גוט־יום־טובֿ, ייִדן! לכּבֿוד יום־טובֿ ברענגען מיר אַ קראַנץ לידער לכּבֿוד סוכּות און שׂימחת־תּורה — לידער — סײַ פֿריילעכע, סײַ ערנסטע, צוזאַמען מיט אונדזער וואַרעמען וווּנטש אויף אַ גוט און פֿרידלעך יאָר. לאָמיר האָפֿן, אַז מיר וועלן זיך אַלע פֿרייען אין נײַעם יאָר מיט אַלץ וואָס מע וויל זיך ווינטשן. מיר קוקן אַרויס אויף אַ פֿריילעכן, געמיינזאַם־גליקלעכן יום־טובֿ בכל־תּפֿוצות־ישׂראַל.
אַ סוכּות־מעשׂהלע (פֿראַגמענט)
פֿון ש. פֿרוג
יום־כּיפּור, דאַנקען גאָט, אַוועק,
דערלעבט, געטרײַע ברידער,
אויס וויינען, זיפֿצן גאַנצע טעג —
מען זיצט אין סוכּה ווידער.
מען זיצט באַדעקט מיט גרינעם סכך
אין רו און אין פֿרידן,
דער לולבֿ שײַנט, דער אתרוג שמעקט —
אַ ריח פֿון גן־עדן!..
מען לעבט, מען פֿרייט זיך, מען קוועלט אָן
ווי קינדער אין די וויגן,
אײַ, אײַ, ווי גוט איז מיצוות טאָן —
בפֿרט מיט פֿאַרגעניגן.
שׂימחת־תּורה (פֿראַגמענט)
פֿון ש. פֿרוג
"שׂימחת תּורה — האָפּעניו!
מיטן פֿוס אַ קלאָפּעניו,
מיטן צונג אַ קנאַקעלע —
אין און האַרץ אַ מכּהלע"
(אַן אַלט פֿאָלקסלידל)
פֿריילעך און פֿריש
זעצט זיך צום טיש,
מאַכט סעודת־מלך,
קוויקט זיך און טרינקט,
ייִדעלעך, זינגט
לעבעדיק, פֿריילעך!
אָן וואָג און אָן אַ מאָס
אַ כּוס נאָך אַ כּוס —
האָט ניט קיין מורא,
קוויקט זיך און טרינקט.
ייִדעלעך זינגט
לכּבֿוד התּורה!...
אַך, ייִדישע שׂימחות
און ייִדישע לידער!
זאָגט, זאָגט מיר, איך בעט אײַך,
ערקלערט דאָס מיר ברידער:
פֿאַר וואָס ווערט פֿון זיי אַזוי שווער?
דאָס האַרץ ווערט פֿאַרקלעמט,
דער קאָפּ ווערט געבויגן,
און אָפֿט גאָר ניט ווילנדיק
טריפֿט פֿון די אויגן
אַ הייסע, אַ ביטערע טרער?...
אין סוכּה
פֿון אַהרן צייטלין
כ׳בין דעמאָלט נאָך געווען אַ ייִנגל,
אַ ליטוואַקל אַ וואַרשעווער, און כ’קען עס נישט פֿאַרגעסן...
אין אַ סוכּהלע, וואָס האָט זיך אָנגעלענט
אָן דער דרויסן־וואַנט פֿון ליפּע דעם מלמדס דירה.
בין איך פֿאַרגאַפֿט געזעסן —
אַ ייִד, אַ חסיד, קעגן איבער —
דער סוד פֿון דער יצירה
האָט סיני׳דיק און שכינהדיק געפֿלאַטערט.
אויף זײַן באָרד און פּאות,
און אויף די אויגן — צוויי קמיעות,
געווען איז ער אין גאַנצן
אַ באַפּאַנצערטער מיט קדושהדיקן גלאַנץ.
און ווען כ’בין פֿאַראָבֿלט אין ניו־יאָרק געזעסן
אין יענע פֿינצטערסטע פֿון פֿינצטערע מעת־לעתן,
בעת מען האָט אויף יענער זײַט געשליידערט ייִדן אין די אויוונס,
פֿלעגט אַהערשווימען צו מיר נישט איין מאָל דאָס געשטאַלט
פֿון יענעם ייִד וואָס איז ווי ס’גאַנצע פֿאָלק זײַנס
געווען נישט יונג, נישט אַלט,
נאָר אייביק.
זעסט די סוכּה (פֿראַגמענט)
פֿון י. י. סיגאַל
זעסט די סוכּה, הויט און ביינער,
דאָ אַ ברעטל, דאָרט אַ ברעט;
נאָר דער גרינער סכך דער שיינער
צערטלט איר דעם קאָפּ און גלעט.
סוכּה, גוטע סוכּה וווילע,
כ׳פֿיר דיך שוין מיט זיך אַרום
אויף די שטעקלדיקע זײַלן
אויסגעהאָרבעט, שוואַך און קרום.
איבער וועלטן, איבער ערדן,
איבער ים און טריקעניש;
איבער שׂינאה, איבער שווערדן,
און דײַן אַלטער קרומער טיש
שטייט אויף זײַנע פֿיס — אַ גיבור,
און די בענטשליכט שײַנען העל,
יאָר נאָך יאָר גייט פֿעסט אַריבער
דײַן געבענטשטע שמאָלע שוועל.
און די ליכט אין לײַכטער ברענען,
און די מאַמעס בענטשן זיי,
ליכט און מאַמעס — הייליק זײַנען
זיי — אין יעדן ווינטל־וויי.
יעדן פֿלאַטער, יעדן פֿלעמל,
ציטערט אויף דאָס האַרץ אין שרעק,
נאָר די צײַטן — הײַנט ווי דעמאָלט,
יאָגן זייער אַנגסט אַוועק.
אַ שׂימחת־תּורה־טענצל (פֿראַגמענט)
פֿון מאָריס ראָזענפֿעלד
די אייביקע האָפּקע אַרום באַלעמער
אויס מיט זאָרג און מרה־שחורה!
פֿרייט זיך, ייִדן, מיט דער תּורה
און פֿאַרגעסט אַ ווײַל די פּײַן!
הייבט די פֿיסלעך!
נעמט צו ביסלעך!
שפּעטער וועט דאָס אומ’טיק זײַן...
מיט הקפֿות און מיט לידער,
לוסטיק, לעב׳דיק, ליבע ברידער!
טאַנצט אין איינעם! טאַנצט אויף גיך!
'רום באַלעמער
מיט אַ זמר,
מיט די אויסגעדרייטע שיך!...
דלות הײַנט און דלות מאָרגן,
וואָס זשע העלפֿט דאָס וויסטע זאָרגן?
תּורהס יום־טובֿ איז אַ תּוך, —
כאָטש אין סוכּה
זיך און פּוקע,
כאָטש אין שיסל איז אַ בראָך...
קויפֿט, ר’ תּורדות, קויפֿט ר’ מיכאל
אַתּה־הראית אויפֿן ביסל!...
נאָר בטחון! גאָט איז רײַך...
ער וועט כ’לעבן
מוזן געבן,
כאָטש ער האָט ניט איצט פֿאַר אײַך...
פֿרייט זיך, ייִדן, עס סגולה,
מיט דער תּורהס שיינע גדולה!
איר זײַט אירע גרויסע לײַט.
אַן עליה
און אַ שתיה,
און די אומה איז באַנײַט.