“דזשעקי מייסאָן — דער ענדגילטיקער ייִד." (Jackie Mason — The ultimate Jew) אַזוי הייסט די הײַנטיקע פֿאָרשטעלונג זײַנע, וווּ דער קאָמיקער פּראַוועט לצנות מיט דער לעצטער פּאָליטישער לאַגע אין לאַנד, מיט זײַנע פֿאַראורטיילן און אָנפֿאַלן, וווּ ער לאָזט אויס זײַן ביטער האַרץ אויף אַלע ייִדישע שׂונאים. דזשעקי, וועלכער איז שוין קיין עין־הרע אין זײַנע אַריכות־ימים, איז נישט קיין פּנים־חדשות פֿאַרן טעאַטער־גייער. ער נעמט אין דער אַרבעט אַרײַן ייִדן און גויים, דעם געוועזענעם גובערנאַטאָר פֿון ניו־יאָרק — עליאָט שפּיצער, וועלכער האָט מיאוס אָפּגעשניטן און געלייגט דעם קאָפּ. שוין אָפּגערעדט פֿונעם נײַעם גובערנאַטאָר — דייוויד פּאַטערסאָנען, מיט זײַן מתוודה זײַן זיך פֿאַר כּל עם ועדה, באַלד בײַם איבערנעמען די גובערנאַטאָרסטווע, היות ער אַליין איז אויך אַ ווײַבערניק, אַ רודף־יופּעס, אַז ער איז טרייף ווי אַ חזיר־פֿיסל.

די הויפּט־מאָטיוון אין דער מוזיקאַלישער דראַמע פֿון דניאל גלאַי

"וואָס, ער לעבט נאָך?" — איז אָן ספֿק נישט קיין געוויינלעכער נאָמען פֿאַר אַ מוזיקאַלישער שאַפֿונג. כאָטש אין דעם פֿאַל פּאַסט עס דווקא יאָ, צוליב דער פּשוטער סיבה, ווײַל אויך נישט קיין געוויינלעכער איז דער דראַמאַטישער טעקסט, וואָס דינט ווי אַן יסוד צו דער מוזיקאַלישער פּאָעמע. נאָר ביידע, סײַ דעם טיטל, סײַ דעם טעקסט האָט דער קאָמפּאָזיטאָר דניאל גלאַי אויסגעוויילט פֿאַר זײַן נײַער אויסנעמלעכער שאַפֿונג, לעצטנס אויסגעפֿירט געוואָרן צום ערשטן מאָל אינעם מוזיקאַלישן צענטער "פֿעליציאַ בלומענטאַל" אין תּל־אָבֿיבֿ.

מיט אַ חודש צוריק האָט דער קאָלומביע-אוניווערסיטעט, בשותּפֿות מיטן ניו-יאָרקער אוניווערסיטעט, דורכגעפֿירט אַ קאָנפֿערענץ אונטערן נאָמען "ייִדן און אַמעריקאַנער קאַפּיטאַליזם". דעם זיבעטן מערץ האָט דער "פֿאָרווערטס" פּובליקירט אַ באַריכט פֿון מיכאל קרוטיקאָוו, וועגן די עיקר-טעמעס, וואָס זענען באַהאַנדלט געוואָרן אויף דער דאָזיקער אונטערנעמונג.

איך ווייס נישט — עס איז מיר שווער צו אַנטשיידן — צי איז דאָס טאַקע אַ ברכה, אָדער אַ האַרבער נסיון פֿונעם געוויסן, די צעטרענצלונג פֿון דעם אָנדענק־טאָג פֿון אומקום און גבֿורה. פֿאַר מיר איז דאָס די הייליקסטע פֿון אַלע דאַטעס אויפֿן ייִדישן לוח־הזכּרון.

איך מיין דאָ דעם 19טן אַפּריל, וועלכער איז גלײַך נאָכן חורבן געוואָרן ספּאָנטאַניש אָנגענומען ווי דער סאַמע נאַטירלעכסטער טאָג פֿון יזכּור נאָך דעם גרויסן בראָך פֿון אונדזער פֿאָלק,

בלויז איין טאָג אינעם יאָר, יום-כּיפּור, מעג נאָר איין מענטש, דער כּהן-גדול, אַרײַנ­קומען אינעם אינערלעכסטן טייל פֿונעם משכּן אָדער בית-המיקדש, קודש-הקדשים, און אויפֿרייכערן דאָרטן דאָס ספּיציעלע געמיש פֿון געווירצן.

דער קטורת איז געווען דער הייליקסטער טייל פֿון עבֿודת-בית-המיקדש. דער רמב״ם שרײַבט, אַז דער ברען פֿון די קרבנות פֿלעגט פֿאַרשפּרייטן אַ שלעכט גערוך;