» פֿאַרשיידנס » נאַטור
August 19, 2011
נאַטור
פֿון יואל מאַטוועיעוו (ניו־יאָרק)
בעכערלעך (Chanterelles) — געשמאַקע ווילדע שוועמלעך, וועלכע מע מוז נישט בודק זײַן וואָס שײַך כּשרות, ווײַל זיי ווערן קיינמאָל נישט פֿאַרווערעמט

ס׳לײַכט ברוין די זון אין זאַסקעוויצער וואַלד,

וווּ ס׳ברענען זאַפֿטיק־רויטע מוכאָמאָרן;

וווּ ס׳שפּאַרט מיט פֿוילעניש פֿון יעדן שפּאַלט

און ס׳שטינקען קאָרטשעס פֿון פֿאַר טויזנט יאָרן;

ווי ס׳קילט די זון און יעדע האָרעדיקע צווײַג

איז צוגעפֿראָרן...

דאָס איז אַ סטראָפֿע פֿון משה קולבאַקס ליד "אין אַ יאַדלאָווע וואַלד". קולבאַק איז איינער פֿון די בעסטע נאַטור־באַשרײַבער אין דער ייִדישער פּאָעזיע. זײַנע לידער זענען פֿול מיט די נעמען פֿון כּלערליי פֿלאַנצן, וואָס יעדער ייִד פֿון אַ קליין רײַסיש אָדער ליטוויש שטעטל האָט זיי גוט געקענט. די בוענאָס־אײַרעסער אַרויסגעבער פֿון קולבאַקס אויסגעקליבענע שריפֿטן האָבן באַגלייט דאָס בוך מיט אַ סך פֿוסנאָטן, כּדי צו דערקלערן אַזעלכע ספּעציפֿישע ווערטער, וואָס מע קאָן נישט געפֿינען אין אַ ווערטערבוך און מע מוז זיי אָפּטײַטשן פֿאַר אַן אײַנוווינער פֿון אַ גרויסער מערבֿדיקער שטאָט, וועלכער האָט נישט געהאַט די זכיה צו באַקענען זיך נאָענט מיט דער ווילדער נאַטור.

אין דער זאַמלונג ווערט דאָס וואָרט "מוכאָמאָרן" איבערגעזעצט ווי "גיפֿטיקע שוועמלעך". דאָס איז ריכטיק, אָבער אומפּינקטלעך. עס זענען פֿאַראַן אַ סך פֿאַרשיידענע גיפֿטיקע שוועמלעך, נישט בלויז די מוכאָמאָרן, וועלכע הייסן אָפֿיציעל אויף לאַטײַניש "Amanita Muscaria" און זענען באַקאַנט אויף ענגליש "fly agaric".