פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

אין 1927 איז קיין סאָוועטן-פֿאַרבאַנד געפֿאָרן אַברהם קאַהאַן בכבֿודו-ובֿעצמו. דאָרטן האָט ער זיך באַגעגנט אויך מיט עטלעכע אַלטע באַקאַנטע זײַנע. וועגן איינעם פֿון זיי לייענען מיר אין דוד שובס בוך "פֿון די אַמאָליקע יאָרן" (ז. 718):

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

זלמן שניאור
"וואָס זוכסטו דאָ, מיידל? וואָס האָסטו פֿאַרלוירן,
וואָס ווילסטו געפֿינען אין גראָז?"
"איך זוך מאַרגאַריטקעס", — פֿאַררויטלט זיך חוה,
פֿאַררויטלט זיך טראַ-לאַ-לאַ-לאַ.

אַלע געדענקען, אַ פּנים, דאָס דאָזיקע ליד פֿון זלמן שניאור (1886 אָדער 1887—1959), וואָס מע זינגט גאַנץ אָפֿט אין ייִדישע קאָנצערט-פּראָגראַמען. אין תּוך אַרײַן, איז עס איצט, צום באַדויערן, דאָס פּאָפּולערסטע ווערק פֿון דער ריזיקער ליטעראַרישער ירושה, איבערגעלאָזט פֿון דעם ייִדישן און העברעיִשן שרײַבער. ס’איז ניט אויסגעשלאָסן, אַז עמעצער נעמט טאַקע אויף שניאורן ווי אַ שלאַגער-שרײַבער.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

דעם 8טן אויגוסט 1953 האָט זיך אין "פֿאָרווערטס" באַוויזן אַזאַ נעקראָלאָג:

"אין ניו-יאָרק אין ׳מאַונט סיני האָספּיטאַל׳ איז געשטאָרבן אין עלטער פֿון 70 יאָר ניקיפֿאָר יאַקאָוויטש הריהאָריעוו, אַן אוקראַיִנער ליבעראַל.

דער פֿאַרשטאָרבענער האָט זײַט זײַנע יונגע יאָרן זיך באַטייליקט אין דער אוקראַיִנישער דעמאָקראַטישער באַפֿרײַונגס-באַוועגונג. נאָך דער רעוואָלוציע אין 1917 איז ער דערוויילט געוואָרן אין דעם אוקראַיִנישן פּאַרלאַמענט, וואָס איז געשאַפֿן געוואָרן אין קיִעוו. שפּעטער איז ער באַשטימט געוואָרן אַלס בילדונגס-מיניסטער אין דער אוקראַיִנער רעגירונג.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

מיכאַיִל זאַמעטקין
אַז מע רעדט וועגן ייִדישע אַקטיוויסטן בכלל און וועגן די מחברים פֿון "פֿאָרווערטס" בפֿרט, קען מען ניט אויסמײַדן די טעמע פֿון אוטאָפּיעס. מיכאַיִל זאַמעטקין (1859 אָדער 1860—1935), איינער פֿון די גרינדער פֿון דער צײַטונג (אין 1900 און 1901 איז ער געווען איר מיטרעדאַקטאָר), האָט געהערט צו די סאָציאַליסטישע בעלי-חלומות פֿון דער זעלבער גרופּע פּאָליטיזירטע רוסיש-ייִדישע אימיגראַנטן, פֿון וועלכער ס׳איז אַרויס אויך אַב. קאַהאַן. צו דער צײַט, ווען זאַמעטקין איז אָנגעקומען קיין אַמעריקע, אין 1882, האָט ער שוין געהאַט אַ דערפֿאַרונג פֿון סאָציאַליסטישער טעטיקייט אין זײַן היימשטאָט אָדעס.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

דעם 1טן סעפּטעמבער 1905 איז אַרויס דער ערשטער נומער פֿון אַ נײַער וועכנטלעכער אויסגאַבע, פֿינאַנצירט דורכן "פֿאָרווערטס". געהייסן האָט דער זשורנאַל "דער צײַט-גײַסט", און ער וועט אַרויסגיין אין משך פֿון די קומענדיקע דרײַ יאָר. אין די ערשטע שורות האָבן די רעדאַקטאָרן קלאָר געמאַכט די אידעאָלאָגישע פּאָזיציע פֿון דעם וואָכנבלאַט: "׳דער צײַט-גײַסט׳ ווערט אַרויסגעגעבן פֿון דער ׳פֿאָרווערטס-אַסאָסיִיישן׳. זײַן ריכטונג איז דעריבער די ריכטונג פֿון דעם ׳פֿאָרווערטס׳.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

י. י. זינגער
אין דעם קומענדיקן נומער פֿון דעם זשורנאַל Prooftexts, וואָס באַשעפֿטיקט זיך מיט ייִדישער און העברעיִשער ליטעראַטור-געשיכטע, וועט אַרויסגיין מײַן אַרטיקל וועגן דוד בערגעלסאָנס און י. י. זינגערס זשורנאַליסטישע באַשרײַבונגען פֿון מאָסקווע, וווּהין זיי זײַנען געקומען סוף 1926, ווי קאָרעספּאָנדענטן פֿון צוויי ניו-יאָרקער צײַטונגען: זינגער איז געקומען פֿון וואַרשע, ווי אַ פֿאָרשטייער פֿון "פֿאָרווערטס", און בערגעלסאָן איז געקומען פֿון בערלין, ווי אַ פֿריש-אויסגעבאַקענער פֿאָרשטייער פֿון דער קאָמוניסטישער "פֿרײַהייט"; אַהין איז ער, אָנהייב יאָר, אַוועק פֿון "פֿאָרווערטס".

פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

משה-יעקבֿ אַדערשלעגער

אַב. קאַהאַן, וואָס האָט באַשטימט די ליטעראַרישע פּאָליטיק פֿון "פֿאָרווערטס", איז געווען אַ הייסער אָנהענגער פֿון רעאַליזם. וועגן דעם האָט ער זיך אַרויסגעזאָגט צענדליקער, צי אַפֿילו הונדערטער, מאָל. למשל, אין 1905 האָט ער געשריבן: "דער הײַנטיקער רעאַליזם איז פֿאַראינטערעסירט אין ווירקלעכן לעבן — אין דעם לעבן גופֿא, מיט זײַנע דערשײַנונגען, ווי זיי שטייען און גייען. ... די לעבעדיקייט און ריכטיקייט פֿון דעם געשילדערטן לעבן — דאָס איז די הויפּטזאַך".

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

איידער די קאָמוניסטיש געשטימטע זשורנאַליסטן האָבן זיך אָפּגעשפּאָלטן פֿון אַב. קאַהאַנס "פֿאָרווערטס" (כ׳האָב שוין פֿריִער געשריבן וועגן דער שפּאַלטונג פֿון סעפּטעמבער 1921), האָט די צײַטונג גאַנץ סימפּאַטיש זיך באַצויגן צו דעם נײַעם רעזשים אין רוסלאַנד. למשל, משה אָלגין, אין קורצן איינער פֿון די פֿירנדיקע "נײַע קאָמוניסטן", האָט אין 1921 פֿאַרעפֿנטלעכט אין "פֿאָרווערטס" אַ סעריע אַרטיקלען וועגן זײַן רײַזע אין סאָוועט-רוסלאַנד. נאָך פֿריִער, אין 1919, האָט די "פֿאָרווערטס"-אַסאָציאַציע אַרויסגעגעבן זײַן איבערזעצונג פֿון דזשאָן רידס בוך "צען טעג וואָס האָבן אויפֿגערודערט די וועלט".

דאָס פּינטעלע ייִדיש
‫צונויפֿגעשטעלט פֿון מיכאל קרוטיקאָוו און גענאַדי עסטרײַך


נאָך אונדז וועלן אייביק פֿאַרבלײַבן אין פּוילן,
זכרונות ווי וואָרצלען פֿון ביימער וואָס פֿוילן.

בינעם העלער (1946)



אין פּוילן מאַכט מען עס אַנדערש

יונג-ווילנע — די ייִדישע קינסטלערישע גרופּע
אַז מע קוקט זיך צו צום מצבֿ פֿון ייִדישער וויסנשאַפֿט אין דעם געוועזענעם סאָוועטישן בלאָק, וואַרפֿט זיך אין די אויגן די אַנטוויקלונג פֿון די אַקאַדעמישע לימודים אין פּוילן. אין דער רוסישער ייִדישער וויסנשאַפֿט, למשל, דאָמינירט נאָך אַלץ דער געלערנטער, וואָס האָט זיך פֿריִער באַשעפֿטיקט מיט ניט-ייִדישע טעמעס און שפּעטער, בדרך-כּלל אין די 1990ער יאָרן, אַריבער צו ייִדישע ענינים. אַ סך פֿון זיי זײַנען ייִדן און גרויסע קענער פֿון געשיכטע, ליטעראַטור וכ׳.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

מ. באַראַנאָוו
דעם 24סטן אַפּריל 1927 האָט דער "פֿאָרווערטס" פֿײַערלעך אָפּגעמערקט זײַן 30סטן יוביליי מיט אַ צונויפֿקומעניש פֿון 3,000 מענטשן אין דעם ניו-יאָרקער "סענטשורי טעאַטער". צווישן די רעדנער איז געווען אויך וויקטאָר בערגער (1860—1929), אַ סאָציאַליסטישער דעפּוטאַט אין דעם אַמעריקאַנער קאָנגרעס. בערגער האָט באַשולדיקט די קאַפּיטאַליסטישע סיסטעם פֿאַר שטעלן די פּרעסע, ראַדיאָ און בילדונג אונטער איר שטרענגן קאָנטראָל און געלויבט דעם "פֿאָרווערטס", ווי אַ מוסטער פֿון אַן עכטער סאָציאַליסטישער צײַטונג, וואָס האָט ניט איבער זיך קיין קאַפּיטאַליסטישן באַלעבאָס.

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

הײַיאָר וואָלט מען געקענט אָפּמערקן דעם 120סטן יובֿל פֿון דער אַמעריקאַנער ייִדישער סאָציאַליסטישער פּרעסע. דער פֿאַקט, וואָס מע האָט די דאַטע ניט געפֿײַערט, ווײַזט דעם נעבעכדיקן מצבֿ פֿון סאָציאַליזם אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן, בפֿרט פֿון דעם ייִדישן סאָציאַליזם. אַזוי צי אַזוי, אָבער דאָס יאָר 1886 איז געווען אַ וויכטיקער מאָמענט אין דער פֿאָר-געשיכטע פֿון "פֿאָרווערטס".

פֿאָרווערטס - 110
פֿון גענאַדי עסטרײַך
‫ספּעציעל פֿאַרן "פֿאָרװערטס"

לעאָן קרישטאָל
דעם 23סטן אויגוסט 1959 האָט די צײַטונג "ניו-יאָרק טײַמס" פֿאַרעפֿנטלעכט אַ קורצן נעקראָלאָג:

"לעאָן קרישטאָל, וואָס איז אין משך פֿון זיבן-און-דרײַסיק יאָר געווען אַ מיטגליד פֿון דעם זשורנאַליסטישן פּערסאָנאַל אין 'פֿאָרווערטס’, אַ ניו-יאָרקער טעגלעכער פֿרימאָרגנדיקער ייִדישער צײַטונג, איז געשטאָרבן פֿון אַ האַרץ-אַטאַק נעכטן בײַטאָג אין אַ בראָדוויי-רעסטאָראַן. געלעבט האָט ער לויטן אַדרעס: 55 וועסט 95טע גאַס.