וואַשינגטאָן (ייִט״אַ). — דער פּענסיע־פּלאַן פֿון "בני־ברית אינטערנאַציאָנאַל" איז לעצטנס אַריבערגעפֿירט געוואָרן אין די הענט פֿון אַ דרויסנדיקן פֿאַרוואַלטער: די אַמעריקאַנער רעגירונג — אַ שריט, וואָס האָט אַרויסגערופֿן זאָרג וועגן דער פֿינאַנציעלער צוקונפֿט פֿון דער אָנגעזעענער, 169־יאָריקער ייִדישער אָרגאַניזאַציע.
דער פּענסיע־פּלאַן, אין וועלכן עס נעמען אָנטייל 500 מיטגלידער, האָט חובֿות, וואָס באַטרעפֿן 55.6 מיליאָן דאָלאַר, אָבער אַקטיוון פֿון בלויז 30.1 מיליאָן. דעם 11טן סעפּטעמבער האָט די פֿעדעראַלע רעגירונג אָנגענומען דעם קאָנטראָל פֿון די אויסצאָלונגען. "די אַגענטור האָט אָנגענומען דאָס אַחריות, ווײַל ׳בני־ברית׳ וואָלט נישט געקאָנט באַצאָלן אירע חשבונות אָדער בלײַבן אַקטיוו, סײַדן מע וואָלט דעם פּענסיע־פּלאַן אין גאַנצן אַנולירט," האָט די אַגענטור דערקלערט.

אין אייראָפּע — וועגן אַנדערע קאָנטינענטן ווייס איך פּשוט זייער ווייניק — הערט מען אָפֿט וועגן איבערנעמען די, אָדער יענע, דערפֿאַרונג פֿון די פֿאַראייניקטע שטאַטן, באַזונדערס אין טעכנאָלאָגיע. אָבער ניט נאָר אין טעכנאָלאָגיע. די אידעע פֿון עפֿענען אַ קאַפֿע בײַ אַ ביכער-געשעפֿט. צי פֿון טראָגן דזשינסן. צי עסן גרײַפּלעך, אָדער "סיריאַל", אין דער פֿרי. צו זאָגן have a nice day, און טויזנטער אַנדערע זאַכן, אַרײַנגערעכנט וויכטיקע דעמאָקראַטישע פּרינציפּן.
אין אַמעריקע, אָבער, קוקן אַ סך מענטשן אויף אייראָפּע מיט אַ חשד, גלײַך ווי דאָרטן געפֿינט זיך עפּעס אַן איבערגעקערטע וועלט. ס׳רובֿ זײַנען דאָרטן קיין מאָל ניט געווען. אַפֿילו איצט, ווען דער חלק פֿון אַמעריקאַנער בירגער וואָס האָבן אַ פּאַס איז דערוואַקסן אַזש ביז אַ דריטל, האָט מען וועגן אייראָפּע אַ ריין טעאָרעטישע פֿאָרשטעלונג. אייראָפּע שמעקט פֿאַר אַ היפּש ביסל אַמעריקאַנער מיט סאָציאַליזם, מיט ליידיקגייערײַ, מיט צו פֿיל מוסולמענער, וכ׳. די רעפּוטאַציע פֿון אייראָפּע איז געוואָרן נאָך ערגער אין דער לעצטער צײַט, ווען די יוראָ-זאָזע לעבט איבער אַ שאַרפֿן קריזיס.

די ימים־נוראָים באַשטייען פֿון צוויי טיילן: ראָש־השנה און יום־כּיפּור. הגם ביידע יום־טובֿים ווערן באַטראַכט ווי "יום־הדין" — די טעג, ווען דער אייבערשטער מישפּט די גאַנצע וועלט און איטלעכע באַשעפֿעניש באַזונדערס, איז ראָש־השנה בעצם אַ פֿריילעכער טאָג. אַדרבה, אין פֿאַרגלײַך מיט די אַנדערע יום־טובֿים, עסן מיר ראָש־השנה דווקא זיסע זאַכן — עפּל, האָניק, צימעס — ווי אַ סימן פֿונעם נײַעם יאָר, וואָס וועט זײַן, ווי מיר האָפֿן, זיס, געבענטשט און מזלדיק.
נישט געקוקט אויף דער בפֿירושער "זיסקייט" פֿון ראָש־השנה, איז עס אויך אַ טאָג, ווען מע דאַוונט לאַנגע שעהען אין דער שיל און מע זאָגט אַ סך תּפֿילות, וואָס האָבן אַ ביטערלעכן און אַ שרעקעדיקן טעם. למשל, מע דערציילט, אַז די תּפֿילה "ונתנה תּוקף" האָט געשאַפֿן אַ געוויסער ייִד, מיטן נאָמען רבי עמרם, וואָס אַ בייזער קיניג — אָדער אַ בישאָף, לויט אַן אַנדער ווערסיע פֿון דער לעגענדע — האָט געהייסן אים אָפּצוהאַקן די פֿיס. דער אינהאַלט פֿון דער דאָזיקער תּפֿילה רופֿט אַרויס ביטערע און טיף־ערנסטע געדאַנקען: "מי במים ומי באש" — וועמען איז באַשערט דערטרונקען צו ווערן אין וואַסער, און וועמען — פֿאַרברענט צו ווערן אין פֿײַער?