איין מאָל, אין אַ שיינעם פֿרימאָרגן, באַווײַזט זיך אין דער צײַטונג "מעשענער פֿײַפֿל" אַן אַרטיקל פֿון ד״ר זשיטלאָווסקי: “די פֿרוי אין דער דינאַמישער אַטמאָספֿער פֿון די שאַפֿונגס־כּוחות אין דער פֿעאָדאַלער עפּאָכע". דערבײַ ברענגט ער אַזאַ שטעלע: “יאָ, אַלס באַווײַז פֿאַר דער ריכטיקייט פֿאַר מײַן טעאָריע קען איך ברענגען אַ פֿראַזע פֿון באַרימטן פֿילאָסאָף און טיפֿן אַנאַליטיש־רעוואָלוציאָנערן דענקער שינצע, וועלכע לויטעט: “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור". דער דאָזיקער אַפֿאָריזם, וועלכן ער האָט געשריבן אויפֿן פֿערציקסטן יאָר פֿון זײַן שאַפֿן, האָט געקענט בלויז אַרויסדרינגען פֿון אַ טיף דורכגעטראַכטער פֿילאָסאָפֿישער אָנשויונג אַלס פּועל־יוצא פֿון אַ קאָסמישער אַלץ אַרומכאַפּנדיקער סיסטעם".
נאָך דעם אַרטיקל באַווײַזט זיך אַן אַרטיקל פֿון לעאָ פֿינקעלשטיין אין די ליטעראַרישע בעזעם־בלעטער אויף דער טעמע “די רעאַלע רוחניות און די מעטאַפֿיזיק פֿון הינערפּלעט". צווישן אַנדערן שרײַבט ער: “געוויס, דאָס אַרטיקל פֿון קאָלעגע ד״ר זשיטלאָווסקי צווינגט אויך צו פֿאַרטראַכטן זיך איבער דער גרויסער פּראָבלעמאַטישער פּראָבלעם פֿון דער אייביקער ווײַבערישער ווײַבלעכקייט פֿון דער ווײַב. זעלבסט־פֿאַרשטענדלעך, אַז די ציטאַטע, וואָס ער ברענגט פֿון דעם ענגלישן דענקער, דעם געניאַלן שינצע, אַז “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור", האָט געטראָפֿן אין סאַמע צענטער פֿון פּינטל. און מערקווירדיק איז, בשעת איך האָב געלייענט די געניאַלע ווערק פֿון דעם גרויסן און מײַן באַליבטן און גײַסטיק פֿאַרוואַנדעטן שינצע, האָב איך אויך זיך אָפּגעשטעלט אויף דער דאָזיקער פֿראַזע, וועלכע איז פֿאַר מיר, ווי פֿאַר פֿיל אונדזערע פֿון זײַנע תּלמידים און דענקענדיקע מענטשן, פּשוט אַן אַנטפּלעקונג. יאָ, “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור". אַזאַ לאָזונג האָט געקענט געבוירן ווערן אין דעם מוח פֿון אַן ענגלענדער, אַ ראַציאָנאַליסט, פּאָזיטיוויסט און פֿילאַטעליסט, ווי עס איז געווען דער ענגלענדער שינצע... און הגם עס טיילט אונדז אָפּ גאַנצע 7 יאָרהונדערטער פֿון זײַן שאַפֿונג־פּעריאָד, דאָך בלײַבט זײַן יעדע פֿראַזע פֿריש און יונג און גענוג אַקטועל פֿאַר אַלע צײַטן און דורות. יאָ, “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור".
נאָך דעם דאָזיקן אַרטיקל באַווײַזט זיך אַן אַרטיקל פֿון ד״ר גליקסמאַן אין זשעליבאָזשער אַלמאַנאַך. דאָס אַרטיקל הייסט “פּראָפֿ׳ פֿרויד אין זײַן מעדיצינישער אַנאַליזע פֿון ד״ר לייפּונער". צווישן אַנדערן שרײַבט ער: “ווען איך זאָג, אַז דער געשלעכטס־באַטריב איז די אַקס, אויף וועלכער עס דרייט זיך דער קאָסמאָס, מיין איך צו זאָגן, אַז דער קאָסמאָס איז די אַקס, אויף וועלכער עס דרייט זיך דער געשלעכטס־באַטריב. און מהאַי־טעמא מוז איך זאָגן, אַז די ציטאַטע, וואָס ד״ר זשיטלאָווסקי ברענגט פֿונעם דײַטשישן דיכטער שינצע (זאָל מיר מוחל זײַן דער חבֿר לעאָ פֿינקעלשטיין: שינצע איז קיין מאָל נישט געווען קיין ענגלענדער און האָט נישט געלעבט אין מיטלעלטער, נאָר אַ דײַטשישער דענקער איז ער געווען און אַ געניאַלער ענציקלאָפּעדיסט, וואָס האָט געהערט צו דער גרופּע ענציקלאָפּעדיסטן פֿון דער פֿירמע “בראָקהויז, עפֿראָן עט קאָמפּ׳", וואָס האָט געלעבט אין דער ערשטער העלפֿט פֿון 18טן יאָרהונדערט און וועמענס לעקציעס איך האָב געהאַט דאָס גליק צו הערן אין בערן אין יאָר 1905), אַז די פֿרוי איז דער צימעס פֿון עראָטישן אונטערבאַוווּסטזײַן, איז פּשוט טרעפֿלעך און געניאַל, און אַז דאָס איז דער קווינטעסענץ פֿון גאַנץ פֿרוידיזם. עס פֿרייט מיך זייער, וואָס קאָלעגע און אויך דאָקטער, נעמלעך, ד״ר זשיטלאָווסקי, האָט געטראָפֿן, פּונקט ווי איך, צו ציטירן מײַן באַליבטן דענקער, וועלכן איך האָב נאָך פֿון מײַן ייִנגסטער יוגנט, ווען איך בין נאָך געווען אַ וווּנדערקינד, ליב געהאַט צו לעזן און צו קאָמענטירן און צו ציטירן, און וועלכער האָט מיר געגעבן אַזוי פֿיל עספּרי און ווערדע און שאַרם פֿאַר מײַן דיסערטאַציע “די פֿרוי, פֿרויד און זײַן פּסיכאָאַנאַליסטישע דימפּראָגאַע". די דאָזיקע געניאַלע פֿראַזע פֿון שינצע האָב איך אויך אייניקע מאָל געבראַכט אַלס מאָטאָ צו מײַנע אָפּהאַנדלונגען. יאָ, “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור!"
ענדלעך קומט דער געלערנטער קאַווע. אין דער הקדמה צו י.י. טרונקס ווערק “דער געשפּרעך צווישן דיאָגענעסעס פֿעסל און אַכילעסעס פּיענטע" שרײַבט ער פֿאָלגנדיקס: “עס איז מיר איבער הויפּט אויפֿפֿאַלנדיק, וואָס דער אַנאַלפֿאַבעט ד״ר זשיטלאָווסקי און אַזעלכע פֿאַרשטאָפּטע מוחות, ווי לעאָ פֿינקעלשטיין און ד"ר גליקסמאַן נעמען ציטירן דעם געניוש שינצע, וועלכן איך בין אין ספֿק, צי האָבן זיי אים גאָר געלייענט. ווײַל שינצע האָט גאָר זײַנע ווערק נישט געדרוקט. זיי זײַנען פֿאַרבליבן אַן אוניקום בלויז אין דרײַ הונדערט טויזנט מאַנוסקריפּטן, וואָס ער האָט געשריבן בעל־פּה און וועלכער געפֿינט זיך בײַ מיר אין בריטישן מוזיי און וועגן וועלכן איך שרײַב איצט אַ מאָנאָגראַפֿיע אין 72 בענד, ווי אויך אַ גרויס האַנטבוך מיט אַ שליסל, שלאָס און נאָכשליסל. אַ דאַנק דער דאָזיקער מאָנאָגראַפֿיע וויל איך אַרײַנטראָגן אַ ביסעלע אָרדענונג אין דעם כאַאָס פֿון די מוחות פֿון די גרעסטע דענקערס, וואָס הערשט בנוגע דער ביאָגראַפֿיע פֿון ד״ר שינצע. אין דער דאָזיקער מאָנאָגראַפֿיע, אין דעם 67סטן באַנד, זײַטע 2,795, שטעל איך פֿעסט, אַז דער ד"ר שינצע איז געווען נישט קיין סלאַוו, נאָר אַ יאַפּאַנעזער, אַ זון פֿון קאַזאַנאָוואַ און אַ פֿרײַנד פֿון דעם אַנגלאָ־זאַקסישן סטענקאַ ראַזין, און געשריבן האָט ער זײַנע ווערק אין אַראַבישן לאַטײַן מיט סאַנקריסטישע בוכשטאַבן, וואָס — ס׳פֿאַרשטייט זיך — אַז נישט אַזאַ פֿאַרשטאָפּטער קאָפּ, ווי לעאָ פֿינקעלשטיין און ד"ר זשיטלאָווסקי און אַזאַ עם־האָרץ ווי ד״ר גליקסמאַן זײַנען אין שטאַנד צו לעזן. וואָלטן זיי נישט געווען קיין פֿלאַכקעפּ, וואָלטן זיי געוווּסט, אַז לויט דער טראַנסקריפּציע פֿון דײַטשישן געלערנטן פּראָפֿ׳ ווערעמקראַוט פֿון מינכענער עלעקטראָווניע באַדאַרף מען די פֿראַזע “די פֿרוי איז דער צימעס פֿון דער נאַטור" לייענען גאַנץ אַנדערש, נעמלעך: “דער צימעס איז די נאַטור פֿון דער פֿרוי", און אַז דער דאָזיקער אַפֿאָריזם איז געשריבן געוואָרן פֿון דעם גרויסן שינצע נישט אויף דעם פֿערציקסטן יאָר פֿון זײַן שאַפֿן, ווי דער אַנאַלפֿאַבעט זשיטלאָווסקי וויל, נאָר אויף דעם איין און פֿערציקסטן מיט אַ האַלבס. נאָר אַז פֿלאַכקעפּ הייבן אָן צו ריידן וועגן וויסנשאַפֿט, איז דאָך נישט שייך. מען דאַרף זיך נעמען צו זיי! זאָל איך נאָר פֿאַרטיק ווערן מיט מײַן ענציקלאָפּעדיע, וועל איך מיט זיי אויך פֿאַרטיק ווערן. דיקסי, לאַסוקסי, טוקסי מיטרייקסי (פֿון בולגאַרישן עפּאָס).
אין עטלעכע טעג אַרום נאָך דער דאָזיקער ליטעראַרישער פּאָלעמיק, וואָס צייכנט זיך אויס מיט גרויס ערודיציע, באַווײַזט זיך אין דעם אָרגאַן "דער מעשענער פֿײַפֿל" פֿאָלגנדיקע נאָטיץ:

תּיקון־טעות
“צום באַדויערן מוז איך באַמערקן אַ פֿאַרדריסלעכן טעות, וואָס האָט זיך אַרײַנגעגנבֿעט אין מײַן אַרטיקל ‘די פֿרוי אין דער דינאַמישער אַטמאָספֿער פֿון די שאַפֿונגס־כּוחות אין דער פֿעאָדאַלער עפּאָכע׳, נעמלעך: אַנשטאָט שינצע באַדאַרף זײַן ניצשע".
ד״ר זשיטלאָווסקי
וואַרשע 1924