ווי מיר האָבן באַהאַנדלט די פֿאַרגאַנגענע וואָך, זענען די ייִדישע יום־טובֿים פֿאַרבונדן, אין אַ מעטאַפֿאָרישן זין, מיט די אבֿרים פֿונעם מענטשלעכן גוף. ראָש־השנה איז דער גײַסטיקער "קאָפּ" פֿונעם יאָר, ווי אויך "די צײַט פֿונעם קאָפּ" — דער טאָג, ווען אַ מענטש דערפֿילט זײַן וויכטיקייט, ווי אַן אַחריותדיקע, שׂכלדיקע באַשעפֿעניש, וואָס מוז אָפּגעבן אַ דין־וחשבון פֿאַר אַלע מעשׂים.

יום־כּיפּור איז די מדרגה, וואָס פֿאַרבינדט דעם "גוף" פֿונעם יאָר מיט דער נשמה. מע זאָגט זיך אָפּ פֿון די גשמיותדיקע פֿאַרגעניגנס, און מע פֿאַרברענגט דעם הייליקן טאָג, אַזוי ווי מלאָכים, אין תּפֿילות און דערהויבענע געדאַנקען.

אין עולם־הזה, ווערט אָבער די מענטשלעכע נשמה אָנגעטאָן אין אַ גוף. דווקא אונדזער האַרץ, לונגען און מאָגן דערמעגלעכן צו לעבן, געבן די נשמה־כּוחות די מעגלעכקייט רעאַליזירט צו ווערן. דער יום־טובֿ סוכּות קאָן באַטראַכט ווערן ווי דער אַלגעמיינער "גוף" פֿונעם יאָר. אַפֿילו אַזעלכע פּשוטע מעשׂים, ווי דאָס עסן, סתּם זיצן און אַפֿילו שלאָפֿן, ווערן פֿאַרוואַנדלט אין אַ מיצווה, ווען מע טוט עס אין דער סוכּה — הגם, געוויינטלעך, קאָן מען נישט אויספֿירן אַ מיצווה שלאָפֿנדיקערהייט. דאָס הייליקע מיצווה־געצעלט רינגלט דעם מענטש אַרום פֿון אַלע זײַטן — סײַ ווען מע עסט די יום־טובֿדיקע מאכלים, ווען מע אָטעמט מיט דער פֿרישער לופֿט, ווען מע זינגט זמירות, און אַפֿילו אומבאַוווּסטזיניק, בעתן שלאָף.

דער צווייטער וויזשניצער רבי שרײַבט אינעם ספֿר "אמרי־חיים", אַז די סוכּות־צײַט סימבאָליזירט אַ האַרמאָניע צווישן צוויי היפּוכדיקע מידות: יראת־השם, 
ג־טפֿאָרכטיקייט, און אַהבֿת־השם — די ליבשאַפֿט צום רבונו־של־עולם. הגם סוכּות איז אַ פֿריילעכער יום־טובֿ, וואָס הייסט דווקא "זמן־שׂמחתנו", "די צײַט פֿון אונדזער שׂימחה", קומט עס ווי אַ המשך פֿון די ימים־נוראָים. דער לעצטער טאָג פֿון חול־המועד — הושענא רבא — טראָגט אַ ביסל דעם יום־כּיפּורדיקן טעם. אויב אַפֿילו עמעצער איז פֿאַרמישפּט געוואָרן יום־כּיפּור, חלילה, אַ שטראָף פֿון הימל, קאָן מען אויסבעטן מחילה הושענא רבא.

די וואָך קומט די קולמינאַציע פֿון די האַרבסטיקע יום־טובֿים — שמיני־עצרת און שׂמחת־תּורה. יום־כּיפּור, פֿאַרלאָזן מיר די געוויינטלעכע גשמיותדיקע וועלט, קאָנצענטרירנדיק אַלע נשמה־כּוחות, זיך רײַסנדיק אין הימל. סוכּות, רוען מיר זיך אָפּ, האָבנדיק הנאָה דווקא פֿונעם עולם־הזהדיקן רחבֿות בעתן זיצן אין דער סוכּה, ווען אַפֿילו אַזאַ רויִקע און אומבאַוווּסטזיניקע זאַך, ווי שלאָף, ווערט פֿאַרוואַנדלט אין אַ הייליקער זאַך.

שׂמחת־תּורה גיט די מעגלעכקייט צו פֿאַראייניקן ביידע, גשמיות און רוחניות, אין איין באַנד. פֿון איין זײַט, איז עס אַ שׂמחתדיקער יום־טובֿ פֿון זינגען און טאַנצן. ס׳איז אָבער אויך אַ טאָג פֿון גרויס התלהבֿות, ווען מע קאָן, אַזוי ווי אין די ימים־נוראָים, פֿאַרלאָזן די גרענעצן פֿון עולם־הזה — נישט דורך תּפֿילות און סיגופֿים, נאָר דווקא דורך אַ שטאַרקער, צומאָל אַפֿילו ווילדער און "משוגענער", שׂימחה.

צוויי יום-טובֿים אינעם ייִדישן לוח האָבן צו טאָן מיט קבלת-התּורה: שבֿועות און שׂמחת-תּורה. שבֿועות איז בעצם אַ "ניכטערער" יום-טובֿ; אַ סך ייִדן בלײַבן אויף די גאַנצע שבֿועות-נאַכט, זיך פֿאָקוסירנדיק אויף דער הייליקער תּורה, כּדי איבערצולעבן פֿון ס׳נײַ אַ "פּערזענלעכע מתּן-תּורה". אין דעם טאָג, ווען דער אייבערשטער האָט אונדז געגעבן די תּורה, זענען אַלע ייִדן געשטאַנען בײַם באַרג סיני ניכטער און ערנסט.

נאָך שׂמחת-תּורה הייבט מען אָן צו לייענען די ספֿר־תּורות אין די שילן פֿון אָנהייב, דערפֿאַר האָט דער הײַנטיקער יום-טובֿ אויך אַ שײַכות צו מתּן־תּורה. אין אונטערשייד מיט שבֿועות, קאָן שׂמחת-תּורה פֿאַרגליכן ווערן צו פּורים. מע קרײַזלט דעם באַלעמער מיט דער הייליקער תּורה, מע טאַנצט, מע שפּרינגט, מע זינגט, און אויך — אין אַ סך קהילות, בפֿרט צווישן די ייִדן, וואָס שטאַמען פֿון ווײַסרוסלאַנד און ליטע — מאַכט מען אַ היפּשן לחיים נאָכן שחרית. הגם אין אַ טייל קהילות איז אַזאַ אומפֿאָרמעלער מינהג נישט אָנגענומען, ווערט ער איבעראַל אָנערקענט — לכל־הפּחות, טעאָרעטיש.

בעת אַלע אַנדערע יום־טובֿים, דוכענען די כּהנים דעם עולם בײַם מוסף. אַ כּהן טאָר אָבער נישט דוכענען שיכּורערהייט, דערפֿאַר טוט מען עס שׁמחת-תּורה, אין אַ סך ערטער, בײַם שחרית, פֿאַרן קידוש, ווען די מתפּללים זענען נאָך ניכטער — אָדער מע דוכנט נישט בכלל. אַזוי פֿירט מען זיך אַפֿילו אין די גאַנץ "ניכטערע" שילן — אָנווײַזנדיק, אַז דער הײַנטיקער יום־טובֿ איז טאַקע בעצם אַ "שיכּורער".

אין די שילן, וווּ מע טרינקט טאַקע יאָ, טאַנצט מען צומאָל שעהען-לאַנג בײַ די הקפֿות, אָפֿטמאָל גאַנץ שיכּור און ווילד. לויט אַ באַקאַנט חסידיש ווערטל, זאַמלט דער באַשעפֿער די שיך, וואָס די ייִדן רײַבן אָפּ בײַם הקפֿות-טאַנצן, און מאַכט פֿון זיי פֿאַר זיך אַ קרוין — אָט אַזאַ גרויסן נחת-רוח ברענגט דאָס טאַנצן פֿאַרן רבינו-של-עולם.

די חז״ל זאָגן, אַז הגם די ייִדן האָבן באַקומען די תּורה בײַם באַרג סיני במתּנה, האָט דער אייבערשטער "אויפֿגעהויבן איבער זיי דעם באַרג" און געצוווּנגען דאָס ייִדישע פֿאָלק זי מקבל צו זײַן. שפּעטער, אָבער, בעת דער פּורים־מעשׂה, אין דער צײַט פֿון מרדכי און אסתּר, האָבן די ייִדן פֿרײַוויליק באַשטעטיקט די קבלת־התּורה, דורך זייער אייגענער עבֿודה. שׂמחת-תּורה סימבאָליזירט אָט־דעם צווייטן מין "מתּן־תּורה", דערפֿאַר איז דער הײַנטיקער יום־טובֿ ענלעך צו פּורים, וואָס שײַך שׂימחה און משקה.

נאָך דער יום־כּיפּורדיקער עבֿודה, ווען מע בעט בײַם אייבערשטן מחילה, און מע איז מבֿטל די שלעכטע הימלישע גזירות, ברענגען מיר דאָס רוחניות סוכּות־צײַט אַראָפּ אין עולם־הזה. שׂמחת־תּורה דערגרייכט מען אָבער נאָך אַ העכערע מדרגה — מע פֿאַרבינדט דעם הימל מיט דער ערד, ביז מע צעשווענקט אינגאַנצן די גרענעץ צווישן רוחניות און גשמיות.

פֿון איין זײַט, איז דאָס טאַנצן און טרינקען בראָנפֿן אַ גשמיותדיקע זאַך, וואָס קאָן אַפֿילו אויסזען ווילד און גרעבלעך. פֿונדעסטוועגן, קאָנען די לאַנגע הקפֿות זײַן אַ שווערע עבֿודה, וואָס קאָן צוגעגליכן ווערן צו דער עבֿודת־יום־כּיפּור. דער שיכּורער טאַנץ קאָן אויך העלפֿן "אויפֿפֿליִען אין הימל", אַזוי ווי דער יום־כּיפּורדיקער תּענית. אַדרבה, קאָן אַזאַ עבֿודה אַרײַנדרינגען אינעם סאַמע עצם פֿון דער נשמה, אַפֿילו אויף אַן אומבאַוווּסטזיניקן שטייגער — נאָך טיפֿער, ווי דאָס שלאָפֿן אין דער סוכּה.

במשך פֿונעם יאָר, לייענען מיר כּסדר די תּורה; שׂמחת-תּורה פֿאַרענדיקט מען דעם פֿריִערדיקן ציקל פֿון לייענען, און מע קומט צו אַ נײַעם. די עכטע, עצמדיקע צופֿרידנקייט דווקא פֿון דער אייגענער מי, עבֿודת־התּשובֿה, השׂגות און באַשלוסן. צוליב דעם דווקא דעם הײַנטיקן יום-טובֿ — להיפּוך צום "ניכטערן" חג־השבֿועות, זענען מיר מקבל די תּורה דווקא דורך אַזאַ "ווילדער", אומבאַגרענעצטער שׂמחה.