Alexander Etkind.
Internal Colonization:
Russia’s Imperial Experience.
Cambridge: Polity, 2011.

דער אויפֿקום פֿון דער פּאָסט-קאָלאָניאַלער טעאָריע אין מערבֿדיקע הומאַניסטישע לימודים האָט געשטעלט די ייִדישע שטודיעס פֿאַר אַ ריי פּראָבלעמען. ווי אַזוי קאָן מען "אַרײַנשרײַבן" די ייִדן אין אָט דעם נײַעם וועלט־געשטאַלט, וואָס ווערט אויסגעפֿורעמט אַרום דעם קאָנפֿליקט צווישן די "העגעמאָנישע" כּוחות פֿון דער קאָלאָניזאַטאָרישער מערבֿדיקער ציוויליזאַציע און די דערשלאָגענע און שטומע מאַסן פֿון קאָלאָניזירטע פֿעלקער אין אַפֿריקע, אַזיע, אויסטראַליע און דרום־אַמעריקע? וווּ הין געהערט ציוניזם און מדינת־ישׂראל? פֿון איין זײַט, קאָן מען דאָס אויסטײַטשן ווי אַ באַוועגונג פֿאַר נאַציאָנאַלער באַפֿרײַונג פֿונעם דערשטיקטן ייִדישן פֿאָלק, אָבער פֿון דער אַנדערער זײַט — טענהן די קעגנער — איז ישׂראל אַליין אַ פּראָדוקט פֿון דער מערבֿדיקער קאָלאָניזאַציע אויף דעם נאָענטן מיזרח.
דער ייִדישער פֿאַל איז ניט די איינציקע קלאָץ־קשיא אין דער פּאָסט־קאָלאָניאַלער טעאָריע. ווי עס דערווײַזט אין זײַן נײַעם בוך פּראָפֿעסאָר אלכּסנדר עטקינד פֿונעם קעמברידזשער אוניווערסיטעט, לאָזט זיך דער פּאָסט־קאָלאָניאַלער צוגאַנג ניט גרינג צופּאַסן צו דער מיזרח־אייראָפּעיִשער געשיכטע בכלל און צו דער רוסישער אימפּעריע בפֿרט. עטקינד לייגט פֿאָר אַ נײַעם באַגריף, וואָס ער רופֿט "אינעווייניקע קאָלאָניזאַציע". דאָס הייסט, אַ קאָלאָניזאַציע פֿונעם אייגענעם לאַנד און אייגענעם פֿאָלק, וואָס איז געווען די פּאָליטישע ליניע פֿון דער רעגירונג סײַ אין דער אַמאָליקער רוסישער אימפּעריע און סײַ אינעם סאָוועטן־פֿאַרבאַנד.

במשך פֿון די לעצטע דרײַ וואָכן, האָבן מיר באַהאַנדלט די קאָמפּליצירטע באַציִונגען צווישן דעם יחיד און די רבים; די היפּוכדיקע מענטשלעכע באַדערפֿענישן צו לעבן אין אַ קאָלעקטיוו און זײַן אַ פֿרײַער אינדיווידוּום; פֿאַרשיידענע מינים און מדרגות פֿון אומיושר און שקלאַפֿערײַ; די עגאָיִסטישע אילוזיע פֿון אומאָפּהענגיקייט און די אמתע פֿרײַהייט. אין דער הײַנטיקער סדרה ווערן ווײַטער באַהאַנדלט אַ צאָל ענינים, וועלכע האָבן צו טאָן מיט די דערמאָנטע סאָציאַל־פּסיכאָלאָגישע און פֿילאָסאָפֿישע פֿראַגעס.
בײַם סוף פֿון דער פֿאָריקער פּרשה ווערט דערציילט, ווי פּרעה, וועלכער האָט נישט געוואָלט, בײַם אָנהייב, לאָזן די ייִדן צו ברענגען קרבנות אינעם מידבר, האָט געמוזט אַליין פֿאַרטרײַבן דאָס ייִדישע פֿאָלק, כּדי אָפּצושטעלן די משונהדיקע מכּות, וועלכע האָבן חרובֿ געמאַכט זײַן לאַנד. די הײַנטיקע פּרשה הייסט "בשלח" — "און ווען ער האָט אַרויסגעשיקט".
מיט צוויי וואָכן צוריק האָבן מיר באַטראַכט דעם חלום פֿונעם שׂר־המשקים, אין וועלכן ער האָט דערזען, ווי ער באַדינט פּרעהן. יוסף־הצדיק האָט פּותר געווען דעם חלום און פֿאָרויסגעזאָגט דעם מיצרי, מיט וועלכן ער איז געזעסן צוזאַמען אין תּפֿיסה, אַז ער וועט באַלד באַפֿרײַט ווערן און וועט ווידער דינען ווי אַ ווײַן־שעפּער בײַ דעם מלך.
דער שׂר־המשקים האָט זיך אַוודאי געפֿילט באַפֿרײַט, ווען מע האָט אים אַרויסגעלאָזט פֿון תּפֿיסה און ווידער מכבד געווען מיט דער בכּבֿודיקער ראָלע אין פּרעהס הויף. אויב מע טראַכט זיך אַרײַן, איז אָבער אַזאַ מצבֿ געווען ווײַט פֿון פֿרײַהייט, ווײַל דער ווײַן־שעפּער האָט געמוזט באַדינען אַ מענטש, וועלכער האָט געהאַט אַ טאָטאַלן קאָנטראָל איבער אים און געקאָנט אים קעפּן אין יעדן מאָמענט פֿאַר אַזאַ קלייניקייט, ווי אַ פֿליג, וואָס איז צופֿעליק אַרײַנגעפֿאַלן אינעם בעכער מיט ווײַן.