- English Forward
- Archive אַרכיוו
-
Multimedia
מולטימעדעאַ
- ווידעאָ־קאַנאַל Forverts Video Channel
- „פֿאָרווערטס‟־קול Forverts Voice
- ירושלים, ישׂראל Jerusalem, Israel
- פּאַריז, פֿראַנקרײַך Paris, France
- וואַרשע, פּוילן Warsaw, Poland
- מאָסקווע, רוסלאַנד Moscow, Russia
- בוענאָס־אײַרעס, אַרגענטינע Buenos-Aires, Argentina
- מעלבורן, אויסטראַליע Melbourne, Australia
- לאָס־אַנדזשעלעס, פֿ״ש Los Angeles, US
- אַרכיוו פֿון „פֿאָרווערטס‟־שעה Archive of the Forward Hour
- Store קראָם
-
Blogs
בלאָגס
- פֿרעגט אַן עצה בײַ ד״ר בערגער Dr. Berger Answers Your Health Questions
- דורך ריקיס אויגן Through Riki's Eyes
- ווײַטער Vayter
- נײַעס פֿאַר בני־בית No Place Like Home
- אידיש מיט אן „א‟ Yiddish with an Aleph
- טאָג בײַ טאָג (ייִדיש־קאַלענדאַר) Day by Day (Yiddish Calendar)
- שיין בייקער אין שיין־שאָו Shane Baker in The Sheyn Show
- עונג־שבת Oyneg Shabes
- פּענשאַפֿט Penshaft
- ראָש־חודש מיט ר׳ ליפּא Rosh Chodesh With Reb Lipa
- אוצרות פֿון „פֿאָרווערטס”־אַרכיוו Treasures From the Forverts' Archive
- פֿאַרגעסן און ווידער געדרוקט Forgotten, and Now - Republished
- ייִדישע שרײַבער דערציילן Yiddish Writers Speak
-
Sections
אָפּטיילן
- עדיטאָריאַל Editorial
- ישׂראל, מיטל־מיזרח Israel, Middle East
- פּאָליטיק Politics
- מענטשן און געשעענישן Feature Stories
- פּובליציסטיק Opinion
- קהילה Community
- ייִדיש־וועלט Yiddish World
- אַנטיסעמיטיזם Anti-Semitism
- רוחניות Spirituality
- געשיכטע History
- ליטעראַטור Literature
- קונסט און קולטור Arts & Culture
- אין אָנדענק In Memory
- טשיקאַוועסן Out of the Ordinary
- Home אַהיים
|
|
 אין די טעג פֿון ערבֿ־פּסח שטייט באַזונדערס בולט אויף פֿאַר די אויגן דער לעצטער פּונקט פֿון ייִדישן נע־ונד, די הײַנטיקע ייִדישע מדינה, ארץ־ישׂראל. דווקא דאָרט, נאָך צוויי טויזנט יאָר וואַנדערן איבער דער וועלט, צעזייט און צעשפּרייט, האָט זיך סוף־כּל־סוף צונויפֿגענומען דער קערן פֿון ייִדישן פֿאָלק: ייִדן פֿון די אייראָפּעיִשע לענדער און ייִדן פֿון די מיזרח־ און אַראַבישע לענדער. אָט אין דעם שטעקט טאַקע דער גרויסער אונטערשייד צווישן יענע ייִדן, וואָס משה רבנו האָט זיי אַרויסגעפֿירט פֿון מצרים און נאָך פֿערציק יאָר זיך אַרומדרייען איבערן מידבר, געבראַכט צום צוגעזאָגטן לאַנד פֿון כּנען; און די ייִדן, וואָס דער מענטשן־האַס און אַנטיסעמיטיזם האָט זיי אין 20סטן יאָרהונדערט אַרויסגעטריבן פֿון די אײַנגעזעסענע ערטער און געבראַכט קיין פּאַלעסטינע.
די שטאָט פֿילאַדעלפֿיע קומט דאָ צו רייד ניט צוליב עפּעס אַ ספּעציעלער קאָנקורענץ צווישן איר און ניו־יאָרק, נאָר פּשוט דערפֿאַר וואָס איך בין לעצטנס דאָרט געווען אויף אַ וויזיט. "יוגנטרוף" האָט אָרגאַניזירט פֿונעם 23סטן ביזן 25סטן מאַרץ אַ "ייִדיש־ברייק" אויפֿן קאַמפּוס פֿון פּענסילוואַניער אוניווערסיטעט — אַ מין ייִדיש־סוף־וואָך, אָדער "שבתּון", פֿאַר יונגע־לײַט. אַזעלכע "ייִדיש־ברייקס" זײַנען געוואָרן אַ טראַדיציע בײַ אונדז, זינט מנחם־יאַנקל איידלמאַן האָט אין 2007 געמאַכט דעם ערשטן בײַם בראַנדײַס־אוניווערסיטעט, כּדי צוצוציִען יונגע סטודענטן, וואָס האָבן, אין זייער מאַיאָריטעט, קיין מאָל ניט געהערט ווי מע רעדט ייִדיש מחוץ די פֿיר ווענט פֿון זייער קלאַסצימער. כאָטש איין מאָל אַ יאָר פֿאָרט אַ קאַראַוואַן פֿול מיט יוגנטרוף־אַקטיוויסטן פֿון ניו־יאָרק ווײַט, ווײַט, דורכן גאַנצן קולטור־מידבר פֿון אַמעריקע, כּדי צו באַגליקן די אײַנוווינער פֿון פֿאַרוואָרפֿענע פּלעצער, ווי באָסטאָן און שיקאַגע, וואָס לעכצן נאָך אַ ייִדיש וואָרט.
אָט אַזוי דערקלערט שירה בן שׂשׂון פֿורסטענבערג, אַן אָרטאָדאָקסישע פֿרוי פֿון ירושלים, איר ייִדישן פּלוראַליסטישן אַני-מאמין. אין ישׂראל אַרבעט זי ווי די פֿאָרזיצערין פֿון דעם פּראָיעקט פֿאַר רעליגיעזן און קולטורעלן פּלוראַליזם בײַם "שתּיל־צענטער", אַ ליבעראַלע נישט־מלוכישע אָרגאַניזאַציע (NGO), וואָס אַרבעט לטובֿת דער געזעלשאַפֿטלעכער ענדערונג. לעצטנס, איז זי אָנגעקומען קיין ניו-יאָרק אויף אַ באַזוך מיט איר ברודער הלל בן-שׂשׂון, וואָס איז אַליין אַן אַקטיוויסט, און האָט גערעדט צו אַ גרופּע ישׂראלים. די אונטערנעמונג איז אָרגאַניזירט געוואָרן דורך דעם "נײַעם ייִדישן פֿאָנד" (NIF). אויפֿן אָוונט האָט זי דערציילט וועגן די פּראָבלעמען וואָס באַווירקן דעם דורכשניטלעכן ישׂראלדיקן בירגער, ווען ער קומט אין קאָנטאַקט מיטן רעליגיעזן עסטאַבלישמענט אין לאַנד. ווי באַוווּסט, הערשט אין ישׂראל דער אָרטאָדאָקסישער עסטאַבלישמענט איבער אַלץ וואָס האָט אַ שײַכות צו די משפּחה-דינים.
"רעד נישט וועגן דײַן פֿריִערדיקן געליבטן!" האָט געענטפֿערט איין דיקלעכע פֿרוי, מיט אַ שמייכל. "זאָג זיי נישט, וואָס דו האָסט נישט ליב וועגן זיי," האָט פֿאָרגעלייגט אַ הויכער מאַן מיט געקרײַזלטע האָר. "זאָג נישט: ׳מיר געפֿעלט נישט דײַן נערוועזער טיק!׳". די אַנדערע אין קרײַז האָבן מיט אָנערקענונג אויסגעשאָסן אין אַ געלעכטער, צושאָקלענדיק מיטן קאָפּ. דער וואַרשטאַט איז איינער פֿון אַ צאָל אַקטיוויטעטן און באַדינונגען פֿון Adaptations (צופּאַסונג) — אַ פּראָגראַם, וואָס באַמיט זיך צו העלפֿן אויטיסטישע יונגע לײַט אין די 20ער און 30ער צו פֿאַרבעסערן זייערע געזעלשאַפֿטלעכע פֿעיִקייטן, כּדי צו העלפֿן זיי מאַכן פֿרײַנד, אָנקניפּן ראָמאַנטישע באַציִונגען און קריגן אַ שטעלע. ביז איצט האָט די פּראָגראַם שוין צוגעצויגן 300 מיטגלידער, האָט אַליסאָן קלײַנמאַן, די דירעקטאָרין פֿון Adaptations, געזאָגט. אויטיזם איז אַ גײַסטיקע קראַנקייט — אַ רעזולטאַט פֿון אַ נעווראָלאָגישער שטערונג, כאַראַקטעריזירט דורך שוועריקייטן בײַם קאָמוניקירן און אויסקומען מיט אַנדערע מענטשן, ווי אויך אַנדערע אומגעוויינטלעכע מינים אויפֿפֿיר און אינטערעסן. Adaptations איז אַ טייל פֿון אַ כּוללדיקער פּראָגראַם, "דער צענטער פֿאַר ספּעציעלע באַדערפֿענישן", וואָס געפֿינט זיך אין דער "דזשיי־סי־סי" (ייִדישער קהילה־צענטער) פֿון מאַנהעטן.
ניט געקוקט אויף דעם, וואָס אינעם ווינקל בײַם אַרײַנגאַנג אין דעם טעאַטער־זאַל איז מיט שטאָלץ אַרויסגעשטעלט דער פֿאָטעלשטול מיטן אויפֿשריפֿט, אַז דערין פֿלעגט זיצן שלמה מיכאָעלס, האָט דער טעאַטער אַ קנאַפּן שײַכות צו דער טראַדיציע פֿונעם ייִדישן טעאַטער. "שלום" געהערט צו דער אַנדערער טעאַטראַלער שיטה, וואָס האָט זיך אויסגעפֿורעמט אין דער האַלב־אָפֿיציעלער סאָוועטישער קולטור פֿון די 1960ער און 1970ער יאָרן. דעמאָלט, אין דער צײַט פֿון דער ליבעראַלער "אָדליגע" נאָך סטאַלינס טויט, זײַנען אויפֿגעקומען עטלעכע טעאַטראַלע טרופּעס, וואָס האָבן זיך אַנטקעגנגעשטעלט דער אָפֿיציעלער דאָגמאַטיק פֿון סאָציאַליסטישן רעאַליזם. זיי האָבן פֿאַרבאַהאַלטן זייער קריטיק פֿון דער סאָוויעטישער סיסטעם און איר אידעאָלאָגיע הינטער רמזים און היסטאָרישע פּאַראַלעלן, וואָס זײַנען געווען צוטריטלעך דעם אינטעליגענטן צושויער. בײַם הײַנטיקן טאָג איז דער דאָזיקער קאַמף שוין לאַנג ניט אַקטועל מער, און סאָציאַליסטישער רעאַליזם איז געוואָרן אַ היסטאָרישער באַגריף. אָבער די סטיליסטיק פֿון דער לעצטער סאָוועטישער תּקופֿה לעבט ווײַטער אין פֿאַרשידענע גילגולים, און געפֿינט אַן אָפּרוף בײַ דעם עולם. "שלום" האָט אויסגעאַרבעט אַן אייגנאַרטיקן ייִדישן נוסח, וואָס פּאַסט גאַנץ גוט אַרײַן אינעם הײַנטיקן רוסישן צײַטגײַסט.
הקיצור, האָב איך עס געקויפֿט און גענומען לייענען אויפֿן וועג קיין טאָראָנטאָ, וווּ אין משך פֿון דרײַ טעג האָט געפֿירט איר אַרבעט די קאָנפֿערענץ, אָרגאַניזירט — דווקא זייער גוט אָרגאַניזירט — דורכן טאָראָנטער אוניווערסיטעט. אַ צאָל אַקאַדעמיקער זײַנען געקומען פֿון עטלעכע לענדער — רוסלאַנד, דײַטשלאַנד, די פֿאַראייניקטע שטאַטן — צו רעדן וועגן כּלערליי אַספּעקטן פֿון דעם סאָוועטיש-ייִדישן לעבן און אומקום אין די יאָרן פֿון דער צווייטער וועלט-מלחמה. ווי מע טוט אָפֿט בשעת אַזעלכע צונויפֿקומענישן, האָבן די אָרגאַניזאַטאָרן אויך געמאַכט מעגלעך צו קויפֿן נײַע, טעמאַטיש שייכדיקע, ביכער. אַזוי האָב איך געקויפֿט נאָך איין בוך — פֿון דעם האָלענדישן פֿאָרשער קאַרעל בערקהאָף. הייסן הייסט עס Motherland in Danger: Soviet Propaganda During World War II, "מוטערלאַנד אין געפֿאַר: סאָוועטישע פּראָפּאַגאַנדע בעת דער צווייטער וועלט-מלחמה". אַגבֿ, בערקהאָף, וואָס האָט זיך באַטייליקט אין דער קאָנפֿערענץ, האָט מיר געזאָגט, אַז איך בין געוואָרן דער ערשטער קונה פֿון זײַן בוך — ס׳איז ממש נאָר וואָס אַרויס פֿון דעם פֿאַרלעגערישן אויוון. |
-
אַהיים
Home -
רעקלאַמעס
Advertise -
אַבאָנעמענטן
Subscribe -
תּנאָים און באַדינגען
Terms and Conditions -
פּריוואַטקייט־פּאָליטיק
Privacy Policy -
וועגן „פֿאָרווערטס‟
About -
וועבזײַט־מאַפּע
Sitemap -
אָפּטיילן
Sections -
ר. ס. ס.
RSS -
אומזיסטער בולעטין
Newsletter
Copyright © 2017, The Forward Association, Inc. All rights reserved.
You've successfully signed up!
