כּמעט יעדער רופֿט דעם באַליבטן פּסחדיקן פֿרישטיק־מאכל "מצה ברײַ", אָבער דער עלטערער און מער ייִדישלע­כער טערמין איז געפֿרישטע מצה. "ברײַ", אויף דײַטשיש, איז טײַטש געמיש אָדער קאַשע. דאָס וואָרט "געפֿרישטע" געפֿינט מען אויך בײַ אַ צווייט באַליבטע פּאָטראַווע: "געפֿרישטע חלה", וואָס מיינט French toast.

1/2 פֿונט (225 גראַם) שפּאַרגל (asparagus)
3 לעפֿל פּוטער אָדער איילבערט־בוימל

געפּרעגלטס איז טאַקע נישט אַזוי געזונט ווי געבאַקנס, נאָר וואָס טוט מען, אַז ס׳גלוסט זיך אַ מאָל געפּרעגלטע קאַרטאָפֿל? ווי געעצהט אין "פֿאַרהיט אַ קרענק", זאָלט איר, צו ערשט, אָפּווייקן אין וואַסער די קאַרטאָפֿל־רעפֿטלעך, צום ווייניקסטן, אַ האַלבע שעה; און אויב מעגלעך — צוויי שעה, איידער איר פּרעגלט זיי.

1 לעפֿל פּוטער אָדער מאַרגאַרין
2 לעפֿל איילבערט־בוימל

קרופּניק, אָדער גערשטן־זופּ, איז וואָס מע רופֿט בלע״ז barley soup. יעדער קאָכער ווייסט, אַז ס׳איז געשמאַ­קער צוצוגרייטן אַ זופּ מיט יויך אַנשטאָט וואַסער; אין דעם רעצעפּט, ניצט מען אַ געמיש פֿון יויך און מערן־זאַפֿט. דער רעזולטאַט איז אַ געזינטערע זופּ, מיט אַ גרויסן פּראָצענט וויטאַמין A און בעטאַ־קאַראָטין.

אויב איר האָט אַ זאַפֿטמאַשין, קענט איר אַליין מאַכן דעם מערן־זאַפֿט. אויב נישט, קענט איר עס קויפֿן אין געשעפֿט. אַ דריטע ברירה: צעקוועטשט די מערן מיט אַ ביסל וואַסער אין אַן עלעקטרישן מישער. אויב דער זאַפֿט איז צו געדיכט, גיט צו נאָך אַ ביסל וואַסער.

אַ גאַסט אויף מיטאָג האָט מיר אַ מאָל געזאָגט: "די מאכלים זענען זייער געשמאַק, אָבער פֿאַר וואָס האָבן זיי אַלע דעם זעלבן קאָליר?"

זי איז געווען גערעכט. דער לאָקשן־קוגל, דער קאַליפֿיאָר און דאָס הינדל האָבן אַלע אויסגעזען בעזש אָדער ליכטיק־ברוין. טאַקע נישט אינטערעסאַנט! זינט דעמאָלט, ווען איך גרייט צו אַ מאָלצײַט פֿאַר געסט, באַמי איך זיך צוצוגרייטן נישט בלויז אַ פּאָפּורי פֿון טעמען, נאָר אויך — פֿון קאָלירן.

דאָס איז אַ טראַדיציאָנעלע גריכישע זופּ, וואָס איז גרינג צוצוגרייטן, און איז זייער באַטעמט. מע קען זי מאַכן אויף אַ גאַנצער וואָך און נישט נימאס ווערן דערפֿון. ווי יעדער רעצעפּט מיט פֿאַסאָ­ליעס (בעבלעך), דאַרף מען זיי, קודם־כּל, ווייקן איבערנאַכט אין אַ שיסל קאַלט וואַסער אָדער, אויב איר האָט נישט קיין צײַט, זידט די פֿאַסאָליעס אין וואַסער צוויי מינוט, דעקט צו דעם טאָפּ און לאָזט זיי שטיין 1 שעה.

אַ מאָל קום איך אַהיים צו שפּעט צו עסן אַ גרויסע וועטשערע; אין אַזאַ פֿאַל גרייט איך צו בלויז אַ סאַלאַט און פֿאַרבײַס אים מיט פֿריש ראַזעווע ברויט מיט פּוטער.

ווי אַזוי קומט צו מיר שטענדיק פֿריש ברויט? באַלד ווי איך קויף עס — אָדער איך באַק עס — צעשנײַד איך עס אויף דינע רעפֿטלעך און לייג אַרײַן אין אַ פּלאַסטיש זעקל אין פֿריזער. ווען ס׳גלוסט זיך מיר פֿריש ברויט, וויקל איך אײַן עטלעכע פֿאַרפֿרוירענע רעפֿטלעך אין זילבער־פּאַפּיר און וואַרעם עס אָן אויף 5 מינוט אין אויוון, בײַ 350 גראַד (177 צעלזיוס). ס׳האָט ממש אַ טעם ווי פֿריש־געבאַקן.

אויב איר ווילט אַ גרינג, געזונט מאכל, פּרוּווט אויס דעם ווײַטערדיקן סאַלאַט, וואָס באַשטייט פֿון ראַזעווע לאָקשן (לאָקשן געמאַכט פֿון גראָבמעל) אַנשטאָט די ווײַסע. קליינע ציבעלע, צעשניטן אויף דינע רעפֿטלעך

10 אונץ (285 גראַם) בראָקאָלי, צע­שניטן אויף קליינע שטיקלעך
3—4 רעטעכלעך, געשניטן אויף גאָר דינע רעפֿטלעך

טאָמער זוכט איר אַ גרינגן צושפּײַז צו באַגלייטן אַ פֿיש־מאכל, פּרוּווט אויס דעם ווײַטערדיקן רעצעפּט. ס׳דויערט ווייניק צײַט צוצוגרייטן, און איז גאַנץ געשמאַק.

איר קענט פֿאַרבײַטן דעם פֿרישן טימיאַן און ראָזמאַרין מיט די געטריקנטע בלעטער, אָבער אויב יאָ — ניצט בלויז 1/2 לעפֿעלע פֿון ביידע.

4 קליינטשיקע רויטע קאַרטאָפֿליעס
2 לעפֿל פּוטער

אונדזער לייענער, נח מילער, האָט אונדז געבעטן אָפּדרוקן אַ רעצעפּט פֿאַר אַ זיס־און־זויער ראָסל־פֿלייש, וואָס זײַן באָבע פֿלעג אָנרופֿן אַ ווײַניקן ראָסל.

איך האָב געפֿונען צוויי רעצעפּטן: איינער הייסט קאָכן דאָס פֿלייש אויפֿן אויוון, און דער צווייטער — אין אויוון. דאָס מאכל אויפֿן אויוון ניצט עסיק, נישט ווײַן, מסתּמא ווײַל עסיק איז וואָל­ווע­לער. אויב איר ווילט, קענט איר ניצן עסיק אַנ­שטאָט ווײַן (אָדער האַלב־ווײַן, האַלב־עסיק) אויך אינעם צווייטן רעצעפּט.

מיט עטלעכע וואָכן צוריק האָט אונדזער לייענער, נח מילער, געבעטן בײַ אונדז אַ רעצעפּט פֿאַר זראַזעס. אַ דאַנק דעם מיטאַרבעטער אין רעדאַקציע, באָריס בודיאַנסקי, וואָס קען רוסיש, האָט זיך טאַקע אָפּגעפֿונען אויף רוסיש אַ צאָל רעצעפּטן פֿאַר זראַזעס מיט פֿאַרשידענע נוסחאָות: איינער, מיט האַרטע אייער און אַשלעך (גרינע ציבעלע); אַ צווייטער, מיט אַ רײַז־פֿילעכץ, און אַ דריטער, מיט זויערע אוגערקעס. מיר רעכענען דאָ אויס אַלע ברירות.

אויב איר האָט ליב קנאָבל וועט איר זיך באַלעקן מיט דער זופּ, וואָס באַשטייט פֿון אַ גאַנץ הייפּטל קנאָבל! זאָרגט זיך נישט וועגן דער שאַרפֿקייט — בשעתן קאָכן, ווערט דער קנאָבלדיקער טעם אַ סך ווייניקער שאַרף, בעת ער מישט זיך אויס מיט די אַנדערע באַשטאַנדטיילן.

די זופּ איז אויך זייער געשמאַק ווען איר גרייט זי צו אין אַ פּאַמעלעך־קאָכער (אַן עלעקטרישער טאָפּ, וואָס קאָכט די זופּ צו־ביסלעך, במשך פֿון אַ גאַנצן טאָג אָדער אַ גאַנצע נאַכט). מע קען די זופּ אויך צוגרייטן ערבֿ שבת, און לאָזן זי איבערנאַכט אויפֿן בלעך, כּדי צו עסן זי שבת בײַ טאָג, אַנשטאָט טשאָלנט.

דאָס איז אַ גיך מאכל צוצוגרייטן, און זייער אַ געשמאַקס דערצו, צוליב דעם לימענע־באַטעמטן ווײַן־סאָוס. נאָכן אויסקוועטשן די לימענעס, וואַרפֿט נישט אַרויס די לימענע־העלפֿטן, ווײַל איר וועט זיי דאַרפֿן, כּדי צוצוגרייטן דעם סאָוס.

2 בייליק־העלפֿטן (chicken breast), אָן הויט און ביינער
זאַלץ און שוואַרצער פֿעפֿער