אין דער פֿאָריקער פּרשה האָבן מיר געלייענט וועגן דעם, ווי יוסף איז באַפֿרײַט געוואָרן פֿון תּפֿיסה, צוליב זײַנע חלומות, געראַטעוועט מצרים פֿון הונגער און געוואָרן דער מיצרישער שני־למלך. ווען יעקבֿס קינדער זענען אָנגעקומען קיין מצרים, כּדי צו קריגן דאָרטן תּבֿואה, האָט יוסף נישט אויסגעזאָגט, ווער ער איז, און זײַנע ברודער האָבן אים נישט דערקענט.
רבי נחמן בראַצלעווער זאָגט, אַז די וועלט דרייט זיך ווי אַ דריידל און בײַט זיך כּסדר, ווי אַ חלום. יעדע זאַך אין דער וועלט, אַפֿילו די שטיינער און שטערן אין הימל, ווערן אין יעדן מאָמענט באַנײַט, טראַנספֿאָרמירט, באַשאַפֿן פֿון ס׳נײַ. מיר קאָנען זיך צומאָל נישט דערמאָנען אונדזערע געפֿילן פֿונעם נעכטיקן טאָג, ווײַל דער הײַנטיקער "איך" איז אַ מין גילגול פֿונעם נעכטיקן, און נישט אַ דירעקטער המשך.
אין די חב״ד־ספֿרים ווערט דערקלערט, אַז די חלומדיקע נאַטור פֿונעם לעבן ווערט צום מערסטן אַנטפּלעקט ווען עס קומט די גאולה, ווי עס שטייט געשריבן אין תּהילים: "בשובֿ ה׳ את שיבֿת ציון היינו כּחולמים" — ווען די ייּדן האָבן זיך אומגעקערט פֿון גלות, האָבן זיי אַזוי ווי געחלומט. אין דער מעשׂה מיט יוספֿן זעען מיר דאָס באַזונדערס קלאָר. זײַן לעבן איז געווען ווי אַ חלום: אָט לעבט ער גליקלעך, מיט דער משפּחה, אָנגעטאָן אין די בונטע קליידער, וואָס זײַן טאַטע האָט פֿאַר אים ספּעציעל געמאַכט; אָט ווערט ער פּלוצעם פֿאַרקויפֿט ווי אַ שקלאַף קיין מצרים דורך זײַנע אייגענע ברידער; אָט זיצט ער אין תּפֿיסה און אָט איז ער עולה־לגדולה. יוספֿס לעבן האָט זיך כּסדר געביטן צוליב חלומות און גופֿא געווען ווי אַ חלום. די דערציילונג וועגן זײַן פּערזענלעכער גאולה, וואָס מיר האָבן געלייענט מיט אַ וואָך צוריק, איז, מסתּמא, דער סאַמע "חלומדיקער" עפּיזאָד אין דער תּורה.

(סוף פֿון פֿריִערדיקן נומער)

שׂימחה באַזשור

דעם 3טן מײַ 1996 האָט די בוענאָס־אײַרעסער פֿאָלקשפּראַך־אַקאַדעמיע, אַ פּרעסטיזשפֿולע אינסטיטוציע, אויסגעצייכנט דעם ווירטואָז שׂימחה באַזשור מיטן טיטל "טאַנגאָ־גלאָריע", פֿאַר זײַנע דערגרייכונגען אין מוזיק.
דאָס איז געווען אַ גוט פֿאַרדינטע אָנערקענונג פֿאַר אַ מענטשן וועמען סײַ דער ברייטער עולם, סײַ קאָלעגן, ווי אויך היסטאָריקערס, האָבן געהאַלטן פֿאַרן וויכטיקסטן פֿידלער פֿון אַרגענטינע, אין טאַנגאָ, אין דער קלאַסישער מוזיק, ווי אויך ווי אַ מוזיק־פּעדאַגאָג.
ער איז געבוירן אין נאַשעלסק, אַ קליין שטעטל ניט ווײַט פֿון וואַרשע, דעם 4טן אַפּריל 1928. אין יאָר 1934, צוזאַמען מיט זײַנע עלטערן, איז ער אָנגעקומען קיין בוענאָס־אײַרעס.
אַלט זײַענדיק קוים 13 יאָר, שפּאַנט ער אַרײַן אין דער טאַנגאָ־וועלט, אָנטייל נעמענדיק פֿון דעמאָלט אָן אין פּרעסטיזשפֿולע אָרקעסטערס. נאָר ווי אַ בײַשפּיל וועלן מיר דערמאָנען די אָרקעסטערס פֿון מיגעל קאַלאָ, קאַרלאָס די סאַרלי, אָסוואַלדאָ פּוגליעסע און דער ערשטער אַסטאָר פּיאַצאָלאַס־קווינטעט (1959—1961). צוואַנציק יאָר פֿון כּסדרדיקער אָנוועזנהייט אינעם טאַנגאָ, געווינענדיק די אָנערקענונג פֿון מוזיקערס און פּובליקום.
גלײַכצײַטיק האָט ער געהאַט אַן אַקטיווע און פֿרוכפּערדיקע באַטייליקונג אין דער קלאַסישער מוזיק: ער איז געווען ערשטער פֿידל אין דעם אַרגענטינער נאַציאָנאַלן סימפֿאָנישן אָרקעסטער (1949—1954), קאָנצערטינאָ אין די סימפֿאָנישע אָרקעסטערס פֿון קובע, אוניווערסיטעט פֿון סאַן כואַן (אין אַרגענטינע), וועראַקרוס־אוניווערסיטעט (אין מעקסיקע), פֿילהאַרמאָנישע אָרקעסטערס פֿון די אַמעריקעס.

(המשך פֿון פֿריִערדיקן נומער)

* * *

[מאַרק דערציילט מער פּרטים וועגן דעם קאָנפֿליקט מיט די העברעיִסטן אין אַ בריוו פֿון דעם 22סטן נאָוועמבער 1926 (?), וואָס ער האָט געשיקט צו יעקבֿ שאַצקין אין ניו־יאָרק. דערבײַ מאָלט ער דעם קאַמף אָפּ זייער דראַמאַטיש, ווײַל ער וויל שאַצקי זאָל בעטן אַ סובסידיע פֿאַר דער ווילקאָמירער גימנאַזיע בײַ דער אַמעריקאַנער הילף־אָרגאַניזאַציע “פּיפּל רעליעף" (פֿון דער שאַצקי־זאַמלונג אין ייִוואָ, RG 356, טעקע 14)].
[...] דאָס איז די איינציקע ייִדישע גימנאַזיע אין ליטע מיט דער ייִדישער אונטערריכט־שפּראַך, אַלע איבעריקע גימנאַזיעס זײַנען העברעיִשע. אין דער צײַט אָבער, וואָס די אַנדערע ייִדישע שולן פֿון דער געוועזענער קולטור־ליגע באַציִען זיך פֿײַנדלעך צו דער העברעיִשער שפּראַך און צו דער קולטור אין דער דאָזיקער שפּראַך, איז אונדזער באַציִונג צו העברעיִש אַ פּאָזיטיווע. אין אונדזער גימנאַזיע ווערט געלערנט תּנ"ך אויף העברעיִש אין זייער אַ גרויסן פֿאַרנעם. מחמת דעם, האָבן מיר זיך אין ליטע געפֿונען אין אַן איזאָלירטן מצבֿ: פֿון איין זײַט זײַנען צו אונדז געווען קעגנעריש געשטימט די עקסטרעמע לינקע, די בעלי־בתּים איבער די פֿאָלקשולן פֿון דער קולטור־ליגע, פֿון דער אַנדערער זײַט האָט קעגן אונדז געמלחמהוועט די העברעיִשע “תּרבות"; פֿון דריטן צד, האָבן די אָרטאָדאָקסן אויך ניט געקענט זײַן אונדזערע גוטע פֿרײַנד.
אונדזער שוואַכקייט און אונדזער מאָראַלישער כּוח איז געווען די דאָזיקע איזאָלירטקייט, וואָס זאָגט עדות אויף אונדזער אומפּאַרטיייִשקייט, אויף אונדזער אָפּוואַרפֿן פֿאַרטיקע שאַבלאָנען, אויף דעם באַטראַכטן באַציִען זיך צו דער שפּראַך־ און קולטור־פֿראַגע בײַ אונדז. מיר זײַנען זיכער, אַז יעדער דערקענענדיקער קולטורעלער ייִד מוז זיך שטעלן אויף אַזאַ שטאַנדפּונקט בנוגע צו דער שול: ייִדיש — די אונטערריכט־שפּראַך, ווײַל דאָס איז אַ געבאָט הן פֿון פּעדאַגאָגישן, הן פֿון נאַציאָנאַלן שטאַנדפּונקט; העברעיִש — אַ גוט אַוועקגעשטעלטער לימוד, ווײַל דאָס איז דער שליסל צו דער פֿריִערדיקער קולטור און אַן עלעמענט פֿון דער איצטיקער. נאָר ליידער זײַנען דערקענענדיקע קולטורעלע ייִדן פֿאַראַן ווינציק אין ליטע, און שוין דאָס זעקסטע יאָר ווי מיר ראַנגלען זיך פֿאַר אונדזער עקזיסטענץ.