- English Forward
- Archive אַרכיוו
-
Multimedia
מולטימעדעאַ
- ווידעאָ־קאַנאַל Forverts Video Channel
- „פֿאָרווערטס‟־קול Forverts Voice
- ירושלים, ישׂראל Jerusalem, Israel
- פּאַריז, פֿראַנקרײַך Paris, France
- וואַרשע, פּוילן Warsaw, Poland
- מאָסקווע, רוסלאַנד Moscow, Russia
- בוענאָס־אײַרעס, אַרגענטינע Buenos-Aires, Argentina
- מעלבורן, אויסטראַליע Melbourne, Australia
- לאָס־אַנדזשעלעס, פֿ״ש Los Angeles, US
- אַרכיוו פֿון „פֿאָרווערטס‟־שעה Archive of the Forward Hour
- Store קראָם
-
Blogs
בלאָגס
- פֿרעגט אַן עצה בײַ ד״ר בערגער Dr. Berger Answers Your Health Questions
- דורך ריקיס אויגן Through Riki's Eyes
- ווײַטער Vayter
- נײַעס פֿאַר בני־בית No Place Like Home
- אידיש מיט אן „א‟ Yiddish with an Aleph
- טאָג בײַ טאָג (ייִדיש־קאַלענדאַר) Day by Day (Yiddish Calendar)
- שיין בייקער אין שיין־שאָו Shane Baker in The Sheyn Show
- עונג־שבת Oyneg Shabes
- פּענשאַפֿט Penshaft
- ראָש־חודש מיט ר׳ ליפּא Rosh Chodesh With Reb Lipa
- אוצרות פֿון „פֿאָרווערטס”־אַרכיוו Treasures From the Forverts' Archive
- פֿאַרגעסן און ווידער געדרוקט Forgotten, and Now - Republished
- ייִדישע שרײַבער דערציילן Yiddish Writers Speak
-
Sections
אָפּטיילן
- עדיטאָריאַל Editorial
- ישׂראל, מיטל־מיזרח Israel, Middle East
- פּאָליטיק Politics
- מענטשן און געשעענישן Feature Stories
- פּובליציסטיק Opinion
- קהילה Community
- ייִדיש־וועלט Yiddish World
- אַנטיסעמיטיזם Anti-Semitism
- רוחניות Spirituality
- געשיכטע History
- ליטעראַטור Literature
- קונסט און קולטור Arts & Culture
- אין אָנדענק In Memory
- טשיקאַוועסן Out of the Ordinary
- Home אַהיים
|
קוקנדיק אין דער טעלעוויזיע, ווי אַזוי ס’איז די וואָך אויפֿגענומען געוואָרן אין ישׂראל דער רוסלענדישער פּרעזידענט וולאַדימיר פּוטין, האָט זיך געשאַפֿן אַן אײַנדרוק, אַז אין אַ ייִדיש שטעטל איז געקומען פֿון מאָסקווע אַ הויכגעשטעלטער גובערנאַטאָר; איין קלייניקייט, ביז ער איז דערפֿאָרן צום שטעטל, איז עס פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַ ייִדישער מדינה. 2. אונדזערע גאַסטגעבער — עליס און בענעש נאָך דעם לאַנגן איבערפֿלי — ניו־יאָרק־לאָס־אַנדזשעלעס־סידני (איבער 20 שעה אין דער לופֿטן), האָבן שוין די אָנדערטהאַלבן שעה פֿון סידני קיין מעלבורן אויסגעזען ווי אַ קאַצנשפּרונג. אָבער דאָס באַגעגעניש מיט דער שווייץ האָט געהאַט אַ פּעולה ניט נאָר אין דער אַלגעמיינער לינגוויסטיק און אין אוריאל ווײַנרײַכס אַקאַדעמישער קאַריערע. עס האָט אויך געביטן און אויסגעברייטערט דעם אופֿן, ווי אַזוי מען האָט באַטראַכט די ייִדישע שפּראַך און דעם באַגריף אַשכּנז. די ווײַנרײַכס האָבן צום ערשטן מאָל "אַנטדעקט" דעם מערבֿ־ייִדישן דיאַלעקט, וואָס האָט אַ מאָל זיך געצויגן איבער דער לענג און ברייט פֿון דײַטשלאַנד, האָלאַנד, אַפֿילו צפֿון־איטאַליע, אָבער וואָס דעמאָלט האָבן בלויז געציילטע אַלטע ייִדן די שפּראַך נאָך געדענקט, דער עיקר, אין עלזאַס (פֿראַנקרײַך) און אין דער שווייץ. דאָס וואָרט "אַנטדעקט" שטייט אין גענדזנפֿיסלעך, ווײַל אין דער וויסנשאַפֿטלעכער ליטעראַטור איז די עקזיסטענץ פֿון מערבֿ־ייִדיש שוין געווען גוט באַקאַנט — נאָר וועלכער ייִד אין ווילנע, וואַרשע, אָדער ניו־יאָרק האָט זי אַ מאָל געהערט? אין דײַטשלאַנד האָט מערבֿ־ייִדיש אָנגעהויבן גיין באַרג־אַראָפּ נאָך אין משה מענדלסאָנס צײַטן. ייִדישע דעפּוטאַטן אין דער רוסישער אימפּעריע, 1772—1825. מאָסקווע, "נלאָ", 2011 דאָס ערשטע פֿערטל פֿונעם 19טן יאָרהונדערט, די תּקופֿה פֿונעם צאַר אַלעקסאַנדער דעם ערשטן, האָט ביז לעצטנס אַרויסגערופֿן אַ קנאַפּן אינטערעס בײַ די היסטאָריקער פֿונעם רוסישן ייִדנטום. עס האָט זיי געפֿעלט אַ "מײַסטער–נאַראַטיוו", וואָס זאָל אײַנאָרדענען פֿאַרשיידענע געשעענישן און אַרײַנברענגען אין זיי אַ היסטאָרישע לאָגיק. ווען די מלכּה יעקאַטערינאַ האָט צווישן 1772 און 1795 פֿאַרכאַפּט ווײַסרוסלאַנד, ליטע, אוקראַיִנע און מיזרח־פּוילן, האָט רוסלאַנד באַקומען די גרעסטע אין דער וועלט ייִדישע באַפֿעלקערונג פֿון בערך איין מיליאָן נפֿשות. יעקאַטערינאַ האָט פֿאַר זיי אײַנגעשטעלט אַ מין רעזערוואַציע אין דער פֿאָרעם פֿון תּחום־המושבֿ און אײַנגעפֿירט אַנדערע באַגרענעצונגען לגבי זייער לעבן און טעטיקייט. מיט געוויסע ענדערונגען איז זיך דער דאָזיקער פּאָליטישער סדר אָנגעגאַנגען ביז דער פֿעברואַר־רעוואָלוציע פֿון 1917. ווען מען לייענט רוסיש־ייִדישע היסטאָריקער, סײַ די אַלטע, אַזעלכע ווי שמעון דובנאָוו און יולי געסען, סײַ די נײַע, אַזעלכע ווי דזשאָן קליר, מײַקל סטאַניסלאַווסקי, בנימין נייטענס און יונתן פֿרענקעל, שאַפֿט זיך אַן אײַנדרוק, אַז צווישן די יאָרן 1800 און 1825 איז געווען אַ לאַנגע הפֿסקה. ערשט מיטן אויפֿשטײַג אויפֿן רוסישן טראָן פֿונעם נײַעם צאַר ניקאָלײַ דעם ערשטן האָט זיך אָנגעהויבן דער נײַער אַקט פֿון דער רוסיש־ייִדישער היסטאָרישער דראַמע. נאָך דער "דע-סטאַליניזאַציע", לכל-הפּחות, אויסנווייניק פֿון דער קאָמוניסטישער באַוועגונג, זײַנען "לענין" און "לעניניזם" געוואָרן נאָך הייליקער פֿאַר האַרטנעקיקע קאָמוניסטן ווי פֿריִער. די פֿאַרברעכנס פֿון סטאַלינס תּקופֿה האָט מען געקענט פֿאַרטײַטשן ווי "אָפּווייכונגען" פֿון לעניניסטישע נאָרמעס, און שוין — צוריק צו די "נאָרמעס". דער גלויבן אין קאָמוניזם האָט דאָך תּמיד געהאַט רעליגיעזע עלעמענטן, און לענין איז געוואָרן דער אָפּגאָט אין אָט דעם קולט. ניט צופֿעליק איז ער אַוועקגעלייגט געוואָרן אין מאַווזאָליי, אויפֿן רויטן פּלאַץ, מענטשן זאָלן קענען קומען צו אָט דעם טעמפּל און זיך בוקן צו זייער געץ. אין די פֿאָריקע פּרשיות האָבן מיר באַהאַנדלט די טעמע פֿון דיאַלעקטישע באַציִונגען צווישן געוויינטלעכע זאַכן און אויסנאַמען, וואָס קאָן באַטראַכט ווערן ווי דער לייטמאָטיוו פֿונעם גאַנצן חומש "במדבר". למשל, מיט אַ וואָך צוריק האָבן מיר געלייענט וועגן דעם מחלוקת צווישן קורח און משה רבינו, וועלכע האָט געהאַט צו טאָן מיטן ענין פֿון גלײַכקייט. קורח האָט געטענהט, אַז משה און זײַן משפּחה האָבן באַקומען צופֿיל מאַכט איבערן ייִדישן פֿאָלק; לויט קורחס מיינונג, זענען אַלע ייִדן גלײַך, אַזוי ווי אַ "טלית שכּולו תּכלת" — ווי אַ שטיקל שניט־סחורה פֿון הימליש־בלויען קאָליר. |