לאַנדשאַפֿט: וואָרט און בילד

אַז מע פֿאָרט פֿון דער "רויך־בוכטע" רייקיאַוויק קיין אַקוריירי, דער קרוינשטאָט פֿון צפֿון־איסלאַנד, און ווײַטער אויף מיזרח, קומט מען צו צום מיוואַטן, דער "קאָמאַרן־אָזערע". דאָרטן פֿליט די וועטשערע גלײַך אין מויל אַרײַן. ווי אַזוי? אויף אַ ראָווער בין איך אַרומגעפֿאָרן די אָזערע און צופֿעליק אַדורכגעפֿאָרן אַ געדיכטן שוואָרעם קאָמאַרן. זיי זענען מיר אַרײַן אין מויל און פֿאַרשטאָפּט די נאָז־לעכלעך. איך האָב שוין מער ניט געוואָלט עסן.

דאָרטן איז אויסערגעוויינטלעך שיין: די גרין־באַוואַקסענע פּסעוודאָ־קראַטערס, וואָס דערמאָנען די בילדער פֿון דער לבֿנה, אָדער פֿון מאַרס. זיי זענען געשאַפֿן געוואָרן, ווען די הייסע לאַווע האָט פֿאַרגאָסן די באַוואַסערטע געגנט. אָבער ניט דאָ וועלן מיר זיך אָפּשטעלן, און אויך ניט בײַ הימברימי. מיר פֿאָרן ווײַטער אויף צפֿון צו באַוווּנדערן די פֿומאַראָלעס און ברודיק־שפּרינגענדיקע בלאָטע־טעפּ פֿון קוועראַרענד. דאָרט לײַכט די ערד מיט אָראַנזש און געלן שוועבל־קאָליר.

און אַזוי — ביז מיר קומען צו צו לייניוקור. אַלץ אַרום איז שוואַרץ — העל־שוואַרץ, גרין־שוואַרץ, גרוי־שוואַרץ, ווי מען וואָלט אַרײַנגעפֿאַלן אין אַן אַנדער וועלט, אויף אַן אַנדער פּלאַנעט, אָדער אין אַן אַנדער ייִנגערער צײַט פֿון אונדזער פּלאַנעט. נאָר לאַווע — ווי ווײַט מע קען זען. דאָ און דאָרט — אַ רויך. ער ווײַזט אָן אויף אַ הויכער טעמפּעראַטור אין דער טיפֿעניש פֿון דער ערד. נאָר נעפּל און שטיין... ניט קיין געוויקס, ניט קיין חיה, נאָר שוואַרצע לאַווע און נעפּל...

פֿון דעסטוועגן, איז אַלץ אַרום פֿריש און פֿײַכט. ס'איז שווער צו וויסן, וווּ צו שטעלן אַ פֿוס, אָבער מע שפּירט עס אינטויִטיוו, אַז בעסער ניט צוקומען נאָענט צום רויך, זיך היטן פֿאַר פֿלעקן, וואָס דערמאָנען די נאָזלעכער פֿון אַ פּיפּערנאָטער. און כאָטש מע מיינט, אַז דער וווּלקאַן האָט אויסגעשפּיגן די לאַווע בלויז מיט אַ פּאָר מינוט צוריק, איידער מען איז געקומען אַהער, איז עס געשען מיט אַ פֿערטל יאָרהונדערט פֿריִער — טאַקע יאָ אַ רגע אין די דימענסיעס פֿון געאָלאָגישער צײַט. מע קען דאָ באמת פֿאַרלוירן גיין, אין דעם פּייסאַזש, וווּ מע זעט ניט קיין לעבעדיקן נפֿש. מע זעט ניט וווּ צו גיין און צי מע וועט אַ מאָל צוריקקומען פֿון אַזוי פֿיל שוואַרץ...

און פּלוצלינג׃ אַ בלימל! זייער אַ קליינס, אַ שוואַכס, אָבער ס’איז ניט מעגלעך, עס ניט צו באַמערקן. רויטלעך ליגט עס אויף אַ שטיין. מע פֿילט זיך גליקלעך און רײַך פֿון אָט דעם קליינטשיקן בלימעלע — אַ גרוס פֿון דער גרויסער לעבעדיקער וועלט.