#1, 2011

אין די 1920ער יאָרן איז די בראָנקס געוואָרן איינער פֿון די גרעסטע צענטערס פֿאַר ניו-יאָרקער חסידים. אַ חוץ די חסידישע ייִדן, וואָס האָבן בכּיוון "געמופֿט" (זיך איבערגעצויגן) אַהין, כּדי זײַן צווישן אייגענע מענטשן, זײַנען פֿרום געוואָרן אויך אייניקע אַנדערע בראָנקסער ייִדן. רעליגיעזקייט איז דעמאָלט בכלל שטאַרקער געוואָרן אויף דער ייִדישער גאַס.

די שטאַרקערע פֿרומקייט פֿון דער געגנט האָבן דערפֿילט די קרעמער. פֿון זיי האָבן די פֿרומע ייִדן גענומען פֿאָדערן צו האַלטן פֿאַרמאַכט די געשעפֿטן אום שבת. מיט דעם דאָזיקן ענין האָבן זיך באַשעפֿטיקט די אַזוי-גערופֿענע "שבת-קאָמיטעטן", וועלכע זײַנען טעטיק געוואָרן אין דער געגנט אין די מיט-1920ער יאָרן. זיי האָבן געוואָלט אויספֿירן, אַז שבת זאָל זײַן שבת, און ניט גלאַט אַ טאָג. און געפֿירט האָבן זיי זייער טעטיקייט ערנסט, אָן חכמות.

מענטשן פֿון די קאָמיטעטן פֿלעגן קומען צו די קרעמער און פֿון זיי פֿאָדערן זיי זאָלן ניט עפֿענען די געשעפֿטן אום שבת. עס האָט ניט געלוינט צו זאָגן "ניין". ווײַל אויב עס האָט ניט געהאָלפֿן צו בעטן מיט גוטן, האָט דער קאָמיטעט אָרגאַניזירט אַ בויקאָט, און דאָס געשעפֿט האָט געקענט פּשוט אונטערגיין. אמת, די קראָמען האָט מען געהאַלטן פֿאַרמאַכט ניט נאָר צוליב גוטע באַציִונגען מיט די חסידים. ניט ווייניק קרעמער זײַנען אַליין געווען צופֿרידן זיך אומקערן צום טראַדיציאָנעלן ייִדישן שטייגער פֿון לעבן. דאָס האָט געהייסן, אַז די קראָמען זײַנען געווען פֿאַרמאַכט אין משך פֿון צוויי טעג, ווײַל די פּאָליציי האָט דעמאָלט ניט געלאָזט צו האַלטן זיי אָפֿן זונטיק.