
אַ זעונג
אויפֿן ראַנד פֿונעם פֿעלד שטיי איך שטיל. הויכע ביימער, בערעזעס.
כ'זע אַ בילד: דער פֿאַשיסטישער ווזוואָד יאָגט שוין נאָך
אַ לאַנגפֿיסיקן מלאך, וואָס ער טוט זיך אַ וואַרף אין דעם וועלדל
און לאָזט איבער אויף שטאַמען ווײַסע וואַרעמע
שטיקער הויט.