אַנאַ שאָן מיט פּלינע מונזיאָ, בעת אַ רעפּעטיציע

Antoine Tempe, Reggie Wilson/Fist & Heel Performance Group

די ערשטע זאַך, וואָס מע באַמערקט ווען מע זעט די 22־יאָריקע טענצערין, אַנאַ שאָן, איז ווי יונג זי זעט אויס, ממש ווי אַ קליין מיידעלע: די הייך פֿון בלויז 4 פֿוס, 11 אינטשעס (1.5 מעטער), רעדט מיט אַ הויך קולכל, און שפּרודלט מיט ענערגיע און האַרציקן געלעכטער — זיכער, נישט קיין בילד פֿון אַ רעוואָלוציאָנערקע.

פֿונדעסטוועגן, פּאַסט זי צו רופֿן אַזוי, ווײַל אַנאַ איז אַ פֿרום ייִדיש מיידל. ווי באַקאַנט, איז דאָס טאַנצן פֿאַר אַ געמישטן עולם נישט אָנגענומען אין דער פֿרומער וועלט, ווײַל ס׳איז פֿאַררעכנט פֿאַר נישט־צניעותדיק. הגם אַנאַ ווייסט עס, זאָגט זי, אַז טאַנצן שאַפֿט איר אַ גרויסע פֿרייד, און זי קען זיך נישט פֿאָרשטעלן איר לעבן אָן דעם.

צווייטנס, איז אַנאַ אַ בונטאַר אויף אַן אַנדער פֿראָנט. זי איז הײַיאָר געוואָרן די ערשטע (און במילא די איינציקע) ווײַסע, וואָס טאַנצט אין דער ניו־יאָרקער שוואַרצער טאַנצטרופּע, Reggie Wilson/Fist & Heel Performance Group — אַ זאַך, וואָס, ווי יעקבֿ אָבֿינו, האָט זי געדאַרפֿט שווער האָרעווען, כּדי עס צו דערגרייכן.

געבוירן איז אַנאַ אין בראָנקס, ניו־יאָרק אין 1985, אַ טאָכטער פֿון אַ מאָלעקולאַרן ביאָלאָג און אַ קינסטלערין. בעת זי האָט זיך געלערנט אין דער מאָדערן־אָרטאָדאָקסישער טאָגשול, "סאַלאַנטער עקיבֿא אַקאַדעמיע", איז זי אויך, ווי אַ סך אַמעריקאַנער מיידעלעך, געגאַנגען אין באַלעט־סטודיע — אַ זאַך וואָס די עלטערן האָבן געמיינט זי וועט מיט דער צײַט אַרויסוואַקסן דערפֿון. אין פֿערטן קלאַס האָט זי זיי אָבער איבערראַשט ווען זי האָט געמאָלדן, אַז זי וויל זיך לערנען אין אַ פּראָפֿעסיאָנעלער באַלעט־שול, וווּ די תּלמידים טרעטן אויף אין לינקאָלן־צענטער מיט, למשל, טשײַקאָווסקיס פּאָפּולערן באַלעט "דער קנאַקניסל".

נאָכן אויספֿאָרשן דעם ענין, האָבן טאַטע־מאַמע איר אָבער געזאָגט, אַז ס׳איז נישט מעגלעך, ווײַל אַלע רעפּעטיציעס קומען פֿאָר שבת. "מײַן גוטע חבֿרטע, אַ ייִדיש מיידל וואָס איז נישט געווען פֿרום, האָט עס געטאָן," האָט אַנאַ דערציילט בעת אַן אינטערוויו מיטן "פֿאָרווערטס". "ווען זי האָט דערגרייכט דעם זעקסטן קלאַס, האָבן די עלטערן זי אַרויסגענומען פֿון דער שול, און אָנגעשטעלט אַ פּריוואַטן לערער פֿאַר איר, בשעת זי האָט אַ גאַנצן טאָג שטודירט באַלעט. מײַנע טאַטע־מאַמע האָבן נישט געהאַלטן פֿון דעם, נישט בלויז צוליב שבת, נאָר ווײַל זיי האָבן געוואָלט, איך זאָל האָבן נאָרמאַלע קינדער־יאָרן."

נאָכן פֿאַרענדיקן די עלעמענטאַר־שול, האָט אַנאַ געמוזט מאַכן אַ וויכטיקן באַשלוס: צי זאָל זי זיך לערנען אין אַ ייִדישער מיטלשול, אָדער אין דער שטאָטישער מיטלשול פֿאַר מוזיק און קונסט? "בעת אַן אינטערוויו אין איינער פֿון די ייִדישע שולן, האָט אַ רבֿ מיר געזאָגט, אַז אויב איך וויל זיך דאָרט לערנען, וועל איך מוזן אויפֿהערן צו טאַנצן."

אַנאַ האָט אָבער נישט געוואָלט עס אויפֿגעבן, האָט זי אויסגעקליבן די רמ״ז־מיטלשול, אַן אָרטאָדאָקסישע לערן־אינסטיטוציע מיט אַ ליבעראַלן וועלטבאַנעם. די איראָניע איז, אַז זי האָט סײַ ווי געמוזט אויפֿהערן טאַנצן, ווײַל די לערער האָבן געגעבן אַ סך היימאַרבעט. "כ׳בין געווען זייער אומגליקלעך," האָט זי באַמערקט.

אַנאַ שאָן מיט פֿאַטו סיסע, הינטער די קוליסן

Antoine Tempe, Reggie Wilson/Fist & Heel Performance Group

ווי אַ סטודענטקע אין באַרנאַרד־קאָלעדזש, האָט זי אויסגעקליבן טענץ פֿאַר איר הויפּט־לימוד, און דאָרטן האָט זי זיך באַקענט מיט אַ מין טאַנצן וואָס איז געווען גאָר אַנדערש פֿון דעם, וואָס זי האָט ביז דעמאָלט געלערנט: די אַפֿראָ־אַמעריקאַנער טענץ.

"דער ריטעם און די ענערגישע באַוועגונגען האָבן מיך ממש היפּנאָטיזירט," האָט אַנאַ דערקלערט. "ווען איך טאַנץ באַלעט אָדער מאָדערנע טענץ אויף דער בינע, איז עס בלויז אַ פֿאָרשטעלונג. ווען איך טאַנץ די אַפֿריקאַנער טענץ, פֿיל איך זיך ווי איך וואָלט געווען ערגעץ אין אַ ווײַטן מידבר. אפֿשר איז עס ווײַל באַלעט און מאָדערנע טענץ זענען סתּם קונסט־פֿאָרמען, אָבער בײַ די אַפֿריקאַנער איז דאָס טאַנצן אַ מיטל צו קאָמוניקירן מיט גאָט."

בעת איר דריטן יאָר אין קאָלעדזש האָט אַנאַ פֿינעף חדשים לאַנג שטודירט אַפֿריקאַנער טענץ אין קייפּטאַון, דרום־אַפֿריקע. זי האָט געוווינט אין אַ הויז מיט אַמעריקאַנער סטודענטן, אָבער ס׳איז איר געווען אומעטיק. "כ׳האָב יעדן טאָג געמוזט צו­גרייטן מײַן אייגן עסן, און שבת האָב איך געפּראַוועט אַליין."

דערנאָך איז איר אײַנגעפֿאַלן אַ געדאַנק: זי האָט גענומען אַ טאַקסי און אַרײַנגעפֿאָרן אין אַ באַקאַנטער ייִדישער געגנט אין קייפּטאַון. אין אַ סופּערמאַרק איז זי צוגעגאַנגען צו אַ פֿרוי, וואָס האָט אויסגעזען ווי אַ פֿרומע, און געזאָגט: "איך קען דאָ קיינעם נישט. וווּ קען איך קריגן אַ שבתדיקע מאָלצײַט?" די פֿרוי האָט זי פֿאַרבעטן צו זיך, און פֿון דעמאָלט אָן האָט אַנאַ תּמיד געהאַט וווּהין צו גיין אויף שבת.

בעת איר לעצטן יאָר אין באַרנאַרד, האָט דער טאַנץ־אָפּטייל פֿאַרבעטן דעם אָנגעזעענעם אַפֿראָ־אַמעריקאַנער כאָרעאָגראַף, רעדזשי ווילסאָן, צו שאַפֿן אַ ווערק פֿאַר די טאַלאַנטירטסטע טאַנץ־סטודענטן. ער איז געקומען מיט זײַן טרופּע, Fist & Heel Performance Group, געמאַכט פּראָבעס, און פֿון די 70 באַרנאַרד־ און קאָלאָמביע־סטודענטן, בחורים און מיידלעך, האָט ער אויסגעקליבן 12 מיידלעך, בתוכם — אַנאַ. די פּראָבלעם איז אָבער געווען, אַז אַלע רעפּעטיציעס זענען פֿאָרגעקומען פֿרײַטיק נאָך מיטאָג, האָט זי געדאַרפֿט אַוועקגיין אין מיטן. האָט זי באַשלאָסן, זי וועט בלויז דובלירן.

אַנאַ איז פֿאַרכאַפּט געוואָרן פֿון ווילסאָנס אַרבעט — אַ געמיש פֿון מאָדערנע און אַפֿריקאַנער טענץ, מיט רמזים פֿון דער אַפֿראָ־אַמעריקאַנער קלויסטער־קולטור. דערצו, האָט ווילסאָן געהאַט אַ זעלטענעם הינטערגרונט פֿאַר אַ שוואַרצן טענצער; ער האָט אַמאָל געטאַנצט מיט דער ישׂראלדיקער טאַנץ־טרופּע "בת־שבֿע", און האָט אַפֿילו געהאַט בדעה זיך צו באַזעצן אין ישׂראל, אָבער זײַנע קני זענען פֿאַרוווּנדיקט געוואָרן, איז ער געוואָרן אַ כאָרעאָגראַף דאָ אין אַמעריקע.

וואָס מער אַנאַ האָט זיך געלערנט פֿון ווילסאָנען, אַלץ מער האָט זי געפֿילט, אַז זי וויל זיך אָנשליסן אין זײַן טרופּע. זי איז געוואָרן זײַן פּראַקטיקאַנטקע, אים צוגעהאָלפֿן מיט אַדמיניסטראַטיווער אַרבעט, מיט אָרגאַניזירן שׂמחות פֿאַר זײַן טרופּע. איין מאָל האָט ער זי פֿאַרבעטן צו טאַנצן מיט אַ צווייטער טרופּע, וואָס איז נישט געווען בלויז פֿאַר שוואַרצע, און די פֿאָר­שטע­לונג איז געווען אַ גרויסע הצלחה.

דאָס האָט איר צוגעגעבן מוט, איז זי צוגעגאַנגען צו וויל­סאָנען און דערקלערט: "איך וויל טאַנצן מיט דײַן טרופּע." ער האָט איר נישט געענט­פֿערט, און מיט צוויי וואָכן שפּעטער האָט זי עס איבער­געחזרט. ווילסאָן האָט זי אָנגעקוקט, און דערנאָך איראָ­ניש אַ זאָג געטאָןַ: "דו ווייסט, אַנאַ, דו ביסט אַ ווײַסע..."

אַנאַ שאָן מיט פּאָל האַמילטאָן, בעת דער פֿאָרשטעלונג

Antoine Tempe, Reggie Wilson/Fist & Heel Performance Group

זי האָט אים דערציילט, אַז זי האָט שטודירט טענץ אין אַפֿריקע, און אַז זי פֿילט אַן אינטימע פֿאַרבינדונג מיט די אַפֿראָ־אַמעריקאַנער טענץ. ער האָט זי גענומען אויספֿרעגן וועגן איר הינטערגרונט, און ווען זי האָט אים דערציילט, אַז זי איז אַ רעליגיעז מיידל, און אַז זי וועט בשום־אופֿן נישט אויפֿגעבן אירע רעליגיעזע פּרינציפּן, האָט עס, אַ פּנים גע­מאַכט אַ רושם אויף אים. דערצו איז אים גע­פֿעלן געוואָרן, וואָס איר מאַמע איז אַ ישׂראל־גע­בוירענע — אַ פּנים, האָט עס אַרויסגערופֿן וואַרע­מע געפֿילן וועגן זײַנע יאָרן מיט "בת־שבֿע". ער האָט באַמערקט, אַז ס׳רובֿ מיטגלידער פֿון דער טרופּע שטאַמען אויך פֿון פֿאַרשידענע ערטער — סענעגאַל, טרינידאַד, דזשאַמייקע און קאָנגאָ — אַזוי אַז זי, אַנאַ, וואָלט זיך גוט אַרײַנגעפּאַסט, ווען זי וואָלט נישט געווען קיין ווײַסע.

ווילסאָן האָט עס אָבער איבערגעקלערט און, סוף־כּל־סוף, מסכּים געווען אַרײַנצונעמען אַנאַ. ער האָט זי צונויפֿגעפּאָרט דווקא מיטן העכסטן טענצער, פּאָל האַמילטאָן — 6 פֿוס (1.8 מע­טער) די הייך. ער — אַ הויכער שוואַרצער; זי — אַ קליינע ווײַסינקע. "ס׳שאַפֿט אַן עלעמענט פֿון אומ­דער­וואַרטקייט פֿאַרן עולם," האָט אַנאַ באַמערקט.

מיט אַ חודש צוריק, איז פֿאָרגעקומען די ערשטע פֿאָרשטעלונג, בײַם "אַליאַנץ פֿראַנצעז", אויף איסט 60סטער גאַס. צוליב דעם וואָס ס׳איז געווען פֿרײַטיק־צו־נאַכטס, האָט אַנאַ נאָך דער פֿאָרשטעלונג געמוזט אַהיימגיין צו פֿוס, אַזש צום "אָפּער וועסט סײַד". "מײַנע פֿרײַנד האָבן געוואַרט אויף מיר און מיר האָבן געפּראַוועט די שבתדיקע מאָלצײַט 11 אַ זייגער בײַ נאַכט."

און ווי אַזוי לייזט זי די פּראָבלעם פֿון פֿאַרדינען שבת? "ערשטנס, האָב איך אַראַנזשירט מיט די באַלעבאַטים מיר צו באַצאָלן בלויז פֿאַר די רעפּעטיציעס, אַנשטאָט פֿאַר דער שבתדיקער פֿאָרשטעלונג. אַחוץ דעם, באַשמיר איך זיך נישט מיטן גרים שבת; מײַן חבֿרטע פֿון טרינידאַד טוט עס פֿאַר מיר."

אַנאַ פֿאַרשטייט, אַז אַלץ וועט ווערן מער קאָמפּליצירט, ווען זיי וועלן אַרויספֿאָרן אין אַ טורנע. זי האָט דערציילט וועגן אירער אַ באַקאַנטער, אַ פֿרומע טענצערין אין אַ באַלעט־טרופּע. "בעת דער פּראָבע האָט זי נישט דערמאָנט, אַז זי איז פֿרום, ווײַל זי האָט נישט געוואָלט שאַפֿן קיין פּראָבלעמען. ס׳זענען דאָך דאָ אַזוי פֿיל טענצער וואָס וואָלטן גערן פֿאַרנומען איר אָרט. ווען די טרופּע איז געפֿאָרן אין אַ פֿרעמדער שטאָט האָט זי מיטגעבראַכט אַ שלאָפֿזאַק, און פֿרײַטיק־צו־נאַכטס, נאָך דער פֿאָרשטעלונג, האָט זי גענעכטיקט אין טעאַטער."

הײַנט איז אַנאַ אַ מיטגליד נישט בלויז פֿון ווילסאָנס טרופּע, אָבער אויך פֿון דרײַ אַנדערע. דערצו לערנט זי זיך עטלעכע טעג אַ וואָך בײַ "דרישה" — אַ תּורה־צענטער פֿאַר פֿרויען אויפֿן "אָפּער וועסט סײַד".

"דאָס טאַנצן וועט תּמיד שאַפֿן אַ קאָנפֿליקט פֿאַר מיר," האָט אַנאַ באַשטעטיקט. "מײַנע טאַטע־מאַמע שטיצן מיך אין מײַן באַשלוס, אָבער מיר ווייסן אַלע, אַז איך וועל, צוליב שבת, נישט קענען עס אייביק טאָן — אפֿשר 3־5 יאָר. דער אמת איז, כ׳פֿיל זיך אַ סך נעענטער צו גאָט ווען איך טאַנץ, ווי ווען אין דאַוון. ס׳מוז זײַן אַ סיבה פֿאַר וואָס ער האָט מיך באַשאַפֿן אַזוי."