צווישן די לידער פֿון דער דיכטערין פּעסיע הערשפֿעלד־פּאָמעראַנץ איז פֿאַראַן אַן אינטערעסאַנט ליד וועגן דער העלדין חנה סענעש. זי איז געווען דאָס יונגע מיידל, וואָס איז אומגעקומען בעת דער מלחמה ווען מען האָט זי געכאַפּט, נאָך דעם ווען מען האָט זי אַראָפּגעפּאַראַשוטירט אין יוגאָסלאַוויע, כּדי צו ראַטעווען געפֿאַנגענע אונגאַרישע ייִדן און צו אָרגאַניזירן אַ ווידערשטאַנד. מע האָט זי געפּײַניקט און געטויט. דאָס ליד האָט צוויי טיילן; די ערשטע טייל דערציילט וועגן חנה סענעשעס גבֿורה:

האָסט פֿאַרלאָזן דײַן היים, דײַן נגידישע,
דײַן פֿײַנטלעך אונגאַריש לאַנד,
מיט ליבע צום פֿאָלק צו דײַן ייִדישן
זיך געלאָזט צום געגאַרטן לאַנד.

ס’האָט ליבע יהודה־הלוישע
און בענקשאַפֿט נאָך ציון געגליט,
און ביאַליקס וואָרט, דאָס נבֿיאישע,
האָט גבֿורה אין דײַן האַרצן געשמידט.

צום קאַמף פֿאַר דײַן פֿאָלק דײַן פֿאַרפּײַניקטן,
צום קאַמף פֿאַר אַן אייגן לאַנד,
האָט דײַן מיידלש האַרץ ווי אַ שוועבעלע
זיך געצונדן נאָך אַנאַנד.

ס’האָבן פֿרילינגען צוואַנציק געבליט אין דיר,
ווען דײַן טראָט האָט געזונגען אויף ערד,
אין "ארץ", דעם לאַנד אויסגעחלומטן
ווען דער שׂונא געשאַרפֿט האָט זײַן שווערד —

און געווייקט עס אין בלוט אונדזער ייִדישן,
ייִדיש לעבן אין אויוונס געברענט —
האָט דײַן יונגע נשמה, מאַרטירערשע,
אירע פֿליגל צום שטורעם געווענדט.

ווי אַן אָדלער צום פֿעלדזיקן באַרג
האָסט געלאָזט זיך צום וועלטישן פֿײַער,
פֿאַר דער פֿרײַהייט פֿון אייגענעם פֿאָלק
האָסט געגעבן דײַן לעבן צו שטײַער.

ס’האָט דער שׂונא פֿאַרחתמעט זײַן זיגל
איבער דיר, אומדערשראָקענע שוועסטער,
עס ווערן בלײַך אין דײַן ליכט, חנה סענעש,
די מגילות פֿון רות און פֿון אסתּר.

חנה סענעש, דײַן נאָמען לײַכט אויף
ווי דער מולד אויף שטורמישן ים,
און אויף אייביק וועט צינדן דײַן טאַט,
אין דעם ייִדישן האַרצן אַ פֿלאַם.

די צווייטע טייל דערציילט וועגן חנה סענעשעס קבֿר, וווּ אַ ביימל דערציילט "ווי דו האָסט דורך שטורעם / געפֿלויגן צום פֿײַער".

און דאָ, בײַ דײַן קבֿר
אין פֿלאַטער פֿון ווינטן,
דײַן נאָמען — אַ ניגון
אויף ביימל צעגרינטן.

פּעסיע הערשפֿעלד־פּאָמעראַנץ איז געבוירן געוואָרן אין 1900 אין קאַמענאַבראָד, וואָלין. זי איז געשטאָרבן אין 1978. זי האָט געענדיקט אַ רוסישע דרײַ־קלאַסיקע פֿאָלקסשול און געלערנט שפּראַכן בײַ פּריוואַטע לערער. סוף 1913 איז זי געקומען קיין אַמעריקע און זיך באַזעצט אין שיקאַגאָ, וווּ זי האָט די ערשטע צײַט געאַרבעט אין אַ שאַפּ. זינט 1918 האָט זי פֿאַרעפֿנטלעכט לידער אין פֿאַרשיידענע זשורנאַלן און געדרוקט עטלעכע ביכער מיט אירע לידער. אין דעם "לעקסיקאָן פֿון דער נײַער ייִדישער ליטעראַטור" שרײַבט מען: "אין אירע לידער שפּירט זיך די עכטקייט פֿון אויסדרוק, בפֿרט ווען זי דערציילט פֿון איר היים־שטעטל און פֿון משפּחהדיקע פֿריידן און טרויער".

מיר ברענגען איר ליד וועגן איר אייניקל, וואָס האָט אונדז דערמאָנט אין דעם שיינעם ליד פֿון געלע שווייד־פֿישמאַן, וואָס מיר האָבן געדרוקט מיט אַ צײַט צוריק.

רות — מײַן אייניקל

מײַן ערשטלינג אייניקל,
מײַן בינטל ליבלעכקייט,
איך טראָג מײַן באָבעשאַפֿט צו דיר —
אַ קרוג מיט אַלטן ווײַן;
כ’האָב פֿולע קעשענעס פֿאַר דיר
צעבליטן מאַמע לשון,
פֿון דורותדיקער פֿרייד
און דורותדיקער פּײַן.

כ’האָב סטענגעלעך פֿאַר דיר פֿאַרגרייט
מיט אלף־בית קאָלירטן,
און וויגלידער
מיט היימישן, ירושהדיקן חן,
עס זאָלן טאַטע־מאַמע דײַנע
שטענדיק פֿאַר דיר זינגען;
מײַן ייִדיש ניגון פֿון דײַן וויג
זאָל קיין מאָל ניט פֿאַרגיין.

איך ברענג צו דיר, מײַן אייניקל,
אַן אָנגעפֿילטן קויש
מיט פֿריידיקע, מיט שטאַמיקע,
משפּחהדיקע ברכות,
און טראָג מיט פֿרייד צו דיר
מײַן באָבעשאַפֿט פֿאָרויס
דער וועלט — דער קריגערישער
אויף צו להכעיס.

ס’האָט יענע רות פֿון מואבֿ
מיט ליבשאַפֿט זיך באַקערט,
און אויסגעוויילט פֿאַר זיך
דײַן פֿאָלק און גלויבן;
טאָ זאָל דײַן נאָמען, רות,
אויך איצט זײַן פֿאַר דײַן פֿאָלק
אַ שטראַל פֿון האָפֿענונג
און פֿון דערהויבונג.

איך שליס דיך אײַן
אין מײַנע אָרעמס, פּיצל קינד,
און ווי אַ מאָל דײַן מאַמען
מיט אַ ליד איך בענטש:
זאָלסט אויפֿגיין פֿאַר דײַן פֿאָלק —
אַ לײַכטנדיקע פֿרייד,
און טראָגן מיט רעכט אויף זיך
דעם נאָמען מענטש.

זי דריקט אויס איר בענקשאַפֿט נאָך אירע יונגע יאָרן:

די ערד האָט זיך באַנײַט מיט פֿרילינג
און איך — מיט ווײַס געוועב אין מײַנע האָר;
די ערד האָט אויפֿגעשפּראָצט מיט נײַעם לעבן,
צו מיר איז צוגעפֿאַלן פּײַן פֿון נאָך אַ יאָר.

אונטער מײַנע פֿענצטער בליִען שוין טולפּאַנען

און איך מיט בענקשאַפֿט גלי נאָך מײַנע אַכצן יאָר,
ווען עס האָט אַ ניגון שטיל געטריפֿט פֿון מײַנע אויגן
און ס’האָבן פֿלעקן זון געגליט אין מײַנע האָר.

זי דריקט אויס אַ לויב צו ישׂראל, וווּ "יעדער שטיין שטרעקט אויס צו דיר אַ האַנט".

מײַן זיידנס חלום און מײַן טאַטנס בענקשאַפֿט
איז מיר באַשערט געווען דערטראָגן צו דעם לאַנד,
וווּ יעדער באַרג בראשיתדיק באַגריסט דיך,
וווּ יעדער שטיין שטרעקט אויס צו דיר אַ האַנט.

צו דײַנע ברעגן שטראָמט מײַן פֿאָלק פֿון אַלע עקן וועלט,
די אויסגעפּײַניקטע, אַנטרונענע פֿון מאַסן־טויט;
דו היילסט די וווּנדן זיי, בויסט זיי אַ געצעלט,
און טיילסט מיט זיי דײַן לעצטן ביסן ברויט.

ווי שוועמלעך אין אַ וואַלד — אַזוי פֿיל קיבוצים,
פֿאַרטאַיעטע, צעוואָרפֿענע אויף שטיינערדיקער ערד,
פֿאַר יעדן נײַ־געקוענעם — אַ טרייסט אויף יעדער שוועל,
מײַן פֿאָלק באַנײַט זיך דאָ מיט ליבשאַפֿט צו דער ערד.

אַזוי פֿיל קבֿרים דרימלען דאָ אַנטקעגן זון
צווישן שטיין, אויף באַרג, אין מדברדיקן זאַמד,
געפֿאַלן זענען זיי, די העלדן פֿון מײַן דור,
און נישט דערלעבט צו פֿרייען זיך מיט בוי פֿון אייגן לאַנד.
גאָט האָט דאָ פֿאַרפֿלאַנצט אַזוי פֿיל שטיינער,
זיי זאָלן ערבֿ זײַן אַז נאָך צוויי טויזנט יאָר
זאָל אויפֿשטײַגן מײַן פֿאָלק אין "טאָל פֿון ביינער"
מיט נײַ געזאַנג פֿון בוי און בלי אויף וואָר.

אין איר שטילן געזאַנג באַמערקט זי דעם איינזאַמען פֿויגל אויף דעם כּנרת:

ווער האָט דיך אײַנגעראַמט
אין דער ראַם פֿון אַ האַרפֿע, כּנרת?
דײַנע ברעגן ציטערן
מיט רחלס געזאַנגען,
קליינע וואָלקנדלעך
ווי ווײַסע שעפּסעלעך —
באָדן זיך אין דײַן אינגעווייד, כּנרת;
אַ פֿאַרבלאָנדזשעטער פֿויגל
קרײַזט אַרום דײַן צוקאָפּנס,
באַרירט מיט אַ פֿליגל
דײַן בלויען וואַסער־פֿלאַך
און צעלעכערט די שטילקייט
מיט זײַן איינזאַם געוויין,
ווער קען אַן איינזאַמען פֿויגל פֿאַרשטיין?

צווייגלעך נאָך פֿאַרטריקנטע

צווייגלעך נאָך פֿאַרטריקנטע,
בלעטלעך ניט צעוויקלטע
אין מײַן האַרצן קאָרטשען זיך,
קאָרטשען זיך פֿון קעלט...

בענקען נאָך אַ זונענשטראַל,
נאָך דעם טוי פֿון וואַסערפֿאַל —
אין מײַן האַרצן קאָרטשען זיך,
קאָרטשען זיך פֿון קעלט...

ציִען זיך און הויבן זיך,
ווילן דאָרט דערהויבן זיך,
ליכטיקע דערהויבן זיך
צו אַ נײַער וועלט.

די לידער פֿון פּעסיע הערשפֿעלד־פּאָמעראַנץ זײַנען שטילע אויסגוסן פֿון איר געמיט, מיט צאַרטע און וואַרעמע בילדער און באַטראַכטונגען. מיר גלייבן ניט צי זי האָט באַקומען ווען עס איז אָנערקענונג פֿאַר איר שרײַבן. זי האָט עס פֿאַרדינט.