"ראה, אָנוכי נותן לפֿניכם היום ברכה וקללה"; "זעט, איך שטעל פֿאַר אײַך הײַנט אַ ברירה — אַ ברכה און אַ קללה", האָט דער אייבערשטער געזאָגט די ייִדן. אויב איר וועט זיך צוהערן צו מײַנע מיצוות, וועט איר געבענטשט ווערן; אויב איר וועט זיך נישט צוהערן, און וועט דינען פֿרעמדע געטער, "וועלכע איר האָט נישט געקענט", וועט איר פֿאַרשאָלטן ווערן.
די הײַנטיקע פּרשה טראָגט דעם נאָמען פֿונעם אומגעוויינטלעכן אָנזאָג, מיט וועלכן זי הייבט זיך אָן: "ראה" — "זעט". ווי אַזוי קען מען אָבער זען די ברכה, וואָס שטעקט אין די מיצוות, און די קללה, וואָס שטעקט אין די עבֿירות? אויב מע קוקט זיך אַרום, קאָן מען געפֿינען גענוג רשעים, וועלכע לעבן גאַנץ גליקלעך, און צדיקים, וועלכע לײַדן דאָס גאַנצע לעבן, נישט פֿאַר אונדז געדאַכט, פֿון כּלערליי צרות.
אַדרבא, אַ טייל מענטשן וואָלטן געזאָגט פּונקט פֿאַרקערט: מאַכט צו די אויגן און קוקט זיך נישט צופֿיל אַרום, איר זאָלט נישט זען די הצלחה פֿון די שלעכטע מענטשן, און נישט מיינען, אַז די גאַנצע "סמעטענע" אינעם לעבן באַקומען דווקא די, וואָס באַגנבֿענען די אַנדערע און פֿאַרקריפּלען אַלע יסודות פֿון עטיק. די הײַנטיקע פּרשה הייסט אָבער נישט צו גלייבן בלינד אינעם קומענדיקן שׂכר פֿון מיצוות, נאָר זיך דווקא אַרײַנצוקוקן און דערזען.
אין דער אמתן, ווי עס שטייט אין אַן אַנדער פּסוק, און ס׳וועט דערקלערט אין די הייליקע ספֿרים, זענען דאָס גוטס און דאָס שלעכטס, ווי אויך ברכה און קללה, בעצם מענטשלעכע באַגריפֿן, וועלכע באַשרײַבן אונדזער פּערזענלעכע דערפֿאַרונג. דאָס ענדלאָזיקע ליכט, וואָס קומט פֿונעם ג-טלעכן קוואַל, קאָן נישט באַשריבן ווערן מיט קיין ווערטער, און נעמט אָן פֿאַרשיידענע פֿאָרמען, וועדליק דעם אויפֿנאַם פֿון יעדער נשמה.
אינעם תּרגום פֿון יונתן בן עוזיאל, וועלכער שטעלט מיט זיך פֿאָר נישט בלויז אַן אַראַמישע איבערזעצונג פֿונעם תּנ״ך, נאָר אַ טיפֿן מיסטישן פּירוש, ווערט דאָס וואָרט "קללה" איבערגעטײַטשט ווי "חילופֿא" — "בײַטונג". לויט דעם פּשוטן פּשט, האָט דער מחבר נישט געוואָלט דערמאָנען דאָס וואָרט "קללה", און האָט אים דערפֿאַר געביטן אויף אַן אייפֿעמיזם. דער דאָזיקער באַגריף האָט אָבער אויך אַ טיפֿערן באַדײַט: ווי עס שטייט אין די קבלה-ספֿרים, ווערט די גאַנצע וועלט געפֿירט על-פּי "דינא דחילופֿא" — לויט דעם געזעץ פֿון שטענדיקער ענדערונג און איבערקערונג.
די צײַטווײַליקע הנאָות אינעם לעבן ווערן כּסדר פֿאַרוואַנדלט אין אַנטוישונג און ווייטיק; דאָס רײַכטום ברענגט צו שׂינאה און זאָרגן; דאָס לעבן גופֿא ברענגט, סוף-כּל-סוף, צום טויט. די הײַנטיקע פּרשה זאָגט: טראַכט זיך גוט אַרײַן אינעם "גלגל-החוזר" פֿון דער וועלט — וועט איר פֿאַרשטיין, אַז די יאָגענישן נאָך דער פֿאַרבײַיִקער "סמעטענע" פֿון עולם-הזה ברענגען אַלץ מער "קללות", אַלץ מער צרות און אַנטוישונגען.
דער מדרש זאָגט, אַז ווען אָדם-הראשון האָט פֿאַרזוכט די פֿאַרבאָטענע פּרי און איז פֿאַרטריבן געוואָרן פֿונעם גן-עדן, האָט ער געטענהט, אַז ער האָט געפֿאָלגט די תּורה, אין וועלכער עס שטייט: "אָדם כּי ימות באהל" — ווען אַ מענטש שטאַרבט, ווערט זײַן געצעלט טמא. ווען ער וואָלט נישט געגעסן דעם פּרי-עץ-הדעת און וואָלט געלעבט אייביק, האָט געטענהט אָדם, וואָלט מען נישט געקאָנט מקיים זײַן די מיצוות, וועלכע האָבן צו טאָן מיטן טויט.
די גאַנצע הײַנטיקע מענטשלעכע ציוויליזאַציע איז "אָנגעשטעקט" מיט אָדם-הראשונס חטא, מיט דער תּאווה צו יאָגן זיך נאָך פֿאַרבײַיִקע הנאָות, און צו כאַפּן די "פֿאַרבאָטענע פּירות". אַפֿילו מיצוות טראָגן צומאָל אַ טעם פֿון די דאָזיקע "יאָגענישן".
בײַם אָנהייב פֿון אונדזער פּרשה שטייט געשריבן, אַז די קללה קומט ווי אַ שטראָף פֿאַרן "דינען פֿרעמדע געטער, וועלכע איר האָט נישט געקענט". דער באַשעפֿער, דער אינערלעכער עצם פֿונעם גאַנצן וועזן, איז אָבער, חלילה, נישט אַ קיניג בשׂר-ודם, וועלכער וואָלט בוכשטעבלעך געשטראָפֿט זײַנע אונטערטעניקע פֿאַרן דינען אַן אַנדער פֿירער. פֿאַרוואָס איז עבֿודה-זרה אַזוי שלעכט?
דאָס וואָרט "עבֿודה-זרה" מיינט דאָס "פֿרעמדע" דינסט. ווען מע לעבט אין אַ צעשפּליטערטער, אָפּגעפֿרעמדטער וועלט, דינענדיק פֿאַרשיידענע כּוחות און פּרוּוונדיק איבערצונעמען זייער אָרט, ווערט די מענטשלעכע נשמה ממילא "צעריסן" און פֿאַרפֿינצטערט. אויב מע הייבט זיך אָן צו בוקן צו די דאָזיקע כּוחות, ווי צו געטער, ווערט מען, חלילה, אינגאַנצן פֿאַרלוירן אינעם חושך.
ווי אַזוי קריכט מען אַרויס פֿון אַזאַ "קללה-מצבֿ"? די תּורה גיט אונדז די זעלבע עצה: "ראה" — קוקט זיך אײַן אינעם אייביקן קוואַל פֿון אַלע טובֿות אין דער וועלט. אין די זעלבע זאַכן, וועלכע קאָנען פֿאַרפֿירן דעם מענטש, שטעקט אויך די ברכה, אויב מע שטרעבט צו דערזען די ג-טלעכע אייניקייט, וואָס באַהאַלט זיך הינטער אַלע יאָגענישן און צעשפּליטערטקייט. אויב מע שטרעבט צו ברענגען זיך און די וועלט אַרום זיך צו שלימות און האַרמאָניע — דורך גוטע מחשבֿות, דיבורים און מעשׂים — קאָן די "קללה" אַליין, די פֿליסיקע און זיך-בײַטנדיקע טבֿע פֿון דער וועלט, פֿאַרוואַנדלט ווערן אין ברכה און שׂמחה.