איך זע מײַן ייִדישן שכן אין דער פֿרי און יעדן אויפֿדערנאַכט ווען ער שפּאַצירט מיט זײַן ווײַס, קוטשעראַוון הינטל. ביידע האָבן זיי איין און דעם זעלביקן פּאַמעלעכן, וואַקלענדיקן גאַנג. אין שניי און אין שטורעם, אין שלאַקסרעגן און אין אַ זוניקן טאָג. ביידע גייען זיי שפּאַצירן ווי די וועלט וואָלט זיי מכבד געווען מיט אַ נײַעם פֿרימאָרגן און אַ ניכטערן אָוונט. איך פֿלעג אים זאָגן גוט־מאָרגן. ער ווידער, פֿלעגט זיך נישט וויסנדיק מאַכן, און ווען ער האָט שוין יאָ אָפּגעענטפֿערט אויף מײַן באַגריסונג, איז עס געווען ווען ער האָט נישט געהאַט צו וועמען צו רעדן. ווי נאָר אַ צווייטער שכן האָט זיך באַוויזן אויף דער ליכטיקער שײַן, אַזוי האָט ער זיך אויסגעדרייט מיט דער פּלייצע צו מיר און מיך פֿאַרוואַנדלט אין וואַנטפּאַפּיר.

מיט דער צײַט האָב איך אויפֿגעהערט זיך צו באַגריסן מיט אים. איין מאָל האָט ער זיך דערוווּסט אַז איך לערן אין קאָלומביע־אוניווערסיטעט, האָט ער מאָמענטאַל אויסגעדרייט דעם דאַשיק און גענומען מיר אונטערטראָגן דעם אמתן "גוד־מאָרנינג", ווי אַ פּאַניבראַט. ער האָט זיך נישט נאָר באַגריסט מיט מיר, נאָר אויך געוואָלט כאַפּן מיט מיר אַ שמועס.

לויט זײַן אויסזען און רייד האָט זײַן אַסאָבע (געשטאַלט) אויף מיר געמאַכט נישט קיין צו גינסטיקן אײַנדרוק. ער האָט מיר אויסגעזען צו זײַן אַ ביסל פֿאַרגרעבט, אַ ביסל אָפּגעשטאַנען און אַ ביסל חמור־אייזל. דער שכן אַליין מוז הײַנט זײַן אין די טיפֿע זעכציקער, מיט אַ פֿול, אָנגעפּאָמפּעט פּנים, אַ שפּאָר ביסל באַלײַבט, מיט גראָבע הענט און דער עיקר די פֿינגער זײַנע האָבן מיר אויסגעזען ווי לאַפּטשעס. זײַן הינטל, לאָזט ער מיר וויסן, איז שוין אַריבער די אַריכות־ימים. ס׳איז שוין פֿופֿצן יאָר זינט זײַן ברית־מילה, און אַז מע וויל עס ציילן לויט מענטשלעכע יאָרן, לאָזט ער מיר וויסן, איז עס מסתּמא צוויי הונדערט יאָר אַלט.

דאָס הינטל אַליין איז גאַנץ קײַלעכדיק אַרום דער טאַליע פּונקט ווי זײַן בעל־הביתל, קוים וואָס ער שלעפּט זיך אויף די קורצע פֿיסעלעך. ער האָט אַ טבֿע צו בלײַבן שטיין אין מיטן גאַנג און נישט וועלן שטעלן אַ פֿיסל ווײַטער. דעמאָלט האָט אים דער שכן אויפֿגעהויבן, און געטראָגן אין זײַנע אָרעמס ווי מ׳טראָגט אַ נײַ געבוירן עופֿעלע.

זאָג איך אים אַ מאָל:

"לויט ווי איר באַהאַנדלט אײַער הינטל, מוזט איר אַוודאי זײַן אַ פֿאַנטאַסטישער טאַטע און זיידע."

קוקט ער מיך אָן סקאָס און מאַכט:

"איך האָב קיין מאָל נישט געהאַט קיין קינדער."

"אַזוי גאָר!"

וווּנדער איך זיך, ווײַל איך האָב אין דעם מאָמענט פֿאַרשטאַנען אַז בלויז עמעצער וואָס האָט נישט געהאַט קיין קינדער קען אַזוי צערטלען אַ לעבעדיק באַשעפֿעניש.

זאָגט ער מיר:

"פֿון קינדער האָט מען צרות, דעריבער האָב איך מיט מײַן ווײַב באַשלאָסן אַז ס׳איז בעסער צו האָבן אַ הינטל. טאָמער דאָס הינטל מאַכט אָן צרות גיט מען אים צוריק אין דער ׳צער־בעלי־חי׳־סאָסײַעטי, און מ׳האַנדלט זיך אײַן אַ נײַ הינטל."

דער ייִד האָט אַ מאָל געאַרבעט אין אַ פֿאָלקשול ערגעץ אין דער בראָנקס, געווען אַ בעל־יועץ, דאָס הייסט אַז ער איז געווען וואָס מע רופֿט דאָ אַ "גײַדנס־קאָונסעלאָר". ער האָט אויפֿגעהויבן די הענט צום הימל ווען ער האָט פּענסיאָנירט. עס קען דאָ געמאָלט זײַן אַז ווען ער האָט געאַרבעט אין דער אַמעריקאַנער שולסיסטעם, האָט ער זיך אָנגעשטויסן אָן לאָבוסעס און ווילדע חבֿרה. פֿון דעמאָלט אָן איז אים מסתּמא פֿאַרגאַנגען דער אַפּעטיט פֿון האָבן אייגענע קינדער.

די טעג קום איך אַהיים פֿון דער אַרבעט. דער שכן שלעפּט דאָס הינטעלע אויף די הענט. ער באַקלאָגט זיך אַז דאָס הינטל איז שוין אַ זקן און איז שוין בלינד און דערצו הערט ער קוים. זאָג איך אים:

"שכן־לעבן, איר מוזט שטאַרק ליב האָבן דאָס הינטל?"

"ס׳לעבן," קוקט ער אויפֿן הינטל מיט גרויס ליבשאַפֿט.

"דאָס הינטל לײַדט אויף דיאַבעט," לאָזט ער מיר וויסן, "און איך לײַד אויף דער זעלבער קרענק."

"הייסט עס, איר ביידע זײַט דיאַבעטיקער." האָב איך זיך געחידושט.

"אוי יאָ, איך נעם אינסולין־אײַנשפּריצונגען פֿינף מאָל אַ טאָג. מײַנע בלוט־ציפֿערן טויגן אויף כּפּרות. איך דאַרף אַראָפּלאָזן אַ ביסעלע וואָג און אויפֿהערן עסן אַזוי פֿיל פֿרוכטן. איך בין פֿאַרליבט אין עפּל."

"וויפֿל עפּל עסט איר דאָס אַ טאָג?" פֿרעג איך אים גלאַט אַזוי.

"גאַנצע קילאָמעטראַזשן! עס קען אויך זײַן באַרנעס, באַנאַנעס, מאַראַנצן, טרוסקאַפֿקעס און פֿערשקעס."

טאַדל איך אים:

"איר ווייסט דאָך אַליין אַז אַ סך פֿרוכטן טויג נישט פֿאַר אַ דיאַבעטיקער."

"איך ווייס, איך ווייס," שטימט ער אײַן מיט מיר, "אָבער כ׳קען זיך נישט אײַנהאַלטן, און אויב דאָס איז נישט גענוג, עסט מײַן הינטל מיט מיר צוזאַמען. מיר האָבן ביידע ליב פֿרוכטן."

"און אַחוץ פֿרוכטן, וואָס נאָך עסט איר?" וויל איך וויסן.

"איך בין נישט קיין גרויסער אָנהענגער פֿון קאַרטאָפֿל, פּאַסטאַ־לאָקשן און אַפֿילו פֿון ברויט. מײַן הינטל אויך נישט."

"איז מיט וואָס היילט איר דאָס הינטל?" פֿאַלט מיר אײַן אים צו פֿרעגן.

"וואָס הייסט מיט וואָס? איך גיב אים פֿינף אינסולין־אײַנשפּריצונגען אַ טאָג. אַזוי ווי איך שטעך זיך, אַזוי שטעך איך אים. ער איז שוין געוווינט. ער איז שוין בלינד פֿון דעם דיאַבעט. ער הערט שוין נישט גוט. ער קען קוים גיין אויף די פֿיסלעך. מוז איך אים טראָגן אין גאַס און צוריק. איך קויף פֿאַר אים ספּעציעלע דיאַבעטישע פּאָטראַוועס. עס זײַנען פֿאַראַן ספּעציעלע "סופּער־מאַרקעטס" פֿאַר הינט און קעץ. פֿאַראַן אַפּטייקן ספּעציעל פֿאַר די "דאָמאַשנע" (היימישע) חיות. איך שלעפּ מײַן הינטל אָפֿט צום וועטערינאַר, אָבער ס׳אַרט מיך נישט וואָס עס קאָסט אָפּ אַ מאַיאָנטעק, ווײַל איך האָב אים ליב ס׳חיות."

איך שטיי און שטוין, גיב אַ קוק ווי די אַמעריקאַנער האָדעווען זייערע הינטלעך און קעצלעך. מע פֿירט זיי אין שיינקייטס־סאַלאָנען, הינטישע סטיליסטן ספּעציאַליזירן זיך אין הינטישע מאָדעס. מ׳פֿאַרבט זיי די האָר, מ׳מאַניקירט זייערע נעגל, מ׳טוט זיי אָן סוועדערלעך און קאַלאַשקעלעך אין אַ קאַלטן אָדער פֿראָסטיקן טאָג, מ׳שלעפּט זיי אין רעסטאָראַנען וווּ זיי עסן פֿון אַ טעלער און פֿאַרזוכן ביר און ווײַן, מ׳קויפֿט אײַן פֿאַר זיי ספּעציעלע עסנס, אויך שפּילעכלעך און צירונג. איר פֿאַרשטייט, ליבע מענטשן, מיט וואָס די הײַנטיקע מענטשן פֿאַרנעמען זיך. בײַ מיר הייסט עס שוווילטאָג.

וואָס וווּנדער איך זיך אַזוי. איינער פֿון מײַנע בנים פֿאַרמאָגט דרײַ קעץ און בלויז צוויי הינטעלעך. איינע פֿון זיי, איז שוין מיט מזל אויפֿן עולם־האמת, אין הינטישן גן־עדן. דאָס זעלבע הינטל האָט יאָרן לאַנג געגרעפּצט און געהוסט, און ס׳איז אים געגאַנגען פֿון אויבן און פֿון הינטן. פֿון די דרײַ קעץ האָט איינע פֿון זיי באַקומען כעמיאָטעראַפּיע פֿון אַ רערעלע אין אַ פֿלעשעלע אין דער היים, מ׳האָט דאָס קעצל אָפּגעהיט ווי דאָס אויג אין קאָפּ. צום סוף האָט דאָס קעצל פֿאַרוואָרפֿן דאָס קעפּל און געמאַכט אַ שטאַרב.

איצט פֿאָר איך אַדורך זעלטן דורכן שטעטעלע "האַרטסדייל" אויפֿן וועג קיין "ווהײַט פּליינס". דאָרט געפֿינט זיך אַ "צמענטאַזש", ד״ה אַ בית־עלמין פֿאַר בעלי־חי מיט מצבֿות פֿאַר הינט און פֿאַר קעץ. יעדעס מאָל ווי איך פֿאָר פֿאַרבײַ כאַפּ איך אַהין אַ בליק און זע אַז בײַ אַ סך קבֿרים ליגן בוקעטן בלומען.

פֿרעגט זיך אַ קלאָץ־קשיא, פֿון ווען אָן זײַנען ייִדן געוואָרן אַזעלכע אָנהענגער פֿון הינט און קעץ? איך פֿאַרשטיי קעץ, זיי האָט מען געהאַלטן צוליב מײַז. אָבער קיין ייִדישע שטוב אין אַמאָליקן שטעטל אָדער גרויסער שטאָט האָט נישט אַרײַנגעלאָוויעט קיין הונט. הינט איז געווען אַ גוייִשע זאַך. ייִדישע קינדער האָבן אַ מאָל געהאַט גאַנצע שפּרוכן קעגן הינט, ווי למשל:

הינט! הינט! דו ביסט עשׂוס קינד.

איך בין יעקבֿס קינד —

אַז דו וועסט מיך בײַסן

וועל איך דיך צערײַסן.

אַזאַ איז די מערכה פֿון די רײַכע, ווײַל הײַנט דאַרף מען פֿאַרמאָגן אַ פּותּיקי אויסצוהאַלטן דעם לוקסוס פֿון די בעלי־חי. בײַ אָרעמע לײַט פֿלעגן זיך די הינט און די קעץ פּאַשען אויף דעם וואָס איז אַראָפּגעפֿאַלן פֿון טיש. די צרה איז אָבער, ווער קאָכט? אַז מ׳באַשטעלט די דזשורמע פֿון די רעסטאָראַנען, אַפֿילו די הינט מיט די קעץ זאָגן זיך אָפּ פֿון דער דזשורמע. זיי האָבן זיך שוין צוגעוווינט צו די קאָזע־באָבקעס מיט די שאַכטעלעך וואָס מ׳שטעלט זיי צו. ווער ס׳איז זיי מקנא...