(המשך פֿון פֿריִערדיקן נומער)

3

פֿון דער שטוב איז בעלאַ אַרויסגעגאַנגען אַרום צען. בײַ דער פּאַריקמאַכערשע דאַרף זי זײַן צען דרײַסיק. אַן אַנדערס מאָל וואָלט זי צו איר צוגעגאַנגען צופֿוס, ס’איז נישט ווײַט, אויף שיפּסהעדבעי ראָוד, אָבער הײַנט האָט זי נאָך גענוג זאַכן וואָס צו דערליידיקן און אָן דעם אויטאָ וועט זי זיך נישט באַגיין. אַ שיינער זומער־טאָג, פּונקט אַזאַ ווי ס’איז געווען מיט דרײַסיק יאָר צוריק, אינעם טאָג פֿון זייער חתונה. יאָ, מאַרקס מאַמע האָט ווי אין וואַסער געקוקט: בעלאַ איז געווען און פֿאַרבליבן אַ נאַשערקע. אמת, לעצטנס, קומט איר אויס אַלץ מער זיך אײַנהאַלטן און אָפּזאָגן פֿון געשמאַקע נאַשערײַען. דעמאָלט האָט זי געווויגן זיבן און פֿערציק קילאָ, און איצט — הונדערט איין און זיבעציק פֿונט.
מאַרקס מאַמע האָט זי אויפֿגענומען קילבלעך; בעלאַ האָט עס מער דערפֿילט, ווי פֿאַרשטאַנען. מעגלעך, צום ערשטן מאָל אין איר לעבן האָט אין איר געגעבן צו וויסן איר ווײַבערישער עגאָ. ניין, אויסערלעך האָט אַלץ אויסגעזען אָנגענעם, מיט אַ ליבלעכן שמייכל; זיי האָבן געטרונקען טיי און געגעסן קנישעס מיט קאַבאַק. “עס, בעלאָטשקע, — האָט זי ווייך איבערגעחזרט, און צוגעגעבן, — מאַריק האָט זייער ליב מײַנע קנישעס." דער שמייכל איז טאַקע געהאָנגען אויף איר פּנים, אָבער פֿאַרקוועטשט מיט די ווינקעלעך פֿון די דינע ליפּן, גרייט יעדע מינוט צו אַנטלויפֿן. אויך איר קול, ריכטיקער, דער טאָן, האָט זיך יעדעס מאָל געהעכערט, ווען זי האָט געוואָלט באַטאָנען “וויפֿל געזונט און כּוח האָט אונדז געקאָסט מאַרק זאָל אָנקומען אין אַזאַ פּרעסטיזשפֿולן אינסטיטוט!" דערבײַ האָט זײַן טאַטע פֿילדײַטיק צוגעגעבן: “און נישט נאָר דאָס!" — “ער דאַרף האָבן אַ ווײַב זי זאָל אים זײַן געטרײַ, ווי אַ מאַמע", — האָט געטענהט ווײַטער מאַרקס מאַמע, — און ווידער האָט זײַן טאַטע אַרויסגעוויזן זײַן קול: “און נישט נאָר דאָס!"
מאַרק אַליין איז געזעסן אַנטקעגן בעלאַן און געקײַט זײַן מאַמעס קנישעס אויף ביידע באַקן. ער האָט נישט אָפּגעפֿירט פֿון בעלאַן קיין אויג, ווי געשיקט איר סיגנאַלן, זי זאָל זיך נישט זייער איבערנעמען מיט די רייד פֿון זײַנע עלטערן. זי האָט זיך קוים דערוואַרט, ווען זיי האָבן פֿאַרלאָזט דאָס הויז. אויפֿן האַרצן האָט געברענט, ווי די קנישעס וואָלטן געווען נישט מיט קאַבאַק, נאָר מיט כריין. “זעט אויס, — האָט בעלאַ זיך באַמיט צו רעדן רויִק, — אַז דײַן מאַמע האָט אַרויסגעקוקט אויף אַ פּרינצעסע, נישט אויף אַ טאָכטער פֿון אַ פּאַריקמאַכער?" מאַרק האָט זיך אָפּגעשטעלט און זי אַרומגענומען. “כ’בעט דיך... ייִדישע מאַמעס... בײַ יעדער איז איר זון דער בעסטער אין דער וועלט!" בעלאַ האָט זיך פּלוצעם צעוויינט. דעמאָלט האָט זי אַ טראַכט געטאָן בײַ זיך, ווי געגעבן אַ נדר, אַז אויב זי ווען אַמאָל זײַן אַ שוויגער, וועט זי קיין מאָל נישט רעדן אַזוי מיט איר שנור...
זי איז אַרויסגעפֿאָרן פֿונעם פּאַרקיר־אָרט און פֿאַרקערעוועט צו “בעדפֿאָרד"־עוועניו. פֿירן אַן אויטאָ האָט בעלאַ זיך שוין אויסגעלערנט אין ניו־יאָרק. איר ענגליש פֿונעם פּעדאַגאָגישן אינסטיטוט איז איר טאַקע זייער צוניץ געקומען. זי האָט נאָך גענומען אַ האַלב־יאָריקן קורס בײַ “קאַפּלאַן" און שוין כּמעט נישט געפֿילט קיין קאָמפּלעקסן בײַם רעדן מיט אַ קונה... יאָ, די ערשטע צוויי יאָר האָט זי געאַרבעט אין אַ קליינער אַגענץ פֿון גרונטאייגנס, אַנדערש געזאָגט, געווען אַ מעקלערין בײַם פֿאַרקויפֿן דירות. דעמאָלט איז דאָס געשעפֿט בײַ איר באַלעבאָס נישט שלעכט געגאַנגען, און זי פֿלעגט באַקומען אירע פּראָצענטן פֿון יעדער פֿאַרקויפֿטער אָדער פֿאַרדונגענער דירה. פֿאַרשטייט זיך, פֿון אַ לערערין צו ווערן אַ מעקלערין האָט זיך איר קיין מאָל נישט געחלומט. מאַרק האָט זי געטרייסט אויף זײַן אופֿן: “אין אַמעריקע איז נישט קיין בושה, ווען אַ לערערין פֿון ענגליש ווערט אַ מעקלערין. ערגער איז, ווען אַ מעקלערין ווערט אַ לערערין פֿון ענגליש!" אָן אַן אויטאָ וואָלט זי זיך נישט גערירט פֿון אָרט. האָבן זיי דעמאָלט געקויפֿט פֿאַר אָנדערהאַלבן טויזנט דאָלאַר אַן אַלטן “ניסאַן" — זייער ערשטער אויטאָ אין אַמעריקע. מאַרק גופֿא האָט זיך קוים געפֿונען אַרבעט ווי אַ צייכנער אין אַ פּריוואַטן אַרכיטעקט־אָפֿיס אַזש אין בראָנקס. געצאָלט האָט מען אים דרײַ דאָלאַר אַ שעה, און דער וועג מיט דער באַן האָט אים פֿאַרנומען כּמעט צוויי שעה אין איין עק. “אַבי אָנהייבן, — האָט שוין בעלאַ אים געטרייסט, — יעדער אַרכיטעקט קאָן זײַן אַ צייכנער, אָבער נישט יעדער צייכנער קאָן ווערן אַן אַרכיטעקט!" זײַן באַלעבאָס, מיסטער בלאַנק, האָט גיך דערשמעקט וועמען ער האָט פֿאַר אַ צייכנער. שוין אין אַ האַלב יאָר אַרום האָט מאַרק געאַרבעט בײַ גלײַך מיט אים, און נאָך מיט צוויי יאָר שפּעטער, נאָכן אָפּגעבן די עקזאַמענס אויף אַ ליצענץ, האָט ער געעפֿנט זײַן אייגענעם אָפֿיס אין ברוקלין.
אין דער פֿרי, דערצו נאָך זונטיק, איז לעבן דעם “אַנעטס סאַלאָן" געווען גענוג אָרט, בעלאַ זאָל קאָנען דאָרט איבערלאָזן איר אויטאָ. זי שערט זיך שוין בײַ אַנעט כּמעט זינט זיי זײַנען געקומען קיין ניו־יאָרק, מיט קנאַפּע צוואַנציק יאָר צוריק. אַנעט, אָדער פּשוט אַניע, ווי בעלאַ האָט זי גערופֿן, ווען זיי פֿלעגן בלײַבן פּנים־אל־פּנים, שמועסנדיק איינער צום צווייטן דורכן שפּיגל, האָט עטלעכע יאָר געאַרבעט בײַ אַ באַלעבאָסטע, אַן אָרטיקע, איטאַליענערין; דערנאָך אַרײַן מיט איר אין שותּפֿות און מיט עטלעכע יאָר צוריק, איבערגעקויפֿט דעם גאַנצן “ביזנעס". ערשט איצט האָט אַניע זיך צעוויקלט; אָפּגעדונגען נאָך אַ צימער בשכנות, צעוואַלגערט די וואַנט און איבערגעבויט אַלץ אויף אַ נײַעם אופֿן, מיט אַ מאָדערנעם אינטעריער, גענומען אויף אַרבעט נאָך דרײַ פּאַריקמאַכערינס און אַ מאַניקורשע — אַלץ האָט דאָ געבלישטשעט און געגלאַנצט אַרום — און אין דרויסן, איבער די ברייטע הויכע פֿענצטער האָט אין דער גאַנצער לענג געשײַנט די שיינע וויוועסקע — “אַנעטס סאַלאָן".
בעלאַ פֿלעגט נישט איין מאָל הערן, ווי דער טאַטע דערקלערט דער מאַמען, אַז אַ פּאַריקמאַכער, בשעת ער שערט זײַן קליִענט, מוז אויסהערן אַלץ וואָס יענעם איז אָנגעזאָליעט אויפֿן האַרצן. ער האָט אַפֿילו געהאַט איינעם, וואָס פֿלעגט צו אים לויפֿן יעדעס מאָל, ווען ער האָט זיך צעקריגט מיט זײַן ווײַב. דער קליִענט האָט עס געטאָן אַזוי אָפֿט, אַז דער טאַטע פֿלעגט שוין בײַ אים נישט נעמען קיין געלט, ווײַל ס’איז נישט געווען וואָס צו שערן. יענער האָט זיך, נעבעך, געקלאָגט, אַז זינט מ’האָט אין שטאָט געשלאָסן דעם קלויסטער, האָט ער נישט פֿאַר וועמען זיך אַראָפּרעדן פֿון האַרץ. און דער טאַטע פֿלעגט צוגעבן האַלב־ערנסט, האַלב מיט אַ שמייכל: “בין איך שוין געוואָרן אַ גלח אויך!"
אַניע האָט אָפּגעהיט סודות פֿון צענדליקער אירע קליִענטקעס. אַליין אַ הויכע, שטאַלטנע, די בלאָנד־אָפּגעפֿאַרבטע האָר אַקוראַט אונטערגעקליבן אויפֿן נאַקן, וואָלט זי געקאָנט דינען פֿאַר אַ מוסטער, ווי אַזוי עס דאַרף זיך אויפֿהאַלטן אַ פֿרוי אין די מיט־פֿופֿציקער. וועגן אַניען פֿלעג מען דערציילן פֿאַרשיידנס, אַזאַ “עפֿעקטע דאַמע" האָט נישט געקאָנט אויסמײַדן די שאַרפֿע צינגען, וואָס אויף ברײַטאָן פֿעלן זיי נישט אויס. צוריק גערעדט, איז אויך אַניע נישט געווען פֿון די, וועלכע דאַרפֿן אויסבאַהאַלטן זייערע ליבע־אַפֿערעס; אייגנטלעך, איז זי אַ געגטע און דאַרף קיינעם נישט אָפּגעבן קיין חשבון “מיט וועמען איך שלאָף און וויפֿל מענער איך האָב געהאַט".
יעדנפֿאַלס, איר פּאַריקמאַכערישע קאַריערע האָט זי געמאַכט אָן דעם זי זאָל זיך דאַרפֿן “אונטער עמעצן אונטערלייגן." זי האָט געאַרבעט בײַגלײַך מיט אַנדערע אירע מיטאַרבעטאָרינס, און צו טרעפֿן צו אַניען האָט מען געדאַרפֿט זיך פֿאַרשרײַבן צוויי וואָכן פֿריִער. זי האָט געדענקט די נעמען פֿון אַלע אירע קליִענטקעס, אָבער גערופֿן יעדע “חבֿרטע" — וואָס האָט ווי אַן אוניווערסאַל שליסעלע, אויפֿגעשלאָסן די פֿאַרבאָרגענע קעמערלעך פֿון דער פֿרויס נשמה.
אויך מיט בעלאַן: ווי נאָר זי האָט זיך אַראָפּגעלאָזט אינעם פֿאָטעל און דערהערט אַניעס פֿאַרשלעפּטע פֿראַזע, וואָס זי זאָגט יעדעס מאָל, איידער אָנהייבן די אַרבעט, האָט איר אַ נאָג געטאָן דאָס האַרץ.
— נו, חבֿרטע, וואָס וועלן מיר הײַנט טאָן מיט דײַן שיין קעפּעלע?
בעלאַ האָט אַרײַנגעקוקט אין שפּיגל און זיך אָנגעטראָפֿן מיט אַניעס בליק. יענע האָט לײַכט אַרומגעכאַפּט מיט די שפּיץ־פֿינגער בעלאַס קאָפּ און עס עטוואָס אַ דריי געטאָן אין איין זײַט, אין אַ צווייטער, ווי זיך צוגעמאָסטן וואָס מע קאָן פֿון אָט־דעם “קעפּעלע" מאַכן.
— ווי תּמיד? — האָט זי געפֿרעגט.
בעלאַ איז שוין גרייט געווען מיטן ענטפֿער; זי איז מיט אים אַהער געקומען. און דאָך האָט זי נישט גאַנץ זיכער אַרויסגעקוועטשט פֿון זיך:
— “קאַרע"...
— וואָס “קאַרע"? — האָט איר אַניע געקוקט גלײַך אין די אויגן; און ווי איר שטייגער איז, אָן חניפֿות, געזאָגט: — חבֿרטע, אַז דו וואָלסט עס געזאָגט מיט צוואַנציק יאָר צוריק, ווען דו האָסט זיך בײַ מיר צום ערשטן מאָל אָפּגעשוירן, וואָלט איך עס נאָך פֿאַרשטאַנען, אָבער איצט, מיט דײַן האַלדז, ריכטיקער, מיט דעם וואָס ס’איז פֿון אים פֿאַרבליבן... ממש אַ וואָדעוויל!
זי וואָלט עס געקאָנט זאָגן אַנדערש, נישט אַזוי גראָדליניק, האָט געטראַכט בעלאַ, שוין אַליין דרייענדיק דעם קאָפּ — אָט אין איין זײַט און אָט אין אַן אַנדערער. אַוודאי, איז פֿון איר שיינעם הויכן האַלדז ווייניק וואָס פֿאַרבליבן. טאַקע די צוואַנציק יאָר האָבן אים ווי אַרײַנגעקוועטשט אין די אַקסלען. און דאָך האָט בעלאַ ווידער, נאָר שוין פֿעסטער אָנגערופֿן דעם פֿאַסאָן פֿון איר פֿריזור — “קאַרע".
אַניע האָט איר נישט געענטפֿערט. אויסגעדרייט דעם פֿאָטעל מיט בעלאַן און אים צוגערוקט צום וואַשבעקן, קודם, אויסצוצוואָגן איר די האָר. די וואַרעמע וואַסער און ווייכע, לאַנגע פֿינגער אַניעס, וואָס האָבן מיט לײַכטע צורירן זיך באַוועגט איבערן אָנגעזייפֿטן קאָפּ, האָבן אײַנגעשטילט די אָנגעצויגענע נערוון, ווי געפּרוּווט זיי אָפּשוואַכן. בעלאַ האָט געהאַלטן די אויגן פֿאַרמאַכט... קאַראָלינאָ־בוגאַז... זי איז ערשט אַרויס פֿונעם ים. ליגט אויף דער פּלייצע, די פֿיס עטוואָס צערוקט, די הענט צעוואָרפֿן אויפֿן זאַמד, ווי זי וואָלט זיך געגרייט אַרומצוכאַפּן דעם הימל. זי האָט אונטערגעשטעלט דער זון דאָס אָפֿענע פּנים. זי פֿילט, ווי די הויט אויפֿן לײַב ציט זיך אָן, אײַנזאַפּנדיק אין זיך די היץ פֿון שטראַלן; און יעדעס אָדערל פֿאַרקערט — ווערט אָפּגעשוואַכט, לאָזט דעם גוף זיך אָפּרײַסן פֿון הייסן זאַמד און בלײַבן הענגען אין דער לופֿטן, ווי אַ ליידיקע כּלי... זי וויגט זיך — צי דער אָנגעלאָפֿענער דרעמל האָט זי אונטערגעכאַפּט, צי דאָס שפּילעוודיקע ווינטל שויבער אירע האָר... אַ קילער, פֿײַכטער קוש אין האַלדז האָט זי אויפֿגערייצט, אויפֿגערודערט אַלע אירע חושים אין איין רגע... בײַם סאַמע אויער האָבן שטיל אַ שורשע געטאָן די ווערטער:
וואָלט איך די גרויסע פֿעיִקייט פֿאַרמאָגט
צו שילדערן אין ליד דײַן חן, דײַן ליכט, —
וואָלט מען געטראַכט, “דער דיכטער ליגן זאָגט —
ווײַל געטלעך שטראַלט קיין ערדישע געזיכט".
“מאַרק?..." — האָט בעלאַ, ווי פֿון דער זײַט דערהערט איר אייגענעם קול.
“ניין. וויליאַם שעקספּיר. סאָנעט נומער 17..."*
בעלאַ האָט אויפֿגעמאַכט די אויגן, ווען אַניע האָט שוין געהאַלטן בײַם פֿאַרענדיקן אָפּצוּווישן איר דעם קאָפּ מיט אַ האַנטעכל. ס’האָט פֿונעם שפּיגל געקוקט אויף איר אַ צעשויבערטע פֿרוי, מיט מידע, אײַנגעפֿאַלענע אויגן. “וווּ האָט זיך עס אַהינגעטאָן — איר חן, איר ליכט?" — האָט בעלאַ אַ טראַכט געטאָן, ווי אָפּגעשיקט די ווערטער אָניאָגן די פּלוצעם־אָנגעכלינעטע און באַלד אַנטלאָפֿענע וויזיע.
— גוט, חבֿרטע, זאָל זײַן “קאַרע", — האָט נאָכגעגעבן אַניע, — אָבער אין מײַן אייגענער אינטערפּרעטאַציע.
זי האָט זיך גענומען צו דער אַרבעט, און דאָך אַ פֿרעג געטאָן:
— וואָס פּלוצעם האָסטו זיך אָנגעכאַפּט אין דעם אַלטמאָדישן פֿאַסאָן?
בעלאַ האָט געהאַלטן דעם קאָפּ אַראָפּגעלאָזט, ווי אַניע האָט עס געדאַרפֿט, און געענטפֿערט:
— הײַנט איז דרײַסיק יאָר, ווי איך און מאַרק האָבן חתונה געהאַט...
אַניע האָט אויפֿגעהערט זי צו שערן, האָט בעלאַ אויפֿגעהויבן דעם קאָפּ און זיך צעשמייכלט. אין שפּיגל האָט איר שמייכל אויסגעזען עטוואָס פֿאַרקרימט.
— קאָנגראַטוליישנס, — האָט אַניע זי באַגריסט, און באַלד צוגעגעבן: — כ’זע אָבער נישט קיין שׂימחהדיק פּנים פֿאַר זיך.
בעלאַ האָט נישט באַלד געענטפֿערט. אַראָפּגעלאָזט דעם קאָפּ, ווי געוואָלט באַהאַלטן די אויגן פֿון זיך אַליין, האָט זי געזאָגט:
— אויף אונדזער חתונה האָב איך זיך געמאַכט אַ “קאַרע"... דעמאָלט איז עס נאָר אַרײַן אין דער מאָדע, און מאַרקן איז עס זייער געפֿעלן געווען. האָב איך אַ טראַכט געטאָן, אפֿשר... אפֿשר איצט אויך...
בעלאַ האָט זיך פֿאַרהאַקט; דאָס וואָס זי האָט געזאָלט זאָגן ווײַטער, איז אַניען קלאָר געוואָרן אָן ווערטער. איר אייגענע לעבנס־דערפֿאַרונג און די צענדליקער ווידויס, אויסגעהערט פֿון אירע קליִענטקעס, האָבן זי אויסגעלערנט צו פֿאַרשטיין ווײַבערישע ניט־דערזאָגטע רייד.
— הער מיך אויס, חבֿרטע, וואָס איך וועל דיר זאָגן, — האָט אַניע רויִק דערקלערט, — ס’איז אַ נאַטירלעכע זאַך: בײַ אונדז, ווײַבער, איז עס אַ צײַט פֿון אָפּפֿלוסן און צופֿלוסן, און בײַ זיי, די מאַנספּאַרשוינען — נאָר פֿון צופֿלוסן; דאָס ביסל ספּערמע שלאָגט זיי אין קאָפּ אַרײַן אַזוי שטאַרק, אַז זיי ווערן משוגע. נאָר איין זאַך האָבן זיי אין זינען, צו דערווײַזן זיך אַליין, אַז זיי טויגן נאָך צו עפּעס. פּוסטע מענערישע גאווה!
אָניע האָט אויף אַ רגע אַרײַנגעקוקט אין שפּיגל, געכאַפּט בעלאַס בליק, ווי געוואָלט זיך איבערצײַגן, אַז אירע ווערטער ווערן ריכטיק פֿאַרטײַטשט און זי קאָן ממשיך זײַן איר רעדן.
— איך האָב דאָ עטלעכע מײַנע אַלטע קליִענטקעס, וואָס האָבן מיט זייערע מענער די זעלבע צרות. איינע האָט זיך אַפֿילו געגט נישט לאַנג צוריק. וואָס איז? אַ יונגע פּאָליאַטשקע איז געקומען אַהער צואַרבעטן. האָט זי געהאַלטן אַן אויג אויף איר קראַנקער מאַמע. אַזוי לאַנג געהאַלטן, ביז מײַן קליִענטקע האָט זיי געכאַפּט אין איינעם אין בעט, איר מאַן מיט דער פּאָליאַטשקע... ממש אַ וואָדעוויל, וועל איך דיר זאָגן...
זי האָט ווידער אָנגעכאַפּט בעלאָס קאָפּ מיט די פֿינגער פֿון ביידע זײַטן און אים אָנגעשטעלט אינעם שפּיגל. זיך אײַנגעקוקט אַ רגע, אָפּשאַצנדיק איר אַרבעט, האָט אַניע געפֿרעגט:
— דו מיינסט, אַז ער האָט עמעצן?
בעלאַ האָט דערפֿילט, ווי דאָס בלוט פֿליסט איר אָפּ פֿון קאָפּ אַראָפּ צו די פֿיס, וואָס זײַנען שווער געוואָרן, זיך נישט צו רירן פֿון אָרט; ווי באַשטעטיקט אַניעס ווערטער וועגן “צופֿלוסן" און “אָפּפֿלוסן". שוין זשע האָט בעלאַ אַליין זיך נישט געשטעלט לעצטנס די דאָזיקע פֿראַגע? נאָך ווי אַזוי געשטעלט; זי פֿלעגט זי אָבער באַלד אָפּטרײַבן. נישט געוואָלט אין דעם גלייבן: איר מאַרק, פֿאַרבײַט זי מיט אַן אַנדער פֿרוי?! בעלאַ וואָלט עס דערפֿילט. אמת, די לעצטע עטלעכע חדשים קומט ער פֿון זײַן אָפֿיס שפּעט אין אָוונט, אַן אויסגעמאַטערטער, הייבט זיך גלײַך אַרויף אויפֿן צווייטן גאָרן, און בעלאַ הערט נאָר, ווי ער גייט אַרײַן אין וואַשצימער, דערנאָך אין שלאָפֿצימער, שטעלט דאָרטן אָן דעם טעלעוויזאָר, וואָס שפּילט אַזוי לאַנג ביז בעלאַ לעשט אים אויס און בעט זיך אויס אינעם אַנדערן צימער, זי זאָל מאַרקן, חלילה, נישט אויפֿוועקן... קיין וואָרט נישט, ווי זי וואָלט אין גאַנצן נישט געווען אין שטוב. סוף־וואָך, שבת, זונטיק — דאָס זעלבע: אָפּגעגעסן זײַן פֿרישטיק און אַוועק צו זיך אין אָפֿיס. זי ווייסט עס, אַז ער אַרבעט אַ סך, האָט, דאַנקען גאָט, גענוג באַשטעלונגען... זי ווייסט אָבער אויך, אַז פֿריִער, ווי מיד ער זאָל נישט געווען זײַן, פֿלעגט ער זיך נאָכן וואַשצימער אַראָפּלאָזן, זיך צוזעצן לעבן איר, אויספֿרעגן, ווי עס גייט בײַ איר אויף דער אַרבעט? וואָס הערט זיך בײַ די קינדער?... איצט, דערהערט פֿון אַניען די פֿראַגע, האָט זי ממש דערפֿילט די שווערקייט פֿון יעדן וואָרט, ווי זיי וואָלטן זיך אײַנגעביסן אין איר לײַב און געצאַפּט דאָס בלוט. ווערטער־פּיאַווקעס...
בעלאַ האָט אַ הייב געטאָן די אַקסלען. עפּעס מער צוגעבן צו דעם, איז זי נישט געווען בכּוח.
— גייט איר אין רעסטאָראַן? — האָט אַניע דערפֿילט, אַז מע דאַרף בײַטן די טעמע.
— יאָ, אין “טאַטיאַנאַ"...
— טאַטיאַנאַ, די באַלעבאָסטע, איז אַ מאָל געווען מײַן קליִענטקע, אָבער שוין אַ היפּשע צײַט זע איך זי נישט. מע זאָגט, אַז זי מיטן מאַן, מישע, האָבן אויך אויפֿגעבויט אַ נײַעם רעסטאָראַן אין מיאַמי.
— אמת... בײַם אָנהייב האָבן זיי זיך אַפֿילו געוואָנדן צו מאַרקן, ער זאָל זיי פּראָיעקטירן דעם רעסטאָראַן.
— איז וואָס?
— כ’דעדענק שוין פּינקטלעך נישט... גראָד דעמאָלט האָט ער, דאַכט זיך, געהאַט עטלעכע עקסטרע פּראָיעקטן צו פֿאַרענדיקן, און זיי האָבן נישט געוואָלט וואַרטן.
— ס’איז יענע טאַטיאַנאַ — פֿײַער! זי איז דאָרט פֿון אויבן, מישע טויג נאָר צו דערציילן אָדעסער אַנעקדאָטן. ממש אַ וואָדעוויל!
זי האָט אײַנגעשלאָסן דעם “פֿען" און אָנגעשטעלט דעם וואַרעמען לופֿט־שטראָם אויף בעלאַס קאָפּ. אין עטלעכע מינוט אַרום האָט אַניע פֿאַרענדיקט איר אַרבעט.
— נו, חבֿרטע, ווי געפֿעלט דיר דײַן “קאַרע" אין מײַן אינטערפּרעטאַציע?
אַניע איז געשטאַנען מיט אַ פֿירעקיקן שפּיגל אין די הענט הינטער בעלאַן, זי זאָל אויך קענען זען ווי עס זעט אויס איר פֿריזור אויפֿן נאַקן.
— ווערי סעקסי! — האָט זי צוגעגעבן אויף ענגליש, ווי נאָר אויף ענגליש וואָלט מען געקאָנט אָפּשאַצן דעם גאַנצן זין פֿון די צוויי ווערטער. — כ’בין זיכער, דײַן מאַרקן וועט עס געפֿעלן ווערן...
עס קלינגט אפֿשר הײַנט מאָדנע, אָבער דעמאָלט, מיט דרײַסיק יאָר צוריק, האָבן די ווערטער “סעקס", “סעקסי" — געקלונגען אין זייערע אויערן וווּלגאַר, אַפֿילו אַמאָראַליש, אַרײַנגעבראַכט פֿון ווילדן מערבֿ... קאַראָלינאָ־בוגאַז... שפּעט בײַ נאַכט. זיי זיצן בײַם סאַמע וואַסער, אַרומגעכאַפּט איינער דעם אַנדערן. ס’איז שטיל, נאָר דער ים רוישט און שאַרט מיט דריבנע כוואַליעס צו צו זייערע נאַקעטע פֿיס זילבערדיקע שפּליטערס, וואָס לייגט זיך אַרויף איינס אויפֿן צווייטן, ווי ליסקעס פֿון אַ ריזיקן פֿיש, און פֿלאַסטערן אויס אַ שמאָלע פֿינקלענדיקע סטעזשקע צו דער לבֿנה. “דו זעסט, — הערט זי מאַרקס ציטערדיק קול, — דאָס איז אונדזער וועג..." ער הייבט זיך אויף און נעמט זי פֿאַר דער האַנט. “קום, בעלאַ..." — און זי, ווי פֿאַרכּישופֿט, פֿאָלגט אים נאָך און זיי ביידע גייען אַרײַן אין ים אַרײַן, אַקוראַט, וווּ די לבֿנה־סטעזשקע הייבט זיך אָן און פֿאַרנאַרט זיי... עס ווערט טיפֿער, די סטעזשקע זינקט. בעלאַ פֿילט שוין נישט דעם דנאָ. פֿאַר שרעק כאַפּט זי אַרום מאַרקן מיט די הענט און פֿיס און בלײַבט שוין אַזוי הענגען אויף אים. ער הייבט זי אָן קושן — אין די ליפּן, אויגן, שלייפֿן, האַלדז, אַקסלען... זי האָט זיך גאָר נישט פֿאָרגעשטעלט, אַז מע קאָן זיך פֿאַרנעמען מיט ליבע אין דער געזאַלצענער וואַסער, און ס’זאָל זײַן אַזוי געשמאַק און זיס... בעלאַ האָט נישט געפֿילט איר קערפּער; זי האָט זיך צונויפֿגעגאָסן מיט אים, מיט איר געליבטן, מיטן ים, מיט דער שײַן פֿון דער לבֿנה, מיט דער נאַכט, וואָס איז אין איינער אַ רגע דורכגעלעכערט געוואָרן פֿון צוויי איבערגעפֿלאָכטענע יונגע געשרייען, פֿאַרכלינעט פֿון גליק...

4

בעלאַ איז שוין געזעסן אין איר אויטאָ, גרייט זיך צו לאָזן ווײַטער, לויט איר הײַנטיקן סדר, קיין באָראָ־פּאַרק, אין דער “שטערן־בעקערײַ", וואָס איר זון האָט רעקאָמענדירט דאָרט צו באַשטעלן דעם טאָרט. זי האָט פֿאַרראָכטן דאָס שמאָלע שפּיגעלע אויבן איבערן רודער, פֿון וועלכן ס’האָבן אַ בליק געטאָן אויף איר צוויי באַזאָרגטע אויגן. בעלאַ האָט אַ טראַכט געטאָן: מסתּמא, איז אַניע די פּאַריקמאַכערשע גערעכט — ס’איז אַ נאַטירלעכע זאַך. אַ ביאָלאָגישער פּראָצעס. מע עלטערט זיך... עס עלטערן זיך און ווערן אָפּגעקילט אויך די געפֿילן, וואָס האָבן שטענדיק גענומען די אויבערהאַנט איבער צײַטווײַליקע סיכסוכים און אַפֿילו קריגערײַען צווישן איר און מאַרקן; בעלאַ פֿלעגט גיך אָפּגיין, און מאַרק, זיך שטיל צושאַרן צו איר פֿון הינטן, זי אַרומכאַפּן און אַ קוש טאָן אין נאַקן. יאָ, נאָך מיט אַ פֿינף יאָר צוריק, איז זייער געלעגער געווען דאָס בעסטע אָרט, וווּ ס’האָבן געקאָנט גיך פֿאַרגלעט ווערן נישט ווייניק פֿאַרדראָסן.
דאָס וואָס מע רופֿט דאָ “סעקס" און וואָס אין יענעם לעבן איז געווען שיִער נישט קיין פֿאַרווערט וואָרט, וואָס מ’האָט זיך געשעמט דערמיט, האָבן זיי אַפֿילו נישט געדאַרפֿט אַרויסברענגען אויף אַ קול. זיי האָבן זיך נאָך אין זייער קוש־וואָך גיך אויסגעלערנט צו פֿאַרשטיין די שפּראַך פֿון אויגן, ליפּן, פֿינגער... דעמאָלט, אין די הייסע טעג פֿון קאַראָלינאָ־בוגאַז, איז אַלץ געווען צום ערשטן מאָל; דאָס פֿאַרשלאָסענע און פֿאַרבאָרגענע, האָט זיך מיטאַמאָל אַנטדעקט און צעפּראַלט, און יעדעס מאָל ווי אויף ס’נײַ. מאַרק איז געווען איר וועגווײַזער, כאָטש, ווי ער האָט זיך שפּעטער אַליין אָנערקענט, איז ער אין די אַלע זאַכן געווען “מער אַ טעאָרעטיקער, ווי אַ פּראַקטיקער".
בעלאַ האָט בײַ אים קיין מאָל נישט געפֿרעגט, צי ער האָט געהאַט “סעקס" מיט עמעצן פֿאַר איר, נישט ווײַל זי האָט עס נישט געוואָלט וויסן; זי האָט געפֿילט מיט איר נאָך מיידלש־ניט־אויסגערײַפֿטע געפֿילן, אַז ס’איז איר גענוג, וואָס מאַרק אַליין קאָן אַמאָל באַמערקן מיט איראָניע: “כ’בין נאָך יענער סעקסועלער גאַנגסטער!" אויך אין די שפּעטערדיקע יאָרן, בפֿרט, ווען ער פֿלעגט פֿון צײַט צו צײַט געשיקט ווערן פֿון דער אַרבעט אין קאָמאַנדירונגען, און צו מאָל אַפֿילו אויף עטלעכע חדשים, איז איר נישט אײַנגעפֿאַלן, אַז ער קאָן דאָרט “פֿאַרדרייען אַ פֿלירט", ווי איר אייגענע מאַמע פֿלעגט זי אַ שטאָך טאָן. “ליבע־שמיבע... אַ מאַנספּאַרשוין איז אַ שוואַכע באַשעפֿעניש!" בעלאַ האָט פֿאַרשטאַנען, אַז די מאַמע זאָגט עס פֿונעם גוטן האַרץ, צו פֿאַרלויפֿן דער טאָכטער אומזיסטיקע צרות. איז עס דען מעגלעך, די מאַמע אַליין טענהט דאָך: אַז ס’איז באַשערט פֿון גאָט, קאָן עס נישט זײַן געשטערט פֿון לײַטן. בעלאַ איז נישט פֿון די פֿרויען, וואָס שמעקן זיך צו צו די העמדער פֿון זייערע מענער, צי זיי טראָגן נישט דעם ריח פֿון פֿרעמדן פּאַרפֿום. בפֿרט נאָך אין יענע צײַטן, ווען דער גאַנצער אַסאָרטימענט פֿון דער סאָוועטישער פּאַרפֿורם־אינדוסטריע האָט זיך געדרייט אַרום געציילטע “ברענד־נעמען", ווי זי וואָלט עס הײַנט געזאָגט...
בעלאַ האָט זיך קרום צעשמייכלט: “ממש אַ וואָדעוויל..." — און זיך געלאָזט אינעם אויטאָ אויף איר הײַנטיקן מאַרשרוט ווײַטער. די געדאַנקען האָבן זי אָבער געשלעפּט אויף צוריק, צו יענעם שפּעטן פֿאַרנאַכט, ווען זי האָט ווידער געמוזט בלײַבן אַליין און טיילן דעם געלעגער מיט איר עלנטקייט. מאַרק איז דעמאָלט געשיקט געוואָרן פֿון דער אַרבעט אין בולגאַריע, קיין פּלאָוודיוו, די שוועסטער־שטאָט פֿון קעשענעוו. זײַן אַרכיטעקטור־גרופּע בײַם פּראָיעקט־אינסטיטוט, וווּ ער האָט געאַרבעט, האָט געוווּנען דעם פֿאַרמעסט אויפֿצושטעלן אין פּלאָוודיוו אַ קולטור־צענטער, וואָס האָט אײַנגעשלאָסן עטלעכע בנינים: אַ טעאַטער, קינאָזאַל און אַן עקספּאָזיציע־זאַל. די גדולה איז אַוודאי גרויס געווען, אָבער אויסגעלאָזט האָט זיך עס, אַז בעלאַ האָט געמוזט איבער צוויי חדשים בלײַבן אַליין מיטן קינד. דוד איז דעמאָלט אַלט געווען קנאַפּע צוויי יאָר; בעלאַ האָט געאַרבעט אין שול, אונטערגעריכט ענגליש אין די עלטערע קלאַסן. פֿאַרשטייט זיך, אַז די מאַמע האָט איר אַרויסגעהאָלפֿן, געזעסן מיטן קינד ביז בעלאַ פֿלעגט זיך אומקערן פֿון דער אַרבעט. די לעצטע האַלב יאָר פֿלעגט מאַרק זיך פֿאַרהאַלטן אינעם ביוראָ ביז שפּעט אין אָוונט; די צײַט פֿון צושטעלן דעם פּראָיעקט האָט געדריקט. אַ מידער, די נערוון אָנגעדרייט ווי אַ פּרוזשינע, דער שלאָף נעמט אים נישט... זיי זיצן אין קיך, דוד שלאָפֿט. בעלאַ פֿאַלט שוין אויפֿן פּנים, און מאַרק האַלט אין איין דערציילן. זי ווייסט, ער דאַרף זי זאָל זיצן אַנטקעגן אים, נישט וויכטיק, צי זי הערט יאָ, צי זי פֿאַרשטייט עפּעס פֿון דעם וואָס ער דערציילט איר מיט אַזאַ פֿאַרכאַפֿטקייט; מאַרק איז אַ שאַפֿערישער מענטש, און אַז ער פֿאַרטרויט איר זײַנע געדאַנקען, דאַרף זי קענען אים הערן.
— ער איז אַ זשעני, סעמיאָן, ער טראַכט צו אַזעלכע זאַכן, וואָס אין מאָסקווע האָט מען וועגן זיי נישט געהערט...
— עפֿן אויף די פֿאָרטקע, מאַרק, דו רייכערסט צו פֿיל...
— אַ שאָד, וואָס אַזאַ פּראָיעקט וועט נישט אָנגענומען ווערן.
— פֿאַר וואָס ביסטו אַזוי זיכער?
— עס קאָן דען געווינען אַ פּראָיעקט, וואָס זײַן הויפּט־אַרכיטעקט הייסט סעמיאָן שוחט?!
און דאָך איז עס געשען, און די פֿרייד איז געווען נאָך גרעסער.
אין דער דירה, וואָס זיי האָבן געדונגען, איז קיין טעלעפֿאָן נישט געווען, און ווען ער וואָלט אַפֿילו יאָ געווען, איז נישט אַזוי פּשוט זיך צו פֿאַרבינדן מיט אַן אַבאָנענט אין אויסלאַנד. יאָ, בולגאַריע האָט מען טאַקע גערעכנט ווי אַ זעכצנטע רעפּובליק, אָבער זי האָט זיך פֿאָרט געפֿינען אויסער די גרענעצן פֿון סאָוועטן־פֿאַרבאַנד, און זיך צו דערקלונגען אַהין איז אָנגעקומען גאָר נישט גרינג. פֿאַר דער גאַנצער צײַט האָט בעלאַ גערעדט מיט מאַרקן צוויי מאָל, באַשטעלנדיק דעם שמועס, ווי עס פֿירט זיך, פֿריִער מיט אַ וואָך אויף דער צענטראַלער טעלעפֿאָן־סטאַנציע. זי האָט זיך שוין אויסגעבענקט נאָך אים, נאָך זײַן שטים, נאָך זײַנע בײַסיקע רעפּליקעס, נאָך זײַן ריח, נאָך זײַנע גלעטן און קושן...
עס איז שוין געווען אַרום צען אין אָוונט. דאָס קינד איז געשלאָפֿן און בעלאַ איז ערשט אַרויס פֿונעם באָדצירמער אין א לײַכטן כאַלאַט, די האָר אויפֿן קאָפּ נאָך פֿײַכט, גרייט זיך צו לייגן אין בעט, אַ ביסל לייענען, ביז זי ווערט אַנטשלאָפֿן. און דאָ קלינגט מען אין דער טיר.
— ווער איז דאָרט?
— אַנו, טרעף, בעלאַ...
די שטים האָט זיך איר אויסגעוויזן קענטלעך. זי האָט אויפֿגעמאַכט די טיר, ווי ווײַט דאָס קייטעלע האָט עס דערמעגלעכט און שיִער נישט אויסגעשריִען: “אַליק!" זי האָט זיך טאַקע דערפֿרייט איבער אים, כאָטש די שעה איז געווען אַ שפּעטע, נישט אויפֿצונעמען געסט.
— גיי אַרײַן... אַזוי אומדערוואַרט... ווי קומסטו אין אונדזערע ערטער?
אַליק, מאַרקס סטודענטישער חבֿר, איז פֿאַרבליבן נאָכן פֿאַרענדיקן דעם אינסטיטוט אין מאָסקווע. אויפֿן פֿינפֿטן קורס, אַ האַלב יאָר פֿאַרן פֿאַרטיידיקן די דיפּלאָם־אַרבעט האָט ער חתונה געהאַט מיט אַ מאָסקווער מיידל. מאַרק האָט נאָך דעמאָלט זיך געוויצלט: “אַליק איז אַ בחור אַ כוואַט. אָפּגעכאַפּט זיך אַ מיידל מיט אַ זעלטענעם נדן — די מאָסקווער אײַנמעלדונג!"** בעלאַ האָט זיך נישט פֿאַרהאַלטן מיטן ענטפֿער: “יאָ, דײַן מאַמע וואָלט, אַוודאי, געווען מער גליקלעך, ווען דו כאַפּסט אויך אָפּ אַ גרויס־שטאָטישע פּרינצעסין!" — דאָס איבערפֿעכטן זיך מיט ווערטער, וואָס זיי פֿלעגן נישט זעלטן פּראַקטיקירן, האָט פֿון דעסטוועגן פֿאַרענדיקט מאַרק, מיט אַ ברייטן רעוועראַנס: “דערפֿאַר האָב איך אַ ווײַב, וואָס זעצט מיר איבער אַלע מײַנע ענגלישע חלומות".
ווי עס פֿלעגט צו מאַרקן דערגיין, איז אַליק גיך געגאַנגען באַרג־אַרויף אין זײַן קאַריערע, אָבער נישט דירעקט ווי אַן אַרכיטעקט. זײַן שווער איז געווען עפּעס אַ הויכגעשטעלטער “קאָכלעפֿל" אין דער מאָסקווער שטאָט־אַדמיניסטראַציע, האָט ער אים געפֿונען אַ שטעלע, ווי אַן אַרכיטעקטור־קאָנסולטאַנט.
— אַנטשולדיק, כ’האָב געמיינט פֿריִער אָנצוקלינגען, אָבער כ’האָב זיך געכאַפּט, אַז איך האָב נישט אײַער טעלעפֿאָן־נומער.
— מיר האָבן אים אויך נישט, — האָט בעלאַ זיך צעשמייכלט. — ס’מאַכט נישט אויס, גוט וואָס דו ביסט געקומען.
זיי האָבן זיך צעקושט.
— אַנטשולדיק, ביז כ’בין געקומען פֿונעם פֿליפֿעלד, זיך אײַנגעאָרדנט אינעם האָטעל איז שוין געוואָרן שפּעט... צום גליק, האָט זיך בײַ מיר פֿאַרהיט אײַער אַדרעס, וואָס מאַרק האָט מיר געלאָזט בעת זײַן לעצטן באַזוך אין מאָסקווע. אַגבֿ, וווּ איז ער?
— מאַרק איז אין בולגאַריע, אין פּלאָוודיוו... שוין כּמעט צוויי חדשים.
אַליק האָט זיך אויפֿן מאָמענט אַ ביסל צעמישט. ער האָט אויפֿגעשלאָסן זײַן לעדערנעם טאַש און אַרויסגעשלעפּט פֿון דאָרט אַ שיינע, קײַלעכדיקע קאַרטאָן־פּושקע מיט קאָנפֿעטן “מעטעאָר" און אַ פֿלעשל קאָניאַק “דוינע".
— קיין מאָסקווע קומט מען פֿונעם גאַנצן לאַנד נאָך דעפֿיציטן, האָב איך געבראַכט פֿון דאָרטן מאָלדאַווישע קאָנפֿעטן און אַ פֿלעשל מאָלדאַווישן קאָניאַק.
— פּאַראַדאָקסן פֿון אונדזער ווירקלעכקייט.
זיי זײַנען נאָך אַלץ געשטאַנען אינעם שמאָלן קאָרידאָר, ווען בעלאַ האָט זיך געכאַפּט:
— גיי אַרײַן אין אייבערשטן צימער.... דאָ שלאָפֿט דאַווידקע... — האָט זי אים אָנגעוויזן אויף אַ פֿאַרמאַכטער טיר. — דו האָסט אים נאָך נישט געזען...
זי איז אַרײַנגעגאַנגען אינעם אייבערשטן צימער די ערשטע, אַראָפּגעשלעפּט פֿונעם בענקל אירע זאַכן און זיי אַרונטעגערוקט אונטער דער דעק אויף דער ברייטער סאָפֿע.
— דעם אמת געזאָגט, האָב איך זיך שוין געוואָלט לייגן שלאָפֿן...
— איך וועל זיך לאַנג נישט פֿאַרהאַלטן... איך דאַרף אויך זײַן מאָרגן אין דער פֿרי אין אײַער מוניציפּאַליטעט, אַ זיצונג... און איבערמאָרגן פֿלי איך שוין ווײַטער, קיין קיִעוו. אַ שאָד טאַקע, וואָס מאַרק איז נישטאָ...
— זייער פּראָיעקט־גרופּע האָט געוווּנען דעם פֿאַרמעסט אויפֿן בעסטן קולטור־צענטער, בײַטן זיי זיך יעדע צוויי חדשים...
— מאָלאָדעץ, מאַרק, ער איז געווען אויף אונדזער קורס דער בעסטער!
— יאָ, די אַרבעט שטייט בײַ אים אויפֿן ערשטן אָרט, — האָט בעלאַ מיט באַדויער באַמערקט, — ער איז ממש פֿאַרשיכּורט מיט איר.
זי האָט איבערגעלאָזט דאָס פֿלעשל קאָניאַק און די פּושקע קאָנפֿעטן אויפֿן נידעריקן זשורנאַל־טישל, צוגערוקט צו דער סאָפֿע, און אַליין צוגעגאַנען צו אַן אַלטן בופֿעט און אַרויסגעשלעפּט פֿון דאָרט צוויי באָקאַלן.
— די דירה האָבן מיר געדונגען, — האָט זי זיך ווי פֿאַרענטפֿערט, — איז נישט כּדאַי געווען צו קויפֿן נײַ מעבל... כאָטש, דעם אמת געזאָגט, איז דערווײַל נישטאָ אויף וואָס צו קויפֿן...
אַליק האָט אויפֿגעעפֿנט דאָס פֿלעשל און אָנגעגאָסן אין די באָקאַלן די גאָלדענע פֿליסיקייט. בעלאַ האָט באַמערקט, אַז ער טוט עס זייער פֿלינק, מיט אַ באַזונדערן גלאַנץ, ווי אַ מענטש, וואָס האָט אין דעם דערפֿאַרונג. דערנאָך האָט ער אויפֿגעמאַכט די פּושקע מיט קאָנפֿעטן.
— כ’געדענק, דו האָסט ליב געהאַט זיסוואַרג.
— יאָ, מײַן שוויגער האָט אַנטפּלעקט דעם סוד ערבֿ אונדזער חתונה.
אַליק האָט אונטערגעכאַפּט דעם באָקאַל, זיך פֿאַרטראַכט אַ ווײַלע און שטיל געזאָגט:
— ווייסט, בעלאַ, כ’בין מקנא מאַרקן. נישט נאָר ווײַל ער איז אַ טאַלאַנטירטער אַרכיטעקט — דאָס איז אַ באַזונדערע זאַך, נאָר ווײַל ער האָט אַזאַ פֿרוי ווי דו. איך טרינק פֿאַר דער חנעוודיקער באַלעבאָסטע פֿון דער געדונגענער דירה, פֿאַר דיר, בעלאַ.
בעלאַ האָט עטלעכע מאָל אָפּגעזופּט דאָס ברענענדיקע געטראַנק און דערפֿילט ווי די וואַרעמקייט צעשפּרייט זיך איר איבערן לײַב. נאָך דער באָד און נאָך דעם ביסל קאָניאַק האָט די מידקייט פֿון טאָג זי פּאַמעלעך אָפּגעלאָזט, געמאַכט לײַכטער דעם קאָפּ פֿון אומרויִקע געדאַנקען.
— וואָס זשע דערציילסטו נישט וועגן זיך, וועגן דײַן גרויסשטאָטישן לעבן.
אַליק האָט שוין געהאַט אויסגעטרונקען די ערשטע פּאָרציע און זיך אָנגעגאָסן נאָך פֿונעם פֿלעשל.
— דו מיינסט, אַוודאי, מײַן משפּחה־לעבן? — האָט ער עס פֿאַרפּינקטלעכט, — מע לעבט... קיין קינדער האָבן מיר דערווײַל נישט. סוועטאַ, מײַן ווײַב, ווי דו ווייסט, איז אַ טעאַטער־קריטיקערין, ווערט זי כּמעט יעדן אָוונט פֿאַרפֿאַלן אין די טעאַטערס — אָט איז דאָ אַ פּרעמיערע און אָט איז דאָרט אַ יוביליי... מאָסקווע איז שטענדיק געווען אַ טעאַטער־שטאָט... דערצו האָט זי אַ סך פֿרײַנד — צווישן די אַקטיאָרן, רעזשיסאָרן, מיט איין וואָרט, באָהעמע...
ער האָט מיט גרויסע שלונגען אויסגעטרונקען דעם קאָניאַק. ווען ער האָט נאָך דעם אַ קוק געטאָן אויף בעלאַן, איז פֿון זײַן מינוטיקער פֿאַרטראַכטקייט קיין סימן נישט געבליבן, ווי דער קאָניאַק וואָלט עס מסוגל געווען אָפּווישן פֿונעם פּנים.
— דו וועסט לאַכן, אָבער איך דערמאָן זיך נישט איין מאָל אין יענעם שטעטל בײַם ים, ס’האָט נאָך געטראָגן אַזאַ טערקישן נאָמען... קאַראָלי...
— קאַראָלינאָ־בוגאַז...
— ריכטיק! דאַכט זיך, ערשט נעכטן איז עס געווען... יאָ, “דער טאָג איז לענגער ווי יאָרהונדערט..."
ער האָט זיך ווידער אָנגעגאָסן און פֿאָרגעלייגט:
— איך האָב אַ גוטן טאָסט: פֿאַר קאַראָלינאָ־בוגאַז! פֿאַר אונדזער יוגנט!
זיי האָבן זיך אַ “טשאָקע" געטאָן, און בעלאַ האָט שוין מיט איין אָטעם אויסגעטרונקען דאָס געבליבענע אינעם באָקאַל... ס’איז איר גוט איצט, האָט זי פּלוצעם אַ טראַכט געטאָן. מאַרק איז ערגעץ ווײַט, אָבער זי פֿילט זײַן נאָענטשאַפֿט, ווײַל אַליק, מיט זײַן אומדערוואַרטן קומען, האָט אַרײַנגעבראַכט אין דעם וואָכעדיקן שפּעטן פֿאַרנאַכט אַ באַזונדערע שטימונג, אויפֿגעוועקט שוין כּמעט פֿאַרגעסענע דערמאָנונגען, איבערלעבענישן...
ס’איז שוין געווען צו באַמערקן אויף אַליקן, אַז דער קאָניאַק, נישט געקוקט אויף זײַן “ווייכקייט", ווי ער האָט באַטאָנט, שלאָגט אין קאָפּ אַרײַן. בעלאַ האָט אַפֿילו צוגעלייגט איר פֿינגער צום מויל און אָנגעוויזן מיט די אויגן אויף דער וואַנט, וואָס פֿון יענער זײַט איז געשלאָפֿן דער זון.
— כ’פֿאַרשטיי, — האָט שוין געשעפּטשעט אַליק, — איך וואָלט שוין אויך געוואָלט האָבן אַ זון, אָדער אַ טאָכטער, אָבער סוועטאַ... זי איז אין גאַנצן פֿאַרטאָן אין איר טעאַטראַלן לעבן, אַז זי האָט פֿאַרגעסן אינעם אמתן לעבן.
ער האָט זיך גענומען פֿאַרן פֿלעשל. בעלאַ האָט אויסגעשטרעקט די האַנט מיט איר ליידיקן באָקאַל: “מיר אויך, נאָר עטלעכע טראָפּנס — און שוין".
— דו ווייסט, בעלאַ, וואָס איך קאָן זיך נישט מוחל זײַן?
— זאָג, וועל איך וויסן.
— אַז נישט איך האָב זיך דעמאָלט פֿאַרליבט אין דיר.
זי האָט זיך צעשמייכלט. דעמאָלט אין יענע טעג פֿון זייער ערשטער טרעפֿונג אין קאַראָלינאָ־בוגאַז, איז אַליק בפֿירוש איר געפֿעלן געוואָרן מער ווי מאַרק. אַ שטאַלטנער, פֿיזיש גוט צונויפֿגעקלאַפּט, די צונג ווערט נישט מיד צו טרײַבן קאַטאָוועסן, איז ער געווען פֿון דעם מין יונגע לײַט, וואָס די מיידלעך חלשן נאָך זיי. ער האָט זיך אָבער געהאַט זײַן צוגאַנג צו דער “צאַפּלדיקער פֿראַגע"; אים זײַנען געפֿעלן געווען ווײַבער עלטער פֿון אים, וואָס האָבן שוין עפּעס פֿאַרזוכט פֿון די “גן־עדן־פּירות", ווי אַליק אַליין האָט ליב געהאַט צו זאָגן. אין קאַראָלינאָ־בוגאַז האָט ער שוין אויפֿן צווייטן טאָג “פֿאַרדרייט אַ פֿלירט" מיט אַ פֿרוי, עלטער פֿון אים מיט אַ פֿיר, פֿינף יאָר, וואָס האָט געבראַכט איר קינד “אָטעמען מיט פֿרישער ים־לופֿט". מיט יאָרן שפּעטער, בײַ אַ גוטער מינוט, האָבן זיי, בעלאַ און מאַרק, זיך דערמאָנט אין יענע ווײַטע זומער־טעג פֿון זייער יוגנט. האָט זי מאַרק דורך־אַגבֿ אַ פֿרעג געטאָן: “און טאַקע, וואָס האָסטו געפֿונען אין מיר — אַ דאַרער, טיפּיש ייִדעלע, דערצו נאָך אַ נודניק, אין פֿאַרגלײַך מיט אַליקן — אַ נעבעכל!" בעלאַ געדענקט ביז הײַנט וואָס זי האָט אים געענטפֿערט: “טרײַב נישט איבער... כאָטש כ’בין דעמאָלט נאָך געווען גאָר אַ גרינע, און זיך אַפֿילו נישט געקאָנט רעכט קושן אין די ליפּן, האָב איך דערפֿילט אין דיר, אַז דו ביסט אַ פֿאַרטרוילעכער, אַז מע קאָן אויף דיר זיך פֿאַרלאָזן..."
אַליק האָט גענומען בעלאַס האַנט אין זײַנע דלאָניעס און זיך אָנגעשפּאַרט אין איר מיטן שטערן. אויף אַ רגע האָט בעלאַ זיך צעמישט, אינסטינקטיוו, געוואָלט זיך באַפֿרײַען, אָבער די אַנדערע האַנט, אפֿשר אויסער בעלאַס ווילן, האָט זיך אַראָפּגעלאָזט אויף אַליקס קאָפּ און אים אַ גלעט געטאָן. אַליק האָט עפּעס אָנגעהויבן שעפּטשען, זיך אַ צי געטאָן צו איר און, נאָך אַלץ נישט אויפֿהייבנדיק דעם קאָפּ, זיך אײַנגעגראָבן מיטן פּנים אין אירע קני. בעלאַ האָט קוים דערהערט איר קול, ווי ס’וואָלט געווען אַן עכאָ, אַרײַנגעבראַכט פֿון דער פֿאַרגאַנגענהייט: “אַליק, מע דאַרף נישט... ס’איז שפּעט..." — און זי אַליין האָט נישט פֿאַרשטאַנען, וואָס מיינט עס, אַ שפּעטע צײַט, צי ס’איז שוין צו שפּעט עפּעס ענדערן... די ווערטער האָבן איר געשטערט, זי האָט זיך אין זיי אין גאַנצן פֿאַרפּלאָנטערט... זי דאַרף זיך באַפֿרײַען פֿון זיי, און פֿון די געדאַנקען אויך... נישט טראַכטן... נישט צו פֿאַרגלײַכן... זיך לאָזן מיטן שטראָם פֿון דעם טשאַד, וואָס האָט אַזוי שווער געמאַכט איר לײַב און קאָפּ... זי איז געבליבן ליגן נאַזנדיק אויף דער סאָפֿע, די אויגן פֿאַרמאַכט און נאָר אירע הענט האָבן זיך סײַ קעגנגעשטעלט אַליקס אויפֿגעברויזטן דראַנג, סײַ זיך באַלד נאָכגעגעבן, זיך געצויגן אים אַנטקעגן...
און פּלוצעם האָט זי ווידער דערהערט אַ קול, וואָס האָט זיך שוואַך דורכגעשלאָגן דורך איר פֿאַרנעפּלטקייט, ווי אַ דינער, ציכטיקער שטראַל פֿון ליכט; מיטן שפּיץ האָט דער שטראַל זיך אַרײַנגעשטאָכן אין איר אויער... ס’האָט עפּעס דאָרט ווי געפּלאַצט — אַזוי שטאַרק, אַז בעלאַ האָט אויפֿגעציטערט. פֿון איר מויל האָט זיך אַרויסגעריסן דאָס איינציקע וואָרט: “דוד!..." זי האָט מיט ביידע הענט אָפּגעשטויסן פֿון זיך אַליקן און איז אַראָפּגעקראָכן פֿון דער סאָפֿע.
— דאַווידקע וויינט... — האָט בעלאַ, ווי פֿאַרענטפֿערט זיך...
אירע פֿינגער האָבן גיך פֿאַרשפּיליעט די קנעפּלעך אויפֿן צעכראַסטעטן כאַלאַט. אין אַ מינוט אַרום איז זי שוין געשטאַנען בײַם קינדס בעטעלע און אים באַרויִקט. צוגעלייגט די איבערגעקערטע דלאָניע צו זײַן שטערן, האָט זי זיך איבערצײַגט, אַז ער האָט, דאַנקען גאָט, קיין היץ נישט. אַליק איז אויך אַרײַנגעגאַנגען אינעם צימער, זיך אָפּגעשטעלט לעבן בעלאַן. די שוואַכע שײַן פֿונעם נאַכט־לעמפּל האָט זיך ווייך געשפּרייט איבערן אײַנגעשלאָפֿענעם קינד.
— מיני־מאַרק, — האָט אַליק שטיל געזאָגט, אײַנקוקנדיק זיך אינעם ייִנגעלע.
בעלאַ האָט צוגעשאָקלט מיטן קאָפּ. זיך אויסגעדרייט צו אַליקן, האָט זי געזאָגט:
— אַנטשולדיק, אַליק, ס’איז שוין שפּעט...
— ניין... דו זײַן מיר מוחל...
מער איז איר מיט אַליקן נישט אויסגעקומען זיך צו טרעפֿן. זי וואָלט די שפּעטע טרעפֿונג אפֿשר אין גאַנצן פֿאַרגעסן — פֿאַררוקט זי אין די סודותפֿולע ווינקעלעך פֿון דער נשמה, וואָס אַזעלכע האָט מסתּמא יעדע פֿרוי, — ווען מאַרק, אומקערנדיק זיך איין מאָל פֿון אַ קאָמאַנדירונג אין מאָסקווע, וואָלט איר נישט געזאָגט, אַז ער האָט זיך געטראָפֿן מיט אַליקן און אַז יענער האָט זיך געגט מיט דער פֿרוי.
— יאָ, — האָט מאַרק זיך דערמאָנט און אַרויסגעשלעפּט פֿון זײַן וואַליזקע אַ קײַלעכדיקע פּושקע, אײַנגעפּאַקעוועט, ווי אַ מתּנה, אין אַ קאָליר־פּאַפּיר. — אַליק האָט עס געבעטן איבערצוגעבן דיר.
בעלאַ האָט צעריסן דאָס פּאַפּיר, און דאָס האַרץ האָט איר אַ טיאַכקע געטאָן — קאָנפֿעטן “מעטעאָר".

(המשך אין קומענדיקן נומער)