אין דער הײַנטיקער טאָפּלטער סדרה ווערט ווײַטער דערציילט וועגן דעם בנין־המישכּן. משה האָט צונויפֿגערופֿן די ייִדן און געוואָרנט זיי, אַז זיי טאָרן נישט טאָן שבת קיין מלאָכה. צוליב דעם הייסט די פּרשה "ויקהל" — "און ער האָט זיי פֿאַרזאַמלט". די ייִדן האָבן שוין געוווּסט, אַז שבת טאָר מען נישט אַרבעטן; ווי עס דערקלערן די חז״ל, איז דער חידוש באַשטאַנען אין דעם, וואָס משה האָט זיי געוואָרנט, אַז אַפֿילו אַזאַ הייליקע מלאָכה, ווי דאָס אויפֿבויען דעם מישכּן, מוז מען אויספֿירן בלויז אין דער וואָכן.
די כּהנים האָבן געטאָן זייער עבֿודה אינעם מישכּן, אַרײַנגערעכנט שבת. אָן דעם מישכּן וואָלטן זיי נישט געטאָרט עס טאָן — דערפֿאַר וואָלט מען געקאָנט זיך משער זײַן, אַז דאָס עצם־שאַפֿן דאָס דאָזיקע הייליקע אָרט איז אַפֿילו אַ וויכטיקערע עבֿודה, וואָס צוליב איר מעג מען אַפֿילו מחלל־שבת זײַן. כּדי צו דערקלערן, אַז אַזאַ סבֿרא איז נישט ריכטיק, האָט משה פֿאַרזאַמלט דאָס גאַנצע פֿאָלק.
דערנאָך, האָט משה איבערגעגעבן די פֿאַרזאַמלטע ייִדן, וועלכע זאַכן זיי דאַרפֿן ברענגען, כּדי אויפֿצושטעלן דעם מישכּן. דער עולם האָט געבראַכט מער ווי גענוג נייטיקע מאַטעריאַלן, און משה רבינו האָט זיי געזאָגט זיך אָפּצושטעלן.
ווײַטער גייט אין דער פּרשה אַ רייד וועגן דעם, ווי אַ גרופּע באַגאַבטע בעל־מלאָכות האָבן מיט גרויס חכמה קאָנסטרויִרט און צונויפֿגעשטעלט אַלע טיילן פֿונעם מישכּן. משה האָט אויפֿגעשטעלט און צוגעגרייט די גאַנצע קאָנסטרוקציע, געזאַלבט עס מיט אייל, און דורכגעפֿירט אַ ספּעציעלן ריטואַל פֿאַר אַהרנען און אַהרנס זין, נאָך וועלכן זיי און זייערע אייניקלעך זענען אויף אייביק געוואָרן כּהנים.
בײַם סוף פֿון דער הײַנטיקער טאָפּלטער סדרה ווערט דערציילט, ווי אַ וואָלקן פֿון דער הייליקער שכינה האָט צוגעדעקט דעם מישכּן, ווײַזנדיק, אַז דאָס הייליקע אָרט איז געשאַפֿן און צוגעגרייט געוואָרן ווי געהעריק. דער וואָלקן האָט דאָרטן תּמיד גערוט בײַטאָג, במשך פֿון אַלע ייִדישע נסיעות אינעם מידבר, און בײַנאַכט האָט אינעם מישכּן געברענט אַ מיסטיש פֿײַער — אויך אַ סימן פֿון דער שכינה־אַנטפּלעקונג.אין די פֿריִערדיקע פּרשיות האָבן מיר שוין עטלעכע מאָל באַטראַכט דעם סאָציאַלן אַספּעקט פֿונעם בנין־המישכּן, אין וועלכן עס האָבן זיך באַטייליקט אַלע ייִדן. דאָס ברידערלעכע אַחדות צווישן מענטשן איז גופֿא אַ מיטל צו אַנטפּלעקן די שכינה אין זייערע הערצער און צו פֿאַרוואַנדלען די גאָרע וועלט אין אַ הייליק אָרט. יעדער מענטש איז אַ מאַניפֿעסטאַציע פֿונעם אייבערשטן, און ווען מענטשן פֿאַראייניקן זיך צוליב אַ גוטן צוועק, מיט אַן עכטער ליבשאַפֿט און כּוונה לשם־שמים, ווערן די ג־טלעכע פֿינקעלעך פֿון זייערע נשמות פֿאַראייניקט אינעם גרויסן "פֿײַער" פֿון ג־טלעכקייט, ווײַל ג־ט איז, אין דער אמתן, נישט עפּעס אַ דרויסנדיקער כּוח, ווי עס טראַכטן אַ סך מענטשן, נאָר דער אינערלעכער טיפֿער עצם פֿונעם מענטש, פֿון דער מענטשהייט און פֿון דער נאַטור.
אויב אַזוי, טאָ פֿאַרוואָס זשע האָט מען נישט געטאָרט אַרבעטן איבערן מישכּן שבת? און פֿאַרוואָס האָט משה רבינו אָפּגעשטעלט די זאַמלונג פֿון די מאַטעריאַלן? אויב די אַחדותדיקע באַטייליקונג אין דער הייליקער מלאָכה איז גופֿא אַ מיטל צו אַנטפּלעקן די שכינה אין דער וועלט, וואָלט געווען כּדאַי, אויפֿן ערשטן בליק, צו טאָן עס וואָס מער יעדן טאָג.
מע קאָן אויף דעם געבן אַ פּשוטן ענטפֿער. די ג־טלעכע אַנטפּלעקונג קומט פֿון די מענטשלעכע הערצער, דורכן טיפֿן און נאַטירלעכן אַחדות, און נישט דורך דער מלאָכה אַליין אָדער דורך רעדן און טראַכטן וועגן דעם ענין פֿון אַחדות. ווי אַ בײַשפּיל פֿון דער נישט אַזוי ווײַטער פֿאַרגאַנגענהייט, קאָן מען דערמאָנען, ווי אינעם געוועזענעם ראַטן־פֿאַרבאַנד האָט מען כּסדר געדרשנט וועגן אַרבעט און סאָלידאַריטעט. פֿונדעסטוועגן, האָבן די דאָזיקע דרשות נישט געבראַכט קיין קדושה, נאָר פּונקט פֿאַרקערט — געבראַכט אַ סך פֿינצטערניש און ווייטיק. דאָס האָט צו טאָן נישט בלויז מיט דער מאַטעריאַליסטישער אידעאָלאָגיע פֿון יענער מלוכה, נאָר גיכער מיט דעם אופֿן, ווי אַזוי מע האָט געפּרוּווט שאַפֿן דאָס אַחדות צווישן מענטשן דורך פֿאַלשע מיטלען — דורך פֿיזישן און פּסיכאָלאָגישן גוואַלד.
די חסידישע צדיקים דערקלערן, אַז יעדע זאַך — אַפֿילו די תּורה גופֿא — קאָן, חלילה, פֿאַרוואַנדלט ווערן אין עבֿודה־זרה, אין אַ פֿאַרגליווערטן שטיין, אויב מע באַציט זיך דערצו אָן דינאַמישער לעבעדיקייט. פּונקט אַזוי, וואָלט די שטענדיקע מי לשם מי יעדן טאָג אינעם מישכּן נישט אַנטפּלעקט די הייליקע שכינה, אויב אַפֿילו מע טוט עס פֿאַרן העכסטן צוועק. אַדרבה, וואָלט עס פֿאַרוואַנדלט די הייליקע עבֿודה, חס־וחלילה, אין אַ טויטער געצנדינערײַ.
די כּסדרדיקע שבתדיקע רו איז פּונקט אַזאַ טייל פֿון דער אַחדותדיקער באַציִונג צווישן מענטשן, ווי די אַרבעט, און די פֿעיִקייט זיך אָפּצושטעלן און צו פֿאַרנעמען זיך מיט עפּעס אַנדערש — אָדער סתּם אָפּצורוען זיך, כּדי צו קאָנצענטרירן דעם שׂכל אויף די אינערלעכע נשמה־ענינים — איז פּונקט אַזאַ וויכטיקער טייל פֿון דער רוחניותדיקער עבֿודה, ווי די אַקטיווע מי.
מע דערציילט, אַז דער קאָצקער רבי האָט אַמאָל דערזען אַ בחור, וועלכער האָט געלערנט גמרא טאָג און נאַכט אָן אויפֿהער. האָט דער רבי באַמערקט, אַז מיט אַזאַ רעזשים פֿון לערנען האָט ער נישט קיין צײַט צו פֿאַרשטיין, וואָס ער לערנט. מי און רו, קאָנצענטראַציע און אָפּשטעלונג זענען נאַטירלעכע טיילן פֿונעם מענטשלעכן לעבן, וואָס באַשטייט פֿון היפּוכדיקע דערפֿאַרונגען, דורך וועלכע מע קאָן צוקומען צום ג־טלעכן ייִחוד פֿונעם וועזן. אַדרבה, איז דער עיקר־צוועק פֿון אַקטיווער טעטיקייט — צו דערגרייכן אַ מצבֿ פֿון מנוחה, ווען מע קאָן זיך טאַקע פֿאַרטיפֿן אין דער השׂגה פֿון דער הייליקער שכינה.
פֿונדעסטוועגן, איז דער חילוק צווישן די היפּוכדיקע טיילן פֿונעם לעבן נישט אַן אַבסאָלוטער. מע זעט דאָך, אַז די כּהנים האָבן יאָ ממשיך געווען זייער עבֿודה אינעם מישכּן אַפֿילו שבת. מע קאָן זאָגן, אַז אין אַ געזונטער אַרבעט מוז תּמיד בלײַבן אַ טעם פֿון מנוחה, און אין אַ געזונטער רו — אַ טעם פֿון אַקטיוויטעט.
ס׳איז מערקווירדיק, אַז בײַטאָג האָט דווקא אַ וואָלקן געדינט ווי אַ סימן פֿון שכינה אינעם מישכּן, און בײַנאַכט — אַ פֿײַער. די וואָלקנס פֿאַרנעפּלען דאָס ליכט, און זענען בעצם אַ היפּוך פֿונעם טאָג, און דאָס פֿײַער, וואָס ברענגט ליכט אינעם חושך, איז אַ היפּוך פֿון דער נאַכט.
די מידה פֿון חסד ווערט געוויינטלעך אַסאָציִיִרט מיט וואַרעמקייט, און די מידה פֿון גבֿורה — מיט קעלט. אַ שטאַרקע היץ איז אָבער אויך אַן אַנטפּלעקונג פֿון גבֿורה און אַ קאַלטער ווינט אין אַ הייסן טאָג איז אַ מחיה — אַן אַנטפּלעקונג פֿון חסד. דער דאָזיקער בײַשפּיל ווײַזט, אַז אין אַלע מידות און אַספּעקטן פֿונעם וועזן זענען פֿאַרבאָרגן זייערע היפּוכים, און די אינערלעכע אייניקייט פֿון אַלע זאַכן ווערט אַנטפּלעקט דורך האַרמאָניע און באַלאַנס, ווען מע זעט, ווי אַלע היפּוכדיקע כּוחות זענען פֿאַרבונדן אָרגאַניש איינער מיטן צווייטן און שטאַמען פֿונעם זעלבן שורש.
על־פּי־קבלה, ווערט דער אייבערשטער אַנטפּלעקט, דער עיקר, דורך דער ספֿירה פֿון תּפֿארת, וועלכע ווערט אַנטפּלעקט דורך האַרמאָנישן באַלאַנס און סינטעז פֿון היפּוכים. אין די מענטשלעכע באַציִונגען ווערט די שכינה אויך אַנטדעקט דווקא דורך דעם סינטעז פֿון "פֿײַער" און "נעפּל" — פֿײַערדיקע אַקטיווקייט און מנוחה.
