געשיכטע, פֿאָטאָ־אַרכיװ‬
פֿון חנה פּאָלאַק
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

דעם 29סטן אָקטאָבער 1933, האָט דער "פֿאָרווערטס" אָנגעהויבן צו דרוקן אַ נײַע סעריע אין דער זונטיקדיקער אויסגאַבע, געשריבן פֿון דער גראַפֿיניע אַלעקסאַנדראַ טאָלסטוי (1884 — 1979), די ייִנגסטע טאָכ­טער פֿונעם גרויסן רוסישן שרײַבער גראַף לעוו טאָלסטוי. מענדל אָשעראָוויטש, דער דעמאָלטיקער רעדאַקטאָר פֿון דער זונטיק­דיקער אויסגאַבע האָט איבערגעזעצט אירע אַרטיקלען פֿון רוסיש אויף ייִדיש, און אַזוי האָבן די לייענער פֿונעם "פֿאָרווערטס" זיך באַקענט מיט דער פֿאַרכאַפּנדיקער געשיכטע פֿון לעוו טאָלסטויס משפּחה.

פֿאָטאָ־אַרכיװ‬
‫צונויפֿגעשטעלט פֿון חנה פּאָלאַק
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"
א. ד. כּהן

יעדער אַרכיוו, ווי באַוווּסט, איז אַ גײַסטיקער אוצר. דער אַרכיוו פֿון "פֿאָרווערטס" איז דערווײַל אַן אוצר, וואָס זײַנע ווערטן זײַנען נאָך ווייניק געפֿאָרשט, און וואַרטן אויף זייער שעה. אָבער יעדעס מאָל, אַ דאַנק דער רובריק "אַ בליק אויף צוריק", וואָס גייט שוין אָן עטלעכע יאָר, האָט אונדזער לייענער די מעגלעכקייט זיך אומצוקוקן אויף צוריק און זיך צורירן מיטן בליק צו אונדזער פֿאַרגאַנגענהייט.

נישט זעלטן טרעפֿט זיך, אַז נאָך אַ פּובליקאַציע, רופֿן זיך די לייענער אָפּ אויף איר מיט זייערע דערמאָנונגען, פֿאַרבונדן מיט אַ קאָנקרעט בילד, געשעעניש, פּערזענלעכקייט. אַזוי וואַרפֿט זיך איבער אַ בריקל פֿון צײַט — פֿון הײַנט אינעם נעכטן און פֿאַרקערט. אַזוי ווערט פֿאַרהיט דער אָנדענק פֿון אַוועקגעגאַנגענע דורות.

פֿאָטאָ־אַרכיװ‬


אין טאָראָנטאָ שטייען זעקס שילן, געגרינדעט פֿון פֿאַרשידענע לאַנדסמאַנשאַפֿטן. פּראָפֿעסאָר ראָבערט בערלי, אַ באַקאַנטער לאַנדשאַפֿט־פֿאָטאָגראַף האָט אַראָפּגענומען אַ סעריע בילדער און האָט אין אַן אינטערוויו מיטן "פֿאָרווערטס" דערציילט, פֿאַר וואָס די טעמע פֿאַרכאַפּט אים אַזוי.

״כּנסת־ישׂראל״, אינעווייניק
אין 2002, בעת מײַן עלטסטער זון, נתן, האָט זיך געגרייט אויף זײַן בר־מיצווה, האָב איך, אַ גר, באַטראַכט דעם יום־טובֿ ווי אַ געלעגנהייט אַליין צו לערנען מער וועגן דער ייִדישער געשיכטע און קולטור, דורך צוויי אינטערעסן מײַנע — פֿאָטאָגראַפֿיע און אַרכיטעקטור.

פֿאָטאָ־אַרכיװ‬
‫צונויפֿגעשטעלט פֿון חנה פּאָלאַק

פֿיליס פּאָלאַק מיט אַלאַנאַ סערעטענקאָ
דער אַרכיוו פֿונעם "לאַנדישן ראַט פֿאַר סאָוועטישע ייִדן" איז, צום ערשטן מאָל,ֿ געוואָרן צוטריטלעך, אַ דאַנק דער "אַמעריקאַנער ייִדישער היסטאָרישער געזעלשאַפֿט". די בילדער פֿון דער משפּחה פּאָלאַק דערציילן די געשיכטע פֿון איין פּאָרל, משה און פֿיליס פּאָלאַק, וואָס איז אין 1975 געפֿאָרן אינעם געוועזענעם סאָוועטן־פֿאַרבאַנד, כּדי זיך צו טרעפֿן מיט די "רעפֿיוזניקעס" און זיי העלפֿן.

פֿאָטאָ־אַרכיװ‬
‫צונויפֿגעשטעלט פֿון חנה פּאָלאַק

נאַכע קאַליש
אין 1941, ווען נאַכע קאַליש — די ייִנגסטע פֿון נײַן קינדער — איז געווען 19 יאָר אַלט, האָבן די נאַציס דורכגעפֿירט אַ דעפּאָרטאַציע־אַקציע אין איר שטעטל דאַבראָוואַ גורניצאַ (דאָמבראָווע), דרום־מיזרח פּוילן. געזאָלט האָט אַרויסגעשיקט ווערן אין לאַגער איר עלטערע שוועסטער, אַ ווײַבל מיט קינדער, אָבער אַנשטאָט איר האָט נאַכע זיך אַליין געמאָלדן צו גיין. זי האָט זיך געזעגנט מיט דאָמבראָווע, מיט איר משפּחה און פֿרײַנד, און אירע חבֿרים פֿון "השומר הצעיר". געבראַכט האָט מען זי אינעם אַרבעט־לאַגער פּאָרזניאָר האַנדסדאָרף, אין סודעטנלאַנד, טשעכאָסלאָוואַקײַ, וווּ זי איז פֿאַרבליבן ביז דער באַפֿרײַונג אין 1945.