אין 1999 איז מײַן בוך אַרויס אין דעם אָקספֿאָרדער אוניווערסיטעטישן פֿאַר­לאַג, און פֿון דעמאָלט אָן באַקום איך יאָר-אײַן יאָר-אויס אַ באַריכט און צומאָל עט­לע­כע גראָשן פֿאַר די קאָפּיעס, וואָס זיי האָבן פֿאַר­קויפֿט. ניט לאַנג צו­ריק איז אָנגע­קו­מען דער הײַיאָריקער באַריכט, אין וועלכן ס'איז גע­שטאַנען געשריבן, אַז עס קומט מיר פֿון זיי אַזש 56 פּענס. אמת, זיי וועלן עס מיר דער­ווײַל ניט באַ­צאָלן, נאָר צוּוואַרטן עס זאָל זיך אָנזאַמלען אַ סומע ניט ווייני­קער פֿון 20 פֿונט. הקיצור, וועל איך מוזן, נע­בעך, דער­ווײַל ציִען די חיונה פֿון אַנדערע קוואַלן. פֿונדעסטוועגן, איז עס לײַטיש — צו לאָזן מיר וויסן, אַז איך קען האָבן אַ פֿינאַנציעל-פֿאַר­זיכערטע צו­קונפֿט.

האָב איך אַ קוק געטאָן, פֿון וואַנען עס שטאַמען די 56 פּענס. לאָזט זיך אויס, אַז דאָס איז מײַן חלק פֿונעם רווח, וואָס דער פֿאַרלעגער האָט געהאַט באַקומען פֿון אַן אינ­טער­נעץ-לייענער. ס'איז דאָ אַזאַ עלעקט­ראָנישע ביבליאָ­טעק, www.questia.com, וווּ מע קען האָבן — פֿאַר אַ באַ­שיידענער סומע געלט — אַ צוטריט צו טויזנטער בי­כער און צײַטשריפֿטן. אַ מענטש קען זיצן בײַם עקראַן פֿון זײַן קאָמפּיוטער און האָבן הנאה פֿון אַ בוך.

די 56 פּענס איז, פֿאַרשטייט זיך, אַ קאָ­מישע סומע, אָבער זי שפּיגלען אָפּ די לײַ­טיש­קייט פֿונעם געשעפֿט. עס קען דאָך זיך מאַכן אַ יאָר, וואָס וועט ברענגען אַ גע­רעטעניש פֿון עטלעכע טשודאַקעס, וועל­כע וועלן איבערלייענען מײַן בוך. וועל איך אפֿשר פֿאַרדינען אויף אַ פֿלעשל ווײַן. מיר דאַכט זיך, אַז אַזוי לײַטיש מוז זיך אויפֿפֿירן יעדער גע­שעפֿט, וואָס האַנדלט מיט אַזאַ מין סחורה.

איך האָב געעפֿנט אויף טשיקאַוועס דאָס וועבזײַטל פֿון דעם ייִדישן ביכער-צענ­טער, www.yiddishbookcenter.com. פֿריִער בין איך געווען זיכער, אַז זיי קאָ­פּירן עלעקט­ראָ­ניש און פֿאַרקויפֿן דערנאָך נאָר אַלטע ביכער, וועלכע האָבן שוין ניט דעם "קאָפּירײַט". אָבער דער קאַטאַלאָג האָט גע­וויזן אַ מעגלעכקייט צו באַשטעלן ניט נאָר שמ"רס צי אײַזיק-מאיר דיקס עלעקטראָ­ניש-קאָפּירטע ביכער, נאָר אויך ווערק פֿון איצ­טיקע מחברים, אַרײַנגערעכנט מײַן זאַמלונג דערציילונגען (אַרויס מיט צוואַנציק יאָר צוריק אין מאָסק­ווע) און אַ בוך פֿון דעם "פֿאָרווערטס"-רעדאַקטאָר באָריס סאַנדלער. מיר איז אינטערעסאַנט, צי איך וועל באַ­קומען עט­לעכע גראָשן (סתּם ווי אַ סימן פֿון לײַטישקייט), אויב עס וועט זיך געפֿי­נען אַ בעלן צו קויפֿן די זאַמלונג פֿון מײַנע דער­ציילונג. צי עמעצער פֿון די מחברים האָט פֿון זיי שוין גע­האַט באַקומען אַזעל­כע מתּנות?

איך האָב ניט קיין זיכערן ענטפֿער, אָבער מיר דאַכט זיך, אַז מע קען זיך אויף דעם בי­כער-צענטער פֿאַרלאָזן, ווײַל דאָס אויטאָביאָ­גראַפֿישע בוך — מיט אַ פֿיל-זאָגנ­דיקן נאָמען Outwitting History: How a Young Man Rescued a Million Books and Saved a Vanishing Civilization — פֿון אַהרן לאַנסקי, דעם לעגענדאַרן די­רעק­טאָר פֿונעם צענטער, דערלויבט ניט קיין פֿרײַען צוטריט צו זיך אויפֿן וועבזײַטל book.google.com. איך זע עס ווי אַ גוטן סימן: טאָמער אַ מענטש (אַהרן לאַנסקי) האָט אַזאַ דרך-ארץ צו זײַנע אייגענע רעכט, האָט ער (און זײַן אינס­טיטו­ציע) בלי-ספֿק אַן אָפּשײַ צו אַנדע­רע מחברים אויך. דע­ריבער וועל איך שלאָפֿן רויִק.

בכלל, דער ביכער-מאַרק לעבט איבער אַ גוואַלדיקע טעכ­נאָלאָגישע רעוואָלו­ציע. אין גאַנצן מיט צוואַנציק יאָר צו­ריק האָט מען געדאַרפֿט (לכל-הפּחות אין מאָסק­ווע) האָבן צו טאָן מיט לינאָטיפּן. אַגבֿ, אויף אַ לי­נאָטיפּ איז אויס­גע­זעצט גע­וואָרן דאָס ביכל מײַנס, וואָס דער ייִדי­שער בי­כער-צענטער האָט קאָנווערטירט (כ'דאַנק זיי פֿאַר דעם) אין אַן עלעקט­ראָנישער פֿאָ­רעם. איצט ווייס איך ניט, צי לינאָטיפּן זײַ­נען נאָך ערגעץ פֿאַרבליבן, סײַדן אין אַ מוזיי.

די פֿאַרלעגערישע אינדוסטריע לייגט איצט פֿאָר אַ פֿרי­שע טעכנאָלאָגישע נאָווי­נע, דהײַנו: אַ קונה קען אַרײַנ­גיין אין אַ ביכער-געשעפֿט און, טאָמער אַ בוך געפֿינט זיך ניט אויף די פּאָליצעס, וועט עס גלײַך פּראָדוצירט ווערן. אויף ענגליש רופֿט מען עס print on demand, וואָס מיינט "דרוקן לויט באַשטעלונגען". מע נוצט אַזאַ סיס­טעם פֿאַר צוויי צילן. ערשטנס (און עד-היום איז עס מער פֿאַרשפּרייט), פֿאַר נײַע בי­כער, וועל­כע האָבן ניט געפֿונען קיין הויפּטשטראָ­מיקן פֿאַרלעגער, באַשליסן אַ סך מחברים אין דעם פֿאַל אַרויסצוגעבן זייערע ווערק ווי "סאַמאיז­דאַט". צווייטנס, הייבט מען אָן די נײַע טעכנאָלאָגיע צו נוצן פֿאַר דרוקן די ביכער, וועלכע מע האָט שוין פֿאַרקויפֿט. אַזאַ צוגאַנג דער­לויבט צו בײַטן דעם גאַנצן פֿאַר­לעגערישן פּראָצעס — צו דרוקן תּחילת נאָר אַ באַגרענעצטע צאָל קאָפּיעס און זיך פֿאַרלאָזן ווײַטער אויף דער רעאַקציע פֿונעם מאַרק.

אין ענגלאַנד, וועלן די ערשטע מאַשי­נעס פֿאַר "אַליין-דרוקן" זיך באַווײַזן אין די ביכער-קראָמען פֿון "בלעקוועל", וואָס איז איינער פֿון די עלטסטע און גרעסטע ביכער-גע­שעפֿטן אין לאַנד. טאָמער דער קונה וועט געפֿינען אַ נייטיקן טיטל אין דעם זכּרון פֿון דער מאַשין, וועט אין זיבן מינוט אַרום זײַן פֿאַרטיק אַ קאָפּיע, אין אַ ווייכן אײַנבונד. הקיצור, אַז מע לעבט, דערלעבט מען ביז משיחס צײַטן.