חיים וואָלף בײַ דער אַרבעט

מע זאָגט, אַז דער איצטיקער דור לייענט ווייניקער ביכער ווי דער פֿריִערדיקער. צוליב דער אינטערנעץ, די ווידעאָ־שפּילן, דעם "אײַ־פּאָד" און נאָך אַזעלכע מכשירים, עפֿנט הײַנט זעלטן דער יונגער מענטש אַ בוך, סײַדן דער פּראָפֿעסאָר צווינגט אים עס צו טאָן. מע זאָגט אַפֿילו נבֿיאות, אַז די תּקופֿה פֿונעם געדרוקטן בוך, וואָס יאָהאַנעס גוטענבערג האָט אָנגעהויבן מיט איבער פֿינף הונדערט יאָר צוריק, קומט באַלד צום סוף. דער מאַרק איז שוין פֿאַרפֿלייצט מיט אַלטע ביכער, וואָס מענטשן ווילן פֿון זיי פּטור ווערן.


‫ייִדישע מאָזאַיִק

ווען מע זאָגט אויף ייִדיש "וויסנשאַפֿט", מיינט מען טעטיקייטן אין אַלע אַקאַדעמישע געביטן — געשיכטע, עקאָנאָמיע, מאַטעמאַטיק, פֿיזיק וכ׳. אָבער ווען מע רעדן וועגן ייִדישער וויסנשאַפֿט, מיינט מען בדרך-כּלל ייִדישע פֿילאָלאָגיע. די ייִדישע אַקאַדעמישע אינסטיטוציעס, וועלכע האָבן פֿאַר דער צווייטער וועלט-מלחמה עקזיסטירט אין פּוילן און סאָוועטן-פֿאַרבאַנד, האָבן זיך באַשעפֿטיקט דער עיקר מיט פֿילאָלאָגישע פּראָבלעמען.


קולטור־געשיכטע

א

מענטשן מיט אַקאַדעמישע אינטערעסן אין ייִדיש זײַנען באַקאַנט מיט דער פּראָדוקציע פֿון דעם פֿאַרלאַג בײַם סיראַקוזער אוניווערסיטעט, וואָס געפֿינט זיך צפֿון-צו פֿון ניו-יאָרק. דאָרטן זײַנען שוין אַרויס ניט ווייניק אינטערסאַנטע ביכער, און אַ נײַע וויכטיקע פֿאָרשונג דאַרף זיך אָט-אָט באַווײַזן אין די ביכער-געשעפֿטן: "די רעוואָלוציאָנערע וואָרצלען פֿון מאָדערנעם ייִדיש, 1903—1917" (The Revolutionary Roots of Modern Yiddish, 1903—1917). דאָס איז אַ היפּש איבערגעאַרבעטע דאָקטאָר-דיסערטאַציע פֿון באַרי טראַכטענבערג, וואָס איז איצט אַ פּראָפֿעסאָר אין אוניווערסיטעט פֿון אָלבאַני, ניו-יאָרק.


אויף די שפּורן פֿון קינד און קײט

די סוכּה־שער[1]

אַמאָל איז צווישן די קאָפּהענער אַזאַ דעה געבליבן:

אַז אַ קינד כּל־זמן ס‘איז קליין

זאָל ניט עסן האַרבן כריין,

קבצן זאָל ניט נאַקעט גיין —

נאָר פֿאַרבונדן מיט אַ שטריקל!

דריגען זאָל ניט מער דאָס ביקל