געזעלשאַפֿט
פֿון איתן פֿינקעלשטיין (דײַטשלאַנד)
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

אַ גרופּע אַקטיוויסטן מיט אַ טראַנספּאַראַנט: "פֿרײַהייט פֿון רעליגיע — יאָ; כּשרע שחיטה — ניין", דעם 5טן יאַנואַר, אין בערלין
דער לעצטער אַנטיסעמיטישער פּראָצעס אין אייראָפּע, וווּ די ייִדן זײַנען באַשולדיקט געוואָרן אין מאָרד, צוליב רעליגיעזע צוועקן, האָט זיך אָנגעהויבן מיט 100 יאָר צוריק, אין קיִעוו. דעמאָלט איז דער ייִד מחנם־מענדל בייליס באַשולדיקט געוואָרן אינעם מאָרד פֿונעם קריסטלעכן ייִנגל אַדריי יושטשינסקי, כּדי זיך צו באַנוצן מיט זײַן בלוט אויף פּסח. צווישן די הויפּט־אָרגאַניזאַטאָרן פֿון דעם פּראָצעס איז געווען נישט אַבי ווער, נאָר דער יוסטיץ-מיניסטער פֿון דער רוסישער אימפּעריע איוואַן שטשעגלאָוויטאָוו, וואָס הינטער אים איז געשטאַנען דער גאַנצער צאַרישער הויף, וועלכער איז גערן געווען צו דערטרינקען די אָנגייענדיקע רעוואָלוציע־באַוועגונג אין ייִדישן בלוט. ווי גרויס איז אָבער געווען די אַנטוישונג פֿון די מאַכטהאָבערישע העצער, ווען נאָך צוויי יאָר אויספֿאָרשונגען — מיט אונטערגעקויפֿטע עדות און דרוק אויף די געשוווירענע — האָבן זיי, טאַקע די געשוווירענע, פּשוטע אוקראַיִנישע פּויערים, באַשטעטיקט, אַז דער ייִד בייליס איז נישט שולדיק!
און אָט איז אַוועק 100 יאָר. אין דעם זעלבן 20סטן יאָרהונדערט זײַנען פֿאָרגעקומען צוויי וועלט־מלחמות, בלוטיקע רעוואָלוציעס, גאַנצע אימפּעריעס האָבן געקראַכט... און, להבֿדיל, האָט אייראָפּע זיך פֿאַראייניקט אין איין פֿאַרבאַנד. צי וואָלט עמעצן געקאָנט קומען אין קאָפּ אַזאַ ווילדער געדאַנק, אַז דווקא אין דער ליבעראַלער אייראָפּע — אַ מוסטער פֿאַר דעמאָקראַטיע און טאָלעראַנץ, איז ווידער אויפֿגעקומען די ווילדע פֿראַגע וועגן... ריטועלן מאָרד?! אמת, איצט ווערן די ייִדן באַשולדיקט נישט, חלילה, אינעם מאָרד פֿון קריסטלעכע קינדער, נאָר אינעם "ברוטאַלן ריטואַלן מאָרד פֿון בהמות"!