באָריס סאַנדלער איז געבוירן געוואָרן אין יאָר 1950. צו יענער צײַט איז די פֿראַגע פֿון דער ייִדישער קולטור און ליטעראַטור אין ראַטן־פֿאַרבאַנד "ענדגילטיק געלייזט געוואָרן". די היים און גאַס אין דער שטאָט בעלץ (מאָלדאַוויע) זײַנען געוואָרן דער שפּראַך־ און שטייגער־מקור פֿון אַ ייִדיש לעבן, וואָס סאַנדלער האָט אײַנגעזאַפּט אין זיך אין די קינדער־יאָרן און שפּעטער באַשריבן עס אין זײַנע פּראָזע־ווערק.

צו פֿינף יאָר הייבט ער אָן זיך לערנען מוזיק. נאָך זײַענדיק אַ סטודענט פֿונעם קונסט־אינסטיטוט אין קעשענעוו, הייבט ער אָן אַרבעטן, ווי אַ פֿידלער, אינעם סימפֿאָנישן אָרקעסטער בײַ דער מאָלדאַווישער מלוכישער פֿילהאַרמאָניע. דער קאַריערע פֿון אַ פֿידלער האָט ער אָפּגעגעבן בסך־הכּל אַרום פֿערציק יאָר.

אַ גרויסע השפּעה אויף זײַן אומקער צו מאַמע־לשון און צום אָנהייבן שאַפֿן אויף ייִדיש האָט געהאַט דער שרײַבער יחיאל שרײַבמאַן. מיט שרײַבמאַנס אַרײַנפֿיר־וואָרט ווערן אָפּגעדרוקט אינעם מאָסקווער זשורנאַל "סאָוועטיש היימלאַנד", 1981, זײַנע ערשטע דרײַ נאָוועלן. שפּעטער ווערט ער דאָרט אַ מיטגליד פֿון דער רעדאַקציע־קאָלעגיע. אינעם זעלבן יאָר קומט ער אָן אויף די העכסטע ליטעראַרישע קורסן בײַם מאָסקווער ליטעראַטור־אינסטיטוט אויף גאָרקיס נאָמען. זײַן ערשט בוך — "טרעפּלעך אַרויף צו אַ נס", איז דערשינען אין יאָר 1986.

אין יאָר 1989 האָט באָריס סאַנדלער געגרינדעט בײַ דער מאָלדאַווישער נאַציאָנאַלער טעלעוויזיע די ערשטע אין ראַטן־פֿאַרבאַנד ייִדישע טעלעוויזיע־פּראָגראַם, "אויף דער ייִדישער גאַס" און געפֿירט זי אויף ייִדיש. לויט זײַן איניציאַטיוו, איז געשאַפֿן געוואָרן אין קעשענעוו די ייִדישע ביבליאָטעק אויף איציק מאַנגערס נאָמען. באָריס סאַנדלער איז אַ מחבר פֿון סצענאַרן פֿאַר צוויי פֿילמען. פֿון 1990 ביז זײַן עולה זײַן קיין ישׂראל אין 1992, רעדאַגירט ער דעם ייִדישן טייל פֿון דער צוויישפּראַכיקער צײַטונג "אונדזער קול" (קעשענעוו).

אין ישׂראל ווערט סאַנדלער אָנגעשלאָסן אינעם פֿאַראיין פֿון ייִדישע שרײַבערס און זשורנאַליסטן, וווּ ער איז אויסגעוויילט געוואָרן פֿאַרן וויצע־פֿאָרזיצער. ער אַרבעט אינעם ירושלימער העברעיִשן אוניווערסיטעט, שאַפֿט און לאָזט אַרויס דעם קינדער־זשורנאַל "קינד־און־קייט", נעמט איבער די פֿאַרוואַלטונג פֿונעם "לייוויק־פֿאַרלאַג", וווּ נאָך אַן איבעררײַס הייבן אָן ווידער אַרויסצוגיין ביכער פֿון ייִדישע מחברים.

אין יאָר 1998 נעמט סאַנדלער אָן די פֿאַרבעטונג צו אַרבעטן אין דער עלטסטער ייִדישער צײַטונג "פֿאָרווערטס", ניו־יאָרק, וווּ אין גיכן ווערט ער דער הויפּט־רעדאַקטאָר. אונטער זײַן השגחה דערשײַנט יעדע וואָך אויך די ראַדיאָ־פּראָגראַם "די פֿאָרווערטס־שעה", און די חודשלעכע פּובליקאַציע פֿאַר סטודענטן "ווײַטער

זײַנע ווערק זײַנען איבערגעזעצט אויף רוסיש, ענגליש, פֿראַנצייזיש, עבֿרית, רומעניש, דײַטש און אַנדערע שפּראַכן.

באָריס סאַנדלער איז אַ מחבר פֿון סצענאַרן פֿאַר צוויי פֿילמען: גיב זיך ניט אונטער, ייִדיש (1991), און וווּ איז מײַן היים? (1992). אַרויסגעגעבן אַכט ביכער פֿון קינסטלערישער פּראָזע: טרעפּלעך אַרויף צו אַ נס (מאָסקווע, 1986), סטופּעני ק׳טשודו (מאָסקווע, 1988), דער ענין נומער 5390 (ירושלים, 1992), דער אַלטער ברונעם (תּל־אָבֿיבֿ, 1994), טויערן (ירושלים, 1997), גרינע עפּעלעך פֿונעם גן־עדן (בערלין, 2003), גלינאַ אי פּלאָט׳ (2003), ווען דער גולם האָט פֿאַרמאַכט די אויגן (ירושלים, 2004); אין משך פֿונעם יאָר 2005 ווערט געדרוקט אין "פֿאָרווערטס" זײַן נײַער ראָמאַן למד־וואָווניקעס פֿון מײַן זכּרון.

לאַורעאַט פֿון פּרעסטיזשפֿולע ישׂראלדיקע פּרעמיעס פֿאַר ליטעראַטור.

---

Boris Sandler was born in 1950 in Beltz (Besarabia). In 1975 he graduated from the Music Conservatory in Kishenev. He played violin in the Moldovian Symphony Orchestra. In 1983 he received the highest degree in Literature from the Literary Institute (Academy) in Moscow.

Sandler began writing for the Yiddish magazine based in Moscow "Sovetish Heymland". Later on he joined the editorial board of the magazine. In 1989 he created a Yiddish Show on the Moldovian State Television - "On the Jewish Street".

B. Sandler is the author of two documentary film scripts: "Don't give up, Yiddish" (1991) and "Where is my home?" (1992), which dealt with the fate of the Besarabian Jewry. From 1990 till his immigration to Israel in 1992, he was the Yiddish Editor of the bilingual journal "Undzer Kol" ("Our Voice") in Kishinev.

In the years 1989-1992 Boris Sandler was the President of the Yiddish Cultural Organization of Moldavia.

Sandler is the author of seven fiction books: "Staircase to Miracle" (Moscow, 1986) which was also translated into Russian under the same title, "Regarding 5390" (Jerusalem, 1992), "The Old Well" (Tel Aviv, 1994), "Gates" (Jerusalem, 1997)."Glina i Plot'" (Kishinau, 2003) Russian translation of the novel "When the Golem Closed hie Eyes" (Tel Aviv, 2004), "Die Grüne Apfel des Paradises", (Berlin, 2003), "The 36 Righteous Men of my Mind" (Forverts, 2005).

He was the Editor of the children's magazine "Kind un Keyt". His works have been translated to Russian, English, French, German, Hebrew and Rumanian. Sandler was also a recipient of a number of prestigious Israeli literary awards.

Since April 1998 - Editor-in-Chief of the Yiddish "Forverts", and 1999- present editor of the Forward radio show.