ווי צוויי וואָכן צוריק, אין דער פּרשה "בשלח", האָבן מיר באַהאַנדלט דעם ענין פֿון "שירת־מרים" — דאָס לויב־געזאַנג מיט אַ טאַנץ, דורך וועלכן מרים־הנבֿיאה, משה רבינוס שוועסטער, האָט דערגרייכט אַ העכערע גײַסטיקע מדרגה, ווי משה רבינו אַליין, ווי רבי קלונימוס־קלמן עפּשטיין, אַ גרויסער חסידישער דענקער און מקובל, דעקלערט אין זײַן ספֿר "מאור ושמש".
לויט דעם רמב״ם, מוז אַ ייִד גלייבן, אַז משה רבינו איז געווען דער גרעסטער נבֿיא אין דער וועלט און אַז עס וועט קיינמאָל נישט קומען אַ גרעסערער נבֿיא. הגם פֿאַר רמב״מען איז די דאָזיקע דאָגמע איינע פֿון די הויפּט־יסודות פֿון ייִדישקייט, זענען נישט אַלע אַנדערע גרויסע רבנים פֿולשטענדיק מסכּים מיט אַזאַ מיינונג. אַ צאָל מקובלים, באַקאַנטע ייִדישע פֿילאָסאָפֿן און חסידישע צדיקים האַלטן, אַז משיח וועט זײַן אַ גרעסערער נבֿיא און אַז ס׳איז טעאָרעטיש מעגלעך פֿאַר עמעצן צו קריגן אַ העכערע מדרגה פֿון נבֿואה.
על־פּי־חסידות, קאָן יעדער מענטש אויך דערגרייכן די זעלבע מדרגה, ווי משה רבינו, ווײַל משהס נשמה ווערט כּסדר באַקליידט אין די צדיקים פֿון יעדן דור, און ברענגט אַרויס נײַע תּורה־חידושים. לויט אַזאַ שיטה, איז דער רמב״ם טאַקע גערעכט, אָבער משהס הויכע נבֿואה האָט זיך נישט פֿאַרענדיקט נאָך זײַן טויט, נאָר ווערט ווײַטער אַנטפּלעקט דורך געוויסע דערהויבענע יחידים.
אינעם "מאור ושמש" גייט אַ רייד וועגן אַן ענלעכן ענין. לויט דעם מחבר, האָט מרים זיך אויפֿגעהויבן, בעת איר טאַנצן, אין אַ גאָר הויכער גײַסטיקער וועלט, "עולם־העיגולים", וווּ עס ווערן בטל אַלע היעראַרכיעס, אַרײַנגערעכנט די חילוקים צווישן מענער און פֿרויען. אַלע מענטשן אין אַזאַ וועלט — חכמים און עם־הארצים, עקזאַלטירטע מיסטיקער און פּשוטע מענטשן — זענען גלײַך און באַקומען די ג־טלעכע שפֿע צוזאַמען אין איין "טאַנץ פֿון צדיקים". משה רבינו האָט פֿאַרשטאַנען, אַז זײַן שוועסטער האָט דערגרייכט אַ מדרגה, וועלכע וועט זיך אַנטפּלעקן אין משיחס צײַטן; ער האָט אָבער אַליין באַקומען די תּורה פֿון "עולם־הישר" — אַ נידעריקערע וועלט, וועלכע עס פֿירט זיך לויט היעראַרכישע כּללים און סטרוקטורן.

ווי מיר האָבן עס באַטראַכט פֿריִער, ווערט אינעם חומש "שמות" כּסדר אָפּגעשפּיגלט די טעמע פֿון קאָמפּליצירטע באַציִונגען צווישן דער אינדיווידועלער פֿרײַהייט און די נייטיקייט צו זײַן אַ מיטגליד פֿון אַ מענטשלעכן קאָלעקטיוו; די טעמע פֿון פֿרײַהייט אין שײַכות צו די באַציִונגען צווישן דעם מענטש און דעם אייבערשטן. אין דער הײַנטיקער פּרשה ווערט באַטראַכט אַן ענלעכער ענין: די באַציִונג צווישן דעם ספּעציפֿיש־ייִדישן און אוניווערסאַלן אַספּעקט פֿון ייִדישקייט.
די עיקר־מעשׂה פֿונעם חומש "שמות" איז "דער סאָציאַלער בראשית" פֿון די ייִדן. פּאַראַדאָקסיש, זענען די ייִדן געוואָרן אַ פֿאָלק דווקא אין גלות, זײַענדיק מיצרישע שקלאַפֿן. נאָך יציאת־מצרים, האָבן זיי זיך פֿאַרוואַנדלט פֿון אַ דערנידעריקטער, פֿאַרשקלאַפֿטער גרופּע אין אַ געזעלשאַפֿט, וווּ יעדער מענטש איז פֿרײַ ווי אַ מלך, ווי עס דריקט זיך אויס דער איזשביצער רבי אין זײַן ספֿר "מי השילוח". די מפֿרשים פֿון דער פּסחדיקער הגדה באַטאָנען, אַז צוליב דעם דאַרף מען זיך פֿירן בײַם פּסח־סדר ווי "בני־מלכים".
די הײַנטיקע פּרשה הייסט "יתרו" — לכּבֿוד משה רבינוס שווער, וועלכער האָט דערהערט וועגן די גרויסע נסים, וואָס דער אייבערשטער האָט געוויזן די ייִדן בעת יציאת־מצרים, און האָט באַשלאָסן צו ווערן אַ טייל פֿונעם ייִדישן פֿאָלק. ווי מיר האָבן געשמועסט מיט אַ פּאָר וואָכן צוריק, אין דער פּרשה "שמות", ווײַזט אונדז די מעשׂה פֿון יציאת־מצרים אויפֿן עצמדיקן אַחדות פֿון דער גאַנצער מענטשהייט.
די גאַנצע מעשׂה וועגן דעם ביטערן מצבֿ פֿון די ייִדן אין מצרים, און וועגן דעם, ווי זיי זענען אויסגעלייזט געוואָרן פֿון שקלאַפֿערײַ, קאָן אָפּגעטײַטשט ווערן אין "שוואַרץ־ווײַסע" פֿאַרבן, ווי אַ גײַסטיקער געראַנגל צווישן "גוטע ייִדן" און "שלעכטע מיצרים". אויב מע טראַכט זיך אָבער אַרײַן, לערנען מיר דערפֿון אָפּ אַ פֿאַרקערטן לימוד. דווקא אַ גוטע מיצרישע אַריסטאָקראַטקע — די טאָכטער פֿון פּרעהן — האָט געראַטעוועט און אויפֿגעהאָדעוועט משהן.

במשך פֿון די לעצטע דרײַ וואָכן, האָבן מיר באַהאַנדלט די קאָמפּליצירטע באַציִונגען צווישן דעם יחיד און די רבים; די היפּוכדיקע מענטשלעכע באַדערפֿענישן צו לעבן אין אַ קאָלעקטיוו און זײַן אַ פֿרײַער אינדיווידוּום; פֿאַרשיידענע מינים און מדרגות פֿון אומיושר און שקלאַפֿערײַ; די עגאָיִסטישע אילוזיע פֿון אומאָפּהענגיקייט און די אמתע פֿרײַהייט. אין דער הײַנטיקער סדרה ווערן ווײַטער באַהאַנדלט אַ צאָל ענינים, וועלכע האָבן צו טאָן מיט די דערמאָנטע סאָציאַל־פּסיכאָלאָגישע און פֿילאָסאָפֿישע פֿראַגעס.
בײַם סוף פֿון דער פֿאָריקער פּרשה ווערט דערציילט, ווי פּרעה, וועלכער האָט נישט געוואָלט, בײַם אָנהייב, לאָזן די ייִדן צו ברענגען קרבנות אינעם מידבר, האָט געמוזט אַליין פֿאַרטרײַבן דאָס ייִדישע פֿאָלק, כּדי אָפּצושטעלן די משונהדיקע מכּות, וועלכע האָבן חרובֿ געמאַכט זײַן לאַנד. די הײַנטיקע פּרשה הייסט "בשלח" — "און ווען ער האָט אַרויסגעשיקט".
מיט צוויי וואָכן צוריק האָבן מיר באַטראַכט דעם חלום פֿונעם שׂר־המשקים, אין וועלכן ער האָט דערזען, ווי ער באַדינט פּרעהן. יוסף־הצדיק האָט פּותר געווען דעם חלום און פֿאָרויסגעזאָגט דעם מיצרי, מיט וועלכן ער איז געזעסן צוזאַמען אין תּפֿיסה, אַז ער וועט באַלד באַפֿרײַט ווערן און וועט ווידער דינען ווי אַ ווײַן־שעפּער בײַ דעם מלך.
דער שׂר־המשקים האָט זיך אַוודאי געפֿילט באַפֿרײַט, ווען מע האָט אים אַרויסגעלאָזט פֿון תּפֿיסה און ווידער מכבד געווען מיט דער בכּבֿודיקער ראָלע אין פּרעהס הויף. אויב מע טראַכט זיך אַרײַן, איז אָבער אַזאַ מצבֿ געווען ווײַט פֿון פֿרײַהייט, ווײַל דער ווײַן־שעפּער האָט געמוזט באַדינען אַ מענטש, וועלכער האָט געהאַט אַ טאָטאַלן קאָנטראָל איבער אים און געקאָנט אים קעפּן אין יעדן מאָמענט פֿאַר אַזאַ קלייניקייט, ווי אַ פֿליג, וואָס איז צופֿעליק אַרײַנגעפֿאַלן אינעם בעכער מיט ווײַן.

מיט צוויי וואָכן צוריק, האָבן מיר אָנגעהויבן לייענען דעם חומש "שמות", וועלכער פֿאַנגט זיך אָן, ווי מיר האָבן שוין באַהאַנדלט, מיטן "סאָציאַלן בראשית" פֿונעם ייִדישן פֿאָלק אין מצרים. די ערשטע פּרשה אין דער גאַנצער תּורה איז געווידמעט דער טעמע פֿון דער וועלט־באַשאַפֿונג און דער פֿאַרטרײַבונג פֿון אָדם־הראשון פֿון גן־עדן; פֿון דער דאָזיקער מעשׂה לערנען מיר אָפּ, אַז דאָס לעבן פֿון אַן איזאָלירטן יחיד איז נישט קיין אמתע פֿרײַהייט, ווײַל אַ מענטש נייטיקט זיך אין אַ פֿרײַנדלעכער סבֿיבֿה פֿון די אַנדערע. אַן עלנטער מענטש און אַפֿילו אַן איזאָלירטע משפּחה לעבן אין אַ מין גלות — אַזוי ווי אָדם־הראשון, פֿאַרטריבן פֿון גן־עדן.
פֿון דער פּרשה "שמות" קומט אויס אַ פֿאַרקערטער אויספֿיר. הגם אַ יחיד נייטיקט זיך אין דער הילף פֿון אַ קאָלעקטיוו, ווענדט זיך די אַלגעמיינע מענטשלעכע פֿרײַהייט און אַחדות אין דער טעטיקייט פֿון אַזעלכע יחידים, ווי משה רבינו און די טאָכטער פֿון פּרעהן, בתיה, וועלכע האָט געראַטעוועט און אויפֿגעהאָדעוועט משה רבינו. דער מצבֿ פֿון יחידים ווענדט זיך, פֿאַרשטייט זיך, אויך אין דער סטרוקטור פֿונעם קאָלעקטיוו, וווּ זיי לעבן.
ווי עס שטייט געשריבן אין דער פֿאָריקער פּרשה, האָט דער באַשעפֿער צוגעזאָגט צו באַפֿרײַען די ייִדן פֿון מצרים מיט פֿאַרשיידענע אויסדרוקן —"והוצאתי", "והצלתּי", "וגאלתּי" און "ולקחתּי". די דאָזיקע ווערבן זענען מרמז אויף פֿאַרשיידענע מינים שקלאַפֿערײַ און פֿאַרשיידענע מדרגות פֿון גאולה. אויב מע איז שוין באַפֿרײַט פֿון איין מין אומיושר אין דער געזעלשאַפֿט, בלײַבט מען צומאָל פֿאַרשקלאַפֿט אויף אַנדערע אופֿנים — דערפֿאַר האָט דער אייבערשטער צוגעזאָגט אויסצולייזן די ייִדן פֿון אַלע מינים שקלאַפֿערײַ.

די פֿאַרגאַנגענע וואָך האָבן מיר אָנגעהויבן לייענען דעם חומש "שמות", וווּ עס ווערט דערציילט וועגן יציאת־מצרים. אין דער סאַמע ערשטער פּרשה אין דער תּורה, גייט אַ רייד וועגן דער וועלט־באַשאַפֿונג; דער חומש "שמות" הייבט זיך אָן מיטן "סאָציאַלן בראשית" פֿונעם ייִדישן פֿאָלק, וואָס האָט זיך פֿאָרמירט אין מצרים, במשך פֿון אַ קורצן פּעריאָד פֿון רויִקייט, נאָך וועלכער ס׳איז געקומען אַ ביטערע פֿאַרשקלאַפֿונג.
ווי מיר האָבן באַטאָנט די פֿאָריקע וואָך, קאָנען מיר אָפּלערנעןּ פֿון דער פּרשה "בראשית", אַז דאָס עלנטע מענטשלעכע לעבן איז נישט קיין אמתע פֿרײַהייט; ווײַל אַ מענטש איז בעצם אַ געזעלשאַפֿטלעכע באַשעפֿעניש, וואָס נייטיקט זיך אין דער קעגנזײַטיקער הילף פֿון די אַנדערע. אויב אַפֿילו אַן עלנטער מענטש איז פֿיזיש פֿרײַ, לעבט ער אין אַ מין גלות. פֿון דער פּרשה "שמות" לערנען מיר אָפּ אַ פֿאַרקערטן לימוד, אַז הגם דער מענטש מוז טאַקע לעבן אין אַ קאָלעקטיוו, ווענדט זיך די פּערזענלעכע פֿרײַהייט און די אַלגעמיינע מענטשלעכע אייניקייט אין דער טעטיקייט פֿון אַזעלכע יחידים, ווי משה רבינו און בתיה — די טאָכטער פֿון פּרעהן, וועלכע האָט געראַטעוועט משהן אויפֿן טײַך און האָט אים אויפֿגעהאָדעוועט.
בײַם סוף פֿון דער פֿאָריקער פּרשה האָבן מיר שוין געלייענט, ווי דער אייבערשטער האָט זיך אַנטפּלעקט פֿאַר משה רבינו אין אַ ברענענדיקן קוסט און געהייסן אים צו גיין אויסלייזן די ייִדן. דער בייזער מיצרישער טיראַן האָט אָבער איגנאָרירט משהס ניסים און האָט נאָך שטאַרקער פֿאַרביטערט דאָס לעבן פֿון די ייִדישע שקלאַפֿן. הײַנט לייענען מיר ווײַטער וועגן דער אַנטוויקלונג פֿון די דאָזיקע געשעענישן.
דער אייבערשטער האָט זיך ווידער אַנטפּלעקט פֿאַר משהן, און האָט אים צוגעזאָגט מקיים צו זײַן דעם צוזאָג, וואָס ער האָט געגעבן די ייִדישע אָבֿות — אַבֿרהם, יצחק און יעקבֿ — אויסצולייזן דאָס ייִדישע פֿאָלק פֿון מצרים. אין דער נבֿואה, וואָס משה האָט אויסגעהערט, האָט דער באַשעפֿער צוגעזאָגט אַרויסצופֿירן די ייִדן פֿון מצרים מיט פֿאַרשיידענע אויסדרוקן: "והוצאתי", "והצלתּי", "וגאלתּי" און "ולקחתּי": "איך וועל זיי אַרויספֿירן, ראַטעווען, אויסלייזן און אַרויסנעמען".

די וואָך הייבן מיר אָן לייענען דעם צווייטן חלק פֿון די חמישה־חומשי־תּורה — "שמות". דער ערשטער חלק, וואָס מיר האָבן ערשט פֿאַרענדיקט, "בראשית", פֿאַנגט זיך אָן מיט דער דערציילונג וועגן דעם וועלט־באַשאַף. די קולמינאַציע פֿון דער גאַנצער מעשׂה־בראשית איז געווען דער מענטש, אָדם־הראשון, וועלכער האָט, אָבער, געזינדיקט באַלד נאָך זײַן באַשאַפֿן ווערן, און דערפֿאַר איז ער פֿאַרטריבן געוואָרן פֿון גן־עדן אין דער שווערער גראָב־גשמיותדיקער וועלט.
נאָכן אייביקן, גרינגן און ג־טלעך־באַלויכטענעם גן־עדן, האָבן אָדם און חוה געמוזט שלעפּן דעם שווערן גלות אין עולם־הזה. אַ קליינע גרופּע מענטשן זענען געווען די איינציקע משפּחה אויף אַ גאַנצן פּלאַנעט; מע וואָלט געקאָנט מיינען, אַז זיי האָבן די גרעסטע פֿרײַהייט, וואָס מע קאָן זיך נאָר פֿאָרשטעלן; פֿונדעסטוועגן, איז די גאַנצע וועלט געוואָרן פֿאַר אָדם־הראשון בלויז אַ ריזיק פֿאַרשיקונג־אָרט.
פֿון דעם דאָזיקן בײַשפּיל זעען מיר, אַז פֿרײַהייט איז אַ רעלאַטיווער טערמין. דער פּיאַסעצנער רבי, קלונימוס־קלמן שאַפּיראָ, אַ גרויסער חסידישער מיסטיקער און סאָציאַלער דענקער, דערקלערט אין זײַן ספֿר "בני מחשבֿה טובֿה", אַז אַ מענטש קאָן נאָך אַלץ, אַפֿילו אין די הײַנטיקע צײַטן, פֿאַרוואַנדלען די גאַנצע וועלט אין אַ גן־עדן. ער באַטאָנט, אַז כּדי צו דערגרייכן אַזאַ מצבֿ, מוז מען, אַחוץ דער פּערזענלעכער רוחניותדיקער השׂגה און עבֿודה, שאַפֿן אַ ברידערלעכע מענטשלעכע געזעלשאַפֿט, וווּ אַלע מענטשן זענען גלײַך, ווײַל דאָרט, וווּ עס הערשט קדושה, איז נישטאָ קיין אָרט פֿאַר פֿירערשאַפֿט און היעראַרכיעס ("שׂררה וכּיבודים").

אינעם חומש זענען פֿאַראַן צוויי סדרות, וואָס זייערע נעמען האָבן צו טאָן מיט לעבן: "חיי שׂרה" און "ויחי".
בײַם אָנהייב פֿון דער פּרשה "חיי שׂרה" — "שׂרהס לעבן" — דערציילט אונדז די תּורה, אין דער אמתן, וועגן שׂרהס טויט. די מפֿרשים דערקלערן, אַז דאָס עיקר־לעבן פֿון דער ערשטער ייִדישער מאַמע און דער אורגרינדערין פֿונעם ייִדישן פֿאָלק, האָט זיך אָנגעהויבן נאָך איר אַוועקגאַנג פֿון דער גשמיותדיקער וועלט. זי האָט פֿאַרלייגט ביידע יסודות, דורך וועלכע דאָס ייִדישע פֿאָלק עקזיסטירט און אַנטוויקלט זיך ווײַטער: די נאַטירלעכע געבורט־קייט פֿון די דורות און דעם כּסדרדיקן אײַנפֿלוס פֿון גרים, וועלכע ווערן נאָך אַלץ אָנגערופֿן "קינדער פֿון שׂרה אמנו". אין דעם זין, לעבט שׂרה טאַקע ווײַטער, און איר אייביקע השפּעה ווערט אַנטפּלעקט ביזן הײַנטיקן טאָג סײַ ברוחניות, סײַ בגשמיות.
די הײַנטיקע פּרשה הייבט זיך אויך אָן מיט אַ פּסוק, וואָס האָט צו טאָן מיטן לעבן און טויט: "ויחי יעקבֿ בארץ מצרים" — און יעקבֿ־אָבֿינו האָט געלעבט אין מצרים. ווי עס שטייט אינעם חומש, האָט ער דאָרטן אָפּגעלעבט זײַנע לעצטע 17 יאָר; בסך־הכּל, האָט יעקבֿ דערלעבט ביז 147 יאָר. פֿאַר זײַן טויט, האָט ער צונויפֿגערופֿן זײַנע קינדער, און געגעבן איטלעכן זון אַ באַזונדערע ברכה, וועלכע ווײַזט אָן אַ געוויסע ספּעציפֿישע מעלה פֿון יעדן ייִדישן שבֿט.

אין די פֿאָריקע צוויי פּרשיות האָבן מיר אָנגעהויבן לייענען וועגן יוספֿס פֿאַרקויפֿט ווערן קיין מצרים און וועגן זײַן נבֿיאישן כּוח פּותר צו זײַן חלומות, צוליב וועלכן ער האָט עולה־לגדולה געווען, און האָט זיך פּלוצעם אויפֿגעהויבן פֿונעם סכּנותדיקן מצבֿ פֿון אַ שקלאַף און אַן אַרעסטאַנט ביז דער גאָר־הויכער מדרגה פֿון שני־למלך, דער צווייט־וויכטיקסטער מענטש אין מצרים — פֿאַקטיש, דער הערשער איבערן גאַנצן לאַנד.

אין דער פֿריִערדיקער סדרה ווערט דערציילט, ווי יוסף האָט געגעבן פּרעהן אַן עצה, ווי אַזוי צו ראַטעווען מצרים פֿון אַ זיבן־יעריקן הונגער; מע האָט געזאַמלט די תּבֿואה פֿון פֿריִער, במשך פֿון די זיבן געראָטענע יאָרן.

דער הונגער איז אויסגעבראָכן אינעם גאַנצן ראַיאָן, אַרײַנגערעכנט ארץ-כּנען. יעקבֿ האָט געשיקט אַלע זײַנע זין, אַחוץ דעם ייִנגסטן — בנימינען — קיין מצרים, כּדי אײַנצוקויפֿן דאָרטן תּבֿואה. יוסף, וואָס די ברידער האָבן אים נישט דערקענט, ווײַל ער האָט זיך פֿאַרשטעלט פֿאַר אַ פֿרעמדן באַאַמטן, האָט באַשולדיקט זיי אין שפּיאָנאַזש און האָט פֿאַרהאַלטן שמעונען, פֿאָדערנדיק צו ברענגען קיין מצרים אויך יעקבֿס צוועלפֿטן זון, בנימין.

אין דער פֿאָריקער פּרשה האָבן מיר געלייענט וועגן דעם סיכסוך צווישן יוספֿן און זײַנע ברידער, וועלכע האָבן אים געוואָלט, צו ערשט, דערהרגענען, אָבער באַשלאָסן צו פֿאַרקויפֿן אים ווי אַ שקלאַף קיין מצרים.
ווען יוסף האָט געאַרבעט ווי אַ באַדינער בײַ אַן אָרטיקן אַריסטאָקראַט, פּוטיפֿר, האָט פּוטיפֿרס ווײַב געוואָלט האָבן אַן אינטימע פֿאַרבינדונג מיט יוספֿן. ווען יוסף איז אַנטלאָפֿן פֿון איר, האָט זי פֿאַלש אָנגעקלאָגט, אַז דער באַדינער האָט זי געפּרוּווט, כּלומרשט, צו פֿאַרגוואַלדיקן.
אין תּפֿיסה, וווּ מע האָט אײַנגעזעצט יוספֿן, האָט ער געוויזן זײַן נבֿיאישן כּוח פּותר צו זײַן די חלומות. מיט צוויי יאָר שפּעטער, האָט דער פּרעה דערזען אַ מאָדנעם חלום, אין וועלכן ער איז געשטאַנען בײַם טײַך ניל, און עס זענען פֿונעם וואַסער אַרויסגעקומען זיבן פֿעטע קי, און דערנאָך זיבן דאַרע קי; די דאַרע האָבן אײַנגעשלונגען די פֿעטע. שפּעטער, האָט דער קיניג דערזען נאָך אַ חלום, וווּ זיבן אָפּגעשלאָגענע זאַנגען האָבן אײַנגעשלונגען זיבן געראָטענע.

מיט צוויי וואָכן צוריק, אין דער פּרשה "תּולדות", האָבן מיר אָנגעהויבן באַהאַנדלען די קאָמפּליצירטע באַציִונגען צווישן יצחק אָבֿינוס צוויי זין: יעקבֿ און עשׂו. ווען זייער טאַטע, וועלכער איז אויף דער עלטער בלינד געוואָרן, האָט געוואָלט בענטשן עשׂון מיט אַ ספּעציעלער ברכה, האָט יעקבֿ זיך אָנגעטאָן אין עשׂוס בגדים, כּדי זײַן טאַטע, ווען ער טאַפּט אים אָן, זאָל מיינען, אַז ער בענטשט עשׂון, ווי זײַן ערשט־געבוירענעם זון. פֿריִער, האָט יעקבֿ אָפּגעקויפֿט בײַ זײַן ברודער די בכורה. צוליב דעם מחלוקת, האָט יעקבֿ געמוזט אַנטלויפֿן פֿון זײַן היים.
די באַציִונגען צווישן יעקבֿ און עשׂו ווערן אָפֿט געשילדערט אין שוואַרץ־ווײַסע קאָלירן, ווי אַ מחלוקת צווישן צוויי אינגאַנצן היפּוכדיקע פּערזענלעכקייטן. אין דער אמתן, אָבער, ווי מיר האָבן עס באַטראַכט מיט צוויי וואָכן צוריק, טרעפֿן זיך סיכסוכים און שוועריקייטן אַפֿילו אין די באַציִונגען צווישן די סאַמע בעסטע פֿרײַנד. צומאָל שפּילט איין מענטש אַ ביסל די ראָלע פֿון יעקבֿ, און דער צווייטער — די ראָלע פֿון עשׂו.
אַדרבה, ס׳איז צומאָל שווער צו זאָגן אין אַ רעאַלער לעבן־סיטואַציע, ווער ס׳איז דער "רשע" און ווער ס׳איז דער "צדיק". אַחוץ דעם, לעבט אין יעדער מענטשלעכער נשמה אַן אינערלעכער יעקבֿ און עשׂו, און נישט אַלעמאָל איז קלאָר, וועלכער פּסיכאָלאָגישער טרײַב־כּוח רעפּרעזענטירט עשׂון, און וועלכער — יעקבֿן. צומאָל זענען די אינערלעכע סתּירות אַזוי שטאַרק, אַז דער מענטש מוז "אַנטלויפֿן" פֿון זיך אַליין — אָפּזאָגן זיך פֿון זײַן גאַנצקייט און פֿאָקוסירן זיך בלויז אויף אַ געוויסן אַספּעקט פֿון זײַן נשמה, כּדי אײַנצושטילן דעם אינערלעכן קאָנפֿליקט.