בײַם סוף פֿון דער פֿריִערדיקע פּרשה ווערט דערציילט, ווי דער אייבערשטער האָט צוגעזאָגט אַבֿרהמען און שׂרהן, אַז זיי וועלן האָבן אַ זון, און געהייסן אַבֿרהם אָבֿינו צו מאַכן אַ ברית.

"וירא אליו ה׳", אויפֿן דריטן טאָג נאָך אַבֿרהם אָבֿינוס ברית־מילה, ווען אַבֿרהם אָבֿינו איז געזעסן בײַם אַרײַנגאַנג פֿון זײַן געצעלט, האָט דער אייבערשטער זיך צו אים באַוויזן. דרײַ מלאכים, פֿאַרשטעלט ווי מענטשן, האָבן אים צוגעזאָגט, אַז ער וועט האָבן זײַן זון אין אַ יאָר אַרום. די מלאכים האָבן אויך איבערגעגעבן אַבֿרהמען, אַז זיי גייען איצט צו צעשטערן סדום און עמורה.

ווײַטער דערציילט אונדז די תּורה, ווי די זעלבע מלאָכים האָבן געראַטעוועט אַבֿרהמס פּלימעניק לוט, צוזאַמען מיט זײַן ווײַב און טעכטער. זיי זענען געווען די איינציקע יושרדיקע צדיקים אין סדום, וווּ עס האָט געהערשט אַ שרעקלעכער אומיושר. ווי עס דערקלערן די חז״ל, האָבן די אַנשי־סדום באַטראַכט צדקה ווי אַ פֿאַרברעכן, און נישט ווי אַ מיצווה.

אין די הײַנטיקע צײַטן וואָלט מען געזאָגט, אַז די אײַנוווינער פֿון סדום האָבן געגלייבט אין דער שיטה פֿון סאָציאַלן דאַרוויניזם, און געהאַלטן, אַז מע טאָר נישט העלפֿן די אָרעמע און שוואַכע מענטשן, וועלכע האָבן נישט געהאַט דאָס מזל צו געווינען אין דער קאָנקורענץ מיט די שטאַרקע. דערפֿאַר האָבן זיי אויך נישט געהאַט קיין רחמנות אויף די פֿרעמדע געסט; הכנסת־אורחים איז געווען פֿאַר זיי אַ פֿאַרברעכן קעגן דעם אָפּפֿרעמדנדיקן פּרינציפּ: "מײַנס איז מײַנס און דײַנס איז דײַנס". אויב עמעצער האָט נישט געקאָנט אויסלעבן אַליין, אָן קיין הילף און גאַסטפֿרײַנדלעכקייט, איז ער בײַ זיי שוין נישט געווען קיין מענטש.

די מלאָכים האָבן געוואָרנט לוטס משפּחה, אַז זיי טאָרן נישט קוקן אויף צוריק, ווען זיי אַנטלויפֿן פֿון דער ברענענדיקער שטאָט. לוטס ווײַב האָט נישט געפֿאָלגט די וואָרענונג נישט צו קוקן צוריק, בעת די שטאָט איז צעשטערט געוואָרן, און איז פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַ שטיק זאַלץ.

שפּעטער דערציילט די פּרשה וועגן דעם ווײַטערדיקן לעבן פֿון אַבֿרהם אָבינו. אַבֿימלך, דער קיניג פֿון גרר, האָט צוגעגנבֿעט שׂרה, אָבער אָפּגעלאָזט זי צו רו, ווײַל דער אייבערשטער איז צו אים געקומען אין אַ חלום.

ווי צוגעזאָגט, איז בײַ שׂרהן געבוירן געוואָרן אַ זון — יצחק. ווען ער איז אויפֿגעוואַקסן, האָט דער אייבערשטער געהייסן אַבֿרהמען צו ברענגען אים פֿאַר אַ קרבן. הגם דער דאָזיקער נסיון איז פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַ שׂימחה, ווען דער אייבערשטער האָט אָפּגעשטעלט די עקידה און געבענטשט יצחקן, איז שׂרה געשטאָרבן, ווען זי איז געווויר געוואָרן, אַז אַבֿרהם קלײַבט מקריבֿ צו זײַן איר זון.

אין דער פֿריִערדיקער פּרשה האָבן מיר באַהאַנדלט דעם אינערלעכן באַדײַט פֿון דער פֿראַזע "לך־לך". די מלאָכים, הגם זיי געפֿינען זיך אויף אַ הויכער מדרגה און דינען ווי דעם אייבערשטנס שליחים, ווערן אָנגערופֿן "עומדים" — שטייענדיקע בריאות. אַ מענטש איז אָבער אַ "מהלך" — אַ וואַנדערער, וואָס גייט כּסדר פֿון איין אָרט אין אַ צווייטן, בגשמיות און ברוחניות. טאָמער אַ מענטש באַשליסט זיך אָפּצושטעלן אויפֿן אָרט און גייט נישט ווײַטער — הייבט ער באַלד אָן פֿאַלן אַראָפּ.

מע קאָן באַטראַכטן דעם אוניווערס ווי אַ וועלט פֿון סטאַבילע אָביעקטן אָדער ווי אַ וועלט פֿון אָנגייענדיקע פּראָצעסן און מאָמענטאַלע באַציִונגען. די ערשטע פּערספּעקטיוו איז, מסתּמא, מער פֿאַרשפּרייט, אָבער איז צו פּרימיטיוו. מיר דערקענען די אַרומיקע פּראָצעסן צוליב דעם פּראָצעס פֿון ראיה. אונדזערע אויגן נעמען אויף די שטראָמען פֿון ליכט און אונדזער שׂכל אַנאַליזירט זיי און גיט זיי אַ באַדײַט. ווען נישט די מאָמענטאַלע פּראָצעסן פֿון חוש־הראיה און השׂגה, וואָלט מען בכלל נישט געקאָנט רעדן פֿון קיין אָביעקטן.

על־פּי־קבלה, באַשטייט די גאַנצע וועלט פֿון אותיות. אַלע זאַכן זענען אַנטפּלעקטע נעמען פֿונעם באַשעפֿער, פֿון וועלכע עס שטעלט זיך צונויף דער לעבעדיקער טעקסט פֿונעם אוניווערס. אַלץ אין דער וועלט בײַט זיך כּסדר און ווערט באַנײַט דורך דעם שטראָם פֿונעם ג־טלעכן ליכט. די אותיות פֿון מעשׂה-בראשית פֿאַרבינדן זיך איינע מיט די צווייטע אויף פֿאַרשיידענע אופֿנים, פֿירנדיק אַ שטענדיקן "דיאַלאָג". דער אוניווערס "דרייט זיך", ווײַל דער אייבערשטער רעדט מיט זיך אַליין, כּבֿיכול, באַשאַפֿנדיק די וועלט כּסדר אויף ס׳נײַ.

פֿונדעסטוועגן, הגם מיר ווייסן, אַז אַלץ אַרום אונדז וויברירט און בײַט זיך, זענען מיר דאָך אַרומגערינגלט מיט סטאַבילע אָביעקטן. הגם אונדזער חוש־הראיה איז אַ דינאַמישער פּראָצעס, דערמעגלעכט ער צו דערזען האַרטע, אומבאַוועגלעכע אָביעקטן. ס׳זעט אויס, אַז אין ביידע פּערספּעקטיוון שטעקט אַן אמת: דער זיך־בײַטנדיקער לעבעדיקער טעקסט פֿונעם אוניווערס ווײַזט זיך צו אונדז ווי אַ וועלט פֿון גענוג פֿעסטע אָביעקטן.

די גראַמאַטיק פֿון דער ייִדישער שפּראַך דעמאָנסטרירט עס זייער קלאָר. אויף ייִדיש זענען פֿאַראַן צוויי וויכטיקע הילפֿס־ווערבן, וואָס באַשטימען די לאָגיק פֿון דער גאַנצער שפּראַך: "זײַן" און "ווערן". דאָס וואָרט "זײַן" באַצייכנט אַ צושטאַנד, און "ווערן" באַצייכנט אַ פּראָצעס. ביידע ווערטער קאָנען קאָמבינירט ווערן. למשל, ווען עמעצער ווערט אַ קינסטלער, לערנט ער קודם אויס צו מאָלן, ביז ער ווערט אַ מומחה אין דער דאָזיקער קונסט; הגם אַ מענטש קאָן מאָלן יעדן טאָג אין אַן אינגאַנצן אַנדערן סטיל, בלײַבט אין אים אַ פֿעיִקייט, וואָס גיט אונדז דאָס רשות צו זאָגן, אַז ער "איז געוואָרן" אַ קינסטלער.

ווען אַ פּראָצעס קומט צו אַ קאָנקרעטן רעזולטאַט, טרעפֿט זיך דער מענטש, דער שטענדיקער "מהלך" מיט אַן אייגענעם "מלאך", אַן אינערלעכער עלעמענט פֿון פֿעסטקייט און סטאַביליטעט. ווען אַבֿרהם אָבינו האָט זוכה געווען צו האָבן אַ זון, דורך וועלכן ס׳איז געגרינדעט געוואָרן דאָס גאַנצע ייִדישע פֿאָלק, האָט ער דערגרייכט אַ געוויסן קאָנקרעטן פּונקט אין זײַן לעבן. הגם ער איז טאַקע געווען אַ שטענדיקער "מהלך", און עס האָט אויף אים נאָך געוואַרט די עקידה און אַנדערע נסיונות, איז ער געוואָרן נישט בלויז אַ וואַנדערנדיקער גײַסטיקער מדריך, נאָר אַן אייביקע היסטאָרישע פֿיגור.

ווען אַבֿרהמס לעבן איז צוגעקומען צו דעם דאָזיקן פּונקט, האָט ער טאַקע געטראָפֿן די מלאָכים. דאָס אָרט, וווּ דאָס איז געשען, איז אויך סימבאָליש. אַ היים סימבאָליזירט שטענדיקייט, און דער אַרײַנגאַנג איז אַן אָנהייב פֿון אַ וועג. אַבֿרהם אָבֿינו איז געזעסן צווישן די דאָזיקע צוויי סימבאָלישע ערטער, ווען ער האָט דערזען די מלאָכים.

ס׳איז אינטערעסאַנט, אַז די ראָלעס פֿון אַ מענטש און אַ מלאך האָבן זיך אין דעם פֿאַל געטוישט. די מלאָכים האָבן באַזוכט אַבֿרהמען אויף זייער וועג קיין סדום, און אַבֿרהם איז געזעסן אין זײַן געצעלט. אַבֿרהם אָבֿינו האָט דערגרייכט אַ גרויסע מדרגה פֿון דבֿקות, און דערזען, אַז הינטער דער דיאַלעקטישער באַציִונג צווישן אָביעקטן און פּראָצעסן באַהאַלט זיך דער אין־סופֿיקער אַבסאָלוט, וועלכער איז העכער פֿון אַלע באַגריפֿן און חילוקים.